Władysław Eugeniusz Sikorski był wybitnym polskim wojskowym i politykiem. Pełnił kluczowe role w historii Polski. Zginął tragicznie w katastrofie lotniczej na Gibraltarze.
Kim był Władysław Sikorski?
Władysław Eugeniusz Sikorski urodził się 20 maja 1881 roku. Przyszedł na świat w Tuszowie Narodowym. Miejscowość leży niedaleko Mielca. Wtedy obszar należał do zaboru austriackiego. Pochodził ze średnio zamożnej rodziny. Jego ojciec, Tomasz Sikorski, był z rodziny tkaczy. Władysław miał starszego brata Stanisława. Miał też dwie siostry, Eugenię i Helenę.
Angażował się w działalność niepodległościową. Robił to już jako uczeń gimnazjum. Kontynuował ją na studiach. Przyczynił się do odzyskania niepodległości w 1918 roku. Rozpoczął służbę wojskową w armii austro-węgierskiej w 1904 roku. Brał udział w tworzeniu Związku Strzeleckiego. Uczestniczył także w tworzeniu Legionów Polskich. Podczas I wojny światowej był szefem Departamentu Wojskowego. Działał w Naczelnym Komitecie Narodowym. W 1917 roku doszło do kryzysu przysięgowego. Sikorski został wcielony do armii austro-węgierskiej. Po wojnie pełnił służbę w Wojsku Polskim.
Kariera wojskowa i polityczna w II Rzeczypospolitej
Po I wojnie światowej uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Sikorski był jednym z głównych organizatorów Związku Walki Czynnej. Pełnił funkcję premiera rządu. Było to w latach 1922-1923. Został premierem po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza. Był to grudzień 1922 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym doszło do konfliktu z Józefem Piłsudskim. Piłsudski był jego przeciwnikiem politycznym. Po zamachu majowym w 1926 roku Sikorski znalazł się w opozycji. Nie brał udziału w walkach we wrześniu 1939 roku. Odmówiono mu przydziału wojskowego.
Władysław Sikorski był odznaczony wieloma orderami. Otrzymał m.in. Order Virtuti Militari. Posiadał klasy II i V. Został odznaczony Orderem Polonia Restituta. Otrzymał klasy I i III. Dostał Krzyż Niepodległości. Czterokrotnie przyznano mu Krzyż Walecznych. Pośmiertnie odznaczono go Orderem Orła Białego.
Jakie stopnie wojskowe posiadał Władysław Sikorski?
Władysław Sikorski piął się po szczeblach kariery wojskowej. Posiadał stopnie podporucznika, pułkownika, generała brygady, generała dywizji. Osiągnął stopień generała broni Wojska Polskiego.
Władysław Sikorski podczas II wojny światowej
Po upadku Polski w 1939 roku Sikorski przedostał się do Francji. Następnie udał się do Wielkiej Brytanii. Tam stał się jednym z głównych polityków emigracyjnych. Był dwukrotnym premierem rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Pełnił tę funkcję na uchodźstwie. Był także Wodzem Naczelnym Polskich Sił Zbrojnych. Podniósł chylący się ku upadkowi sztandar Polski, jak sam mówił. W czasie II wojny światowej był wodzem naczelnym. Pełnił też funkcję premiera rządu polskiego na uchodźctwie.
Władysław Sikorski zaniepokojony zaostrzającą się sytuacją międzynarodową, powrócił do Polski w 1938 roku. Na emigracji aktywnie działał. Współpracował z premierem Wielkiej Brytanii, Winstonem Churchillem. Po ataku Niemiec na ZSRR prowadził rokowania ze Stalinem. Podpisał Układ Sikorski-Majski 30 lipca 1941 roku w Londynie. Układ ten przywrócił stosunki dyplomatyczne z ZSRR. Umożliwił tworzenie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Armia ta znana jest jako Armia Andersa. Około 115 tysięcy żołnierzy ewakuowano z ZSRR. Uratowano też około 30 tysięcy cywilów.
W 1940 roku liczba żołnierzy w Polsce wynosiła ponad 84 tysiące. Polskie Siły Zbrojne na Wschodzie miały 6 dywizji. Władysław Sikorski był jednym z najsłynniejszych polskich wojskowych okresu II wojny światowej. Zarządzał Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie.
Zwycięstwa polegają na harmonii techniki wojennej z duchowymi wartościami narodu i jego wojska. – Władysław Sikorski
Katastrofa lotnicza w Gibraltarze
4 lipca 1943 roku miała miejsce katastrofa lotnicza. Wydarzyła się koło Gibraltaru. W katastrofie zginęło 16 osób. Wśród ofiar był generał Władysław Sikorski. Zmarł śmiercią tragiczną. Samolot, który spadł do morza, należał do Brytyjczyków. Był to samolot typu Liberator AL523. Nazywano go też B-24 Liberator. Prędkość zderzenia z wodą wynosiła 265 km/h.
Katastrofa gibraltarska miała poważne konsekwencje polityczne. Władysław Sikorski był Naczelnym Wodzem. Był także premierem rządu polskiego na uchodźstwie. Jego śmierć osłabiła pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Szczególnie w relacjach z ZSRR.
Kto przeżył katastrofę w Gibraltarze?
Jedynym ocalałym z katastrofy był czeski pilot, Eduard Prchal. Edukacja Prchala była kluczowa dla późniejszego śledztwa.
Kontrowersje wokół śmierci generała
Okoliczności śmierci Władysława Sikorskiego są tajemnicze. Ustalenia komisji sądu wojskowego wskazały na wypadek. Stwierdzono zablokowanie steru wysokości. Samolot wystartował w pełni sprawny. Leciał z Gibraltaru. Na pokładzie byli Sikorski i jego współpracownicy. Jednak wielu historyków i publicystów kwestionuje oficjalną wersję. Dariusz Baliszewski, polski historyk, komentował te wydarzenia. Sugerował, że do katastrofy w rzeczywistości nie doszło. Niektórzy publicyści sugerują, że generał Sikorski został zamordowany. David Irving, historyk, zauważył, że nie można wykluczyć udziału osób trzecich. Względy na bezpieczeństwo osobiste nie wchodziły w grę dla Sikorskiego. Samolot Liberator AL523 miał sprawny system sterowania wysokością przed startem.
Co było prawdziwą przyczyną katastrofy? Czy to był zamach? Czy katastrofa lotnicza w Gibraltarze była zaplanowaną akcją? Śledztwo w sprawie tragedii lotniczej trwało. Drugim pilotem był Stanley Herring. Mieczysław Jan Różycki, były pilot wojskowy, badał katastrofę. Jerzy Zięborak napisał książkę na ten temat. Akta brytyjskie dotyczące katastrofy mają być odtajnione w 2033 roku. Sekcja zwłok generała odbyła się w 2008 roku.
Kiedy sprowadzono szczątki Władysława Sikorskiego do Polski?
Szczątki generała Władysława Sikorskiego sprowadzono do Polski w 1993 roku. Spoczęły na Wawelu.
Wiek i lata życia Władysława Sikorskiego
Władysław Sikorski żył 62 lata. Urodził się w 1881 roku. Zmarł w 1943 roku. Od jego urodzenia minęło 138 lat (stan na 2019). Od jego śmierci minęło 75 lat (stan na 2019). Był spod znaku Byka.
Władysław Sikorski był jednym z najważniejszych polskich polityków i wojskowych. Jego działalność wpłynęła na losy Polski. Jego śmierć pozostaje tematem dociekań historyków. Warto zwrócić uwagę na kontekst polityczny katastrofy gibraltarskiej.
Gdzie pochowany jest Władysław Sikorski?
Władysław Sikorski pochowany jest na Wawelu w Krakowie. Jego szczątki sprowadzono tam w 1993 roku.
Dowiedz się więcej o Władysławie Sikorskim. Zobacz ciekawe materiały historyczne. Polecamy publikację „Liberator AL 523. Analiza techniczna katastrofy gibraltarskiej”.
Zobacz także: