Wojciech Jaruzelski to jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci w powojennej historii Polski. Był wojskowym, działaczem komunistycznym i ostatnim przywódcą PRL. Wprowadził stan wojenny w 1981 roku.

Wczesne życie i pochodzenie

Wojciech Witold Jaruzelski urodził się 6 lipca 1923 roku. Miejscem jego urodzenia był Kurów w województwie lubelskim. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Ród Jaruzelskich pieczętował się herbem Ślepowron.

Rodzina Jaruzelskich była głęboko religijna i patriotyczna. Dziadek Wojciecha brał udział w powstaniu styczniowym w 1863 roku. Ojciec, Władysław, był administratorem majątków ziemskich. Ukończył Akademię Rolniczą w Taborze. Matka, Wanda, kształciła się w Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Wojciech miał siostrę Teresę.

Młody Wojciech Jaruzelski przejawiał wybitne zdolności humanistyczne. Uczęszczał do szkoły podstawowej w Trzecinie. Później uczył się w gimnazjum w Warszawie. Prowadzili je zakonnicy marianie.

Los rodziny zmieniła II wojna światowa. W 1941 roku Jaruzelscy zostali deportowani na Syberię. Tam Wojciech doznał uszkodzenia wzroku. Stało się to podczas przymusowych prac w tajdze. Ojciec Wojciecha zmarł 4 czerwca 1942 roku.

Kariera wojskowa w LWP

Wojciech Jaruzelski rozpoczął karierę wojskową w ZSRR. Został zmobilizowany w 1943 roku. Dołączył do polskich oddziałów zbrojnych. Walczył w Ludowym Wojsku Polskim podczas II wojny światowej.

Szybko awansował w strukturach LWP. W 1956 roku otrzymał stopień generała brygady. Został szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w 1965 roku. Trzy lata później objął funkcję ministra obrony narodowej. W 1973 roku awansował na generała armii.

Nowo odnalezione raporty rzucają nowe światło na jego działalność. Raporty z lat 1946-1947 pokazują jego rolę w zwalczaniu podziemia antykomunistycznego. Był nie tylko oficerem zwiadu LWP. Pełnił także funkcję śledczego. Według historyków aktywnie zwalczał podziemie. 70% raportów dotyczyło UPA. 30% dotyczyło Narodowych Sił Zbrojnych. Jaruzelski wychodził poza rolę dowódcy zwiadu. Pełnił funkcję oficera śledczego. To nieznany fakt wynikający z tych materiałów.

Zobacz też:  Ciekawostki o powstaniu listopadowym

Jaruzelski brał udział w planowaniu działań wojskowych. W 1968 roku opracował i wdrożył plan interwencji w Czechosłowacji.

Kariera polityczna w PRL

Jaruzelski związał się z partią komunistyczną. W 1947 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Później partia zmieniła nazwę na Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR). Działał jako działacz komunistyczny.

Jego kariera polityczna nabrała tempa w latach 80. W 1981 roku Jaruzelski był premierem. Pełnił także funkcję I sekretarza KC PZPR. W październiku 1981 roku został faktycznym przywódcą państwa.

Generał armii Wojciech Jaruzelski – wybitny Polak, dzielny żołnierz jest człowiekiem ogromnej pracowitości, obowiązku i osobistej skromności. Jest żarliwym zwolennikiem przepojonego humanizmem demokratycznego socjalizmu.

Tak opisywano Jaruzelskiego. Miał być gwarantem bezpieczeństwa dla Moskwy. Naciski KC PZPR miały stworzyć wrażenie męża opatrznościowego.

Wprowadzenie Stanu Wojennego

Najbardziej pamiętnym wydarzeniem związanym z Jaruzelskim jest stan wojenny. Wprowadzono go 13 grudnia 1981 roku. Generał Wojciech Jaruzelski ogłosił go w przemówieniu telewizyjnym.

Obywatele i obywatelki Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwracam się dziś do was jako żołnierz i jako szef rządu polskiego. Zwracam się do was w sprawach wagi najwyższej: ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią.

Celem stanu wojennego była likwidacja opozycji demokratycznej. Chodziło o utrzymanie reżimu komunistycznego. Władze przygotowywały się do działań siłowych od sierpnia 1980 roku. Stan wojenny był okresem represji. Dotknęły one ponad dwieście tysięcy osób. Kilkadziesiąt tysięcy zostało internowanych. Internowano 10131 działaczy związanych z Solidarnością. Stan wojenny przyniósł ofiary śmiertelne. Zginęło co najmniej 40 osób. Dziewięciu górników z kopalni Wujek zostało zastrzelonych.

Stan wojenny będzie najczarniejszą kartą w historii polskiego wojska.

Wojciech Jaruzelski bronił swojej decyzji. Uważał ją za konieczną i zbawienną. Według niego ocaliła Polskę przed katastrofą.

Decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego nie żałuję. Uważam, że była konieczna, była zbawienna, ocaliła Polskę przed wielowymiarową katastrofą.

Stan wojenny zakończył „solidarnościowy karnawał”. Był okresem największych represji po stalinizmie. Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) zarządzała krajem.

Zobacz też:  Tower of London – historia, atrakcje i praktyczne informacje

Okrągły Stół i Przemiany

Sytuacja w Polsce wymagała zmian. Rozpoczęto rozmowy władzy z opozycją. Porozumienie Okrągłego Stołu miało miejsce w 1989 roku. Rozmowy trwały od 6 lutego. Uczestniczyli w nich przedstawiciele władzy, opozycji i Kościoła.

Wynikiem Okrągłego Stołu były częściowo wolne wybory. Odbyły się 4 czerwca 1989 roku. Opozycja związana z Solidarnością zdobyła większość mandatów. Potrzebny był nowy układ polityczny. Miał być możliwy do zaaprobowania przez główne siły. Miał gwarantować kontynuację. Zrodziła się koncepcja prezydenta z PZPR. Premierem miał zostać kandydat Solidarności.

Prezydentura w PRL i III RP

Kwestia prezydentury budziła emocje. Wojciech Jaruzelski początkowo zrezygnował z kandydowania. Zrobił to 30 czerwca 1989 roku. Ostatecznie zgodził się kandydować 18 lipca 1989 roku. Kandydaturę zgłosił Marian Orzechowski.

Wybory prezydenckie odbyły się 19 lipca 1989 roku. Zgromadzenie Narodowe dokonało wyboru. Jaruzelski wygrał jednym głosem. Otrzymał 270 głosów za. Przeciw było 233. 34 posłów wstrzymało się od głosu. 16 nie wzięło udziału w głosowaniu. Jaruzelski został wybrany prezydentem PRL.

Był pierwszym i ostatnim prezydentem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Został też pierwszym prezydentem III RP. Jego wybór budził protesty. Aparat policyjny brutalnie je tłumił. Protestujący nie zgadzali się na prezydenta. Był odpowiedzialny za stan wojenny i kryzys gospodarczy.

Nie zgadzamy się, aby człowiek, który jest odpowiedzialny za wprowadzenie stanu wojennego, śmierć wielu Polaków, a także za spowodowanie katastrofalnego kryzysu gospodarczego, kandydował na prezydenta i miał nieograniczoną władzę przez 6 lat.

Mimo kontrowersji, Jaruzelski popierał rząd Tadeusza Mazowieckiego. Jego kadencja nie trwała długo. Ustąpił ze stanowiska 18 września 1990 roku. Kadencja wygasła 22 grudnia 1990 roku. 9 grudnia 1990 roku prezydentem został Lech Wałęsa.

Oto wyniki głosowania na prezydenta PRL w 1989 roku:

Kandydat Głosy za Głosy przeciw Wstrzymało się Nie wzięło udziału
Wojciech Jaruzelski 270 233 34 16
JARUZELSKI PREZYDENT GLOSOWANIE

Wykres przedstawiający wyniki głosowania na prezydenta PRL w 1989 roku.

Życie prywatne i schyłek

Wojciech Jaruzelski był żonaty z Barbarą Jaruzelską. Barbara Jaruzelska zmarła 29 maja 2017 roku. Miała 87 lat. Para miała córkę Monikę Jaruzelską.

W późniejszych latach Jaruzelski stawał przed sądem. Procesy dotyczyły jego roli w PRL i stanu wojennego. Zmarł 25 maja 2014 roku. Miał 90 lat. Przyczyną śmierci były naturalne. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Kontrowersje i oceny

Postać Wojciecha Jaruzelskiego budzi spory. Dla jednych był generałem ratującym Polskę. Uważał, że jego decyzje zapobiegły radzieckiej interwencji. Dla innych był dyktatorem i zdrajcą. Odpowiadał za cierpienie narodu polskiego. Stan wojenny pozostaje czarną kartą w historii Polski.

Debata na temat jego roli w historii Polski trwa nadal.

Kiedy urodził się Wojciech Jaruzelski?

Wojciech Jaruzelski urodził się 6 lipca 1923 roku.

Kiedy wprowadzono stan wojenny?

Stan wojenny wprowadzono w Polsce 13 grudnia 1981 roku.

Kiedy Wojciech Jaruzelski został prezydentem?

Wojciech Jaruzelski został wybrany prezydentem PRL 19 lipca 1989 roku.

Kiedy zmarł Wojciech Jaruzelski?

Wojciech Jaruzelski zmarł 25 maja 2014 roku.

Zobacz także:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *