Władysław Łokietek był księciem z dynastii Piastów. Zapisał się w historii Polski jako król. Jego panowanie przypadło na lata 1320–1333. Łokietek symbolicznie zjednoczył państwo polskie. Stało się to po długim okresie rozbicia dzielnicowego.
Kim był Władysław Łokietek?
Władysław Łokietek urodził się między marcem 1260 a styczniem 1261 roku. Pochodził z kujawskiej linii rodu Piastów. Jego ojcem był Kazimierz I Kujawski. Matką była Eufrozyna Opolska. Władysław był pierwszym synem Kazimierza I.
Skąd pochodził Władysław Łokietek?
Władysław Łokietek wywodził się z kujawskiej linii dynastii Piastów. Jego ojcem był Kazimierz I Kujawski.
Władysław stracił ojca w 1267 roku. Miał wtedy około siedmiu lat. Jego matka, Eufrozyna, została regentką. Rządziła księstwem brzesko-kujawskim. Władzę nad dzielnicą objął w 1275 roku. Dzielił rządy z bratem Kazimierzem. Odziedziczył też Łęczycę i Sieradz. Nastąpiło to po śmierci starszych braci.
Droga do zjednoczenia Polski
Okres rozbicia dzielnicowego trwał długo. Władysław Łokietek dążył do zjednoczenia ziem polskich. Już od 1288 roku konkurował o tron krakowski. Walczył o władzę w Małopolsce. Po śmierci Leszka Czarnego objął władzę w dzielnicy krakowskiej.
W 1296 roku zajął część Wielkopolski. Wcześniej rządził tam Przemysł II. Jego ambicje były duże. Chciał utworzyć jedno państwo polskie. Zaangażował się w walkę z zewnętrznymi wrogami. Należał do nich Zakon Krzyżacki.
Dlaczego Łokietek walczył o zjednoczenie?
Łokietek miał ambicję stworzenia jednego państwa polskiego. Walczył też z zewnętrznymi wrogami, takimi jak Krzyżacy.
W 1299 roku czeski król Wacław II wyruszył na Łokietka. W 1300 roku Łokietek został siłą usunięty z kraju. Musiał zbiec z powodu interwencji Wacława II. Wacław II zajął Kraków i koronował się na króla Polski.
W 1304 roku Łokietek powrócił do Polski. Otrzymał pomoc z Węgier. Wspierali go małopolscy możnowładcy. Ponownie podjął walkę o władzę. W 1305 roku wrócił do kraju po emigracji.
Koronacja i panowanie
Władysław Łokietek uzyskał zgodę na koronację. Zgodę wydał papież Jan XXII. Przyszły król musiał za to zapłacić. Cena była bardzo wysoka. Pozwolenie nie chroniło go jednak. Czesi nadal mieli pretensje do tronu.
20 stycznia 1320 roku odbyła się koronacja. Władca koronował się na króla Polski. Ceremonia miała miejsce w katedrze wawelskiej. Był pierwszym polskim królem koronowanym na Wawelu. Miał wtedy około 60 lat.
Panowanie Władysława Łokietka trwało 13 lat. Był królem Polski w latach 1320–1333. Był pierwszym władcą Polski. Zjednoczył większość ziem polskich. Dokonał tego pod jednym panowaniem. Zjednoczenie przyniosło trwalsze efekty. Poprzednie próby na przełomie XIII i XIV wieku były mniej skuteczne.
Kiedy Władysław Łokietek został królem?
Władysław Łokietek koronował się na króla Polski 20 stycznia 1320 roku. Ceremonia odbyła się na Wawelu w Krakowie.
Polityka i wyzwania
Panowanie Łokietka upłynęło w cieniu konfliktów. Głównym przeciwnikiem był Zakon Krzyżacki. Król polski zawarł ważne sojusze. W 1320 roku sprzymierzył się z Karolem Robertem. Był to król Węgier. W 1325 roku zawarł przymierze z Giedyminem. Był to wielki książę litewski.
Z kim Władysław Łokietek zawierał sojusze?
Łokietek zawarł trwałe sojusze z Węgrami i Litwą. Sprzymierzył się z królem Węgier Karolem Robertem w 1320 roku. W 1325 roku zawarł przymierze z wielkim księciem litewskim Giedyminem.
Wojna z Zakonem Krzyżackim
Konflikty z Krzyżakami były stałym problemem. W 1326 roku Łokietek podpisał umowę z Krzyżakami. Mimo to, walki trwały. Największą porażką Łokietka była utrata Pomorza Gdańskiego. Ziemie te przeszły na rzecz Krzyżaków.
Jaka była największa porażka Łokietka?
Największą porażką Władysława Łokietka była utrata Pomorza Gdańskiego. Ziemie te zajęli Krzyżacy.
Władysław Łokietek stoczył wiele bitew. Jedną z najważniejszych była bitwa pod Płowcami. Bitwa miała miejsce 27 września 1331 roku. Przeciwnikiem byli Krzyżacy. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk polskich. Było to ważne starcie w konflikcie z Zakonem.
Rodzina Władysława Łokietka
Władysław Łokietek ożenił się z Jadwigą Kaliską. Ślub odbył się 6 stycznia 1293 roku. Byli pierwszym królem i królową. Mieli sześcioro dzieci. Mieli jednego syna i pięć córek. Ich synem był Kazimierz III Wielki. Córką była między innymi Elżbieta Łokietkówna. Elżbieta poślubiła króla Węgier Karola Roberta.
| Członek rodziny | Relacja |
|---|---|
| Kazimierz I Kujawski | Ojciec |
| Eufrozyna Opolska | Matka |
| Jadwiga Kaliska | Żona |
| Kazimierz III Wielki | Syn |
| Elżbieta Łokietkówna | Córka |
Ciekawostki o Władysławie Łokietku
Życie i panowanie Władysława Łokietka obfituje w ciekawe fakty. Oto kilka z nich:
- Władysław Łokietek był niskiego wzrostu.
- Przydomek 'Łokietek’ pochodzi od 'Łokcia’. Jest związany z jego niskim wzrostem. Inne źródła sugerują, że przydomek odnosił się do niewielkiego rozmiaru jego dziedzicznego księstwa.
- Nie ma dowodów, że przydomek 'Łokietek’ odnosił się do łokcia jako jednostki miary.
- Był najstarszym władcą podczas swojej koronacji. Miał około 60 lat.
- Był zdrowy pomimo wylewu na starość. Zmarł prawdopodobnie na skutek wylewu.
- Według legendy, król przeżył dzięki pająkowi. Ukrył się w jaskini, której wejście zasnuł pająk.
- Władysław Łokietek uczestniczył w bitwie pod Siewierzem w 1297 roku.
- Zmarł 2 marca 1333 roku w Krakowie.
- Jest pochowany w Królewskiej Katedrze na Wawelu.
Skąd wziął się przydomek Łokietek?
Przydomek 'Łokietek’ wiązano z niskim wzrostem króla. Niektórzy historycy uważają, że mógł on odnosić się do niewielkiego obszaru jego początkowego księstwa.
Kronikarz Jan Długosz pisał o Łokietku. Zarzucał mu pewne czyny.
„naśladując rycerstwo gwałcił dziewice”
Opinia ta jest jednak uznawana za fałszywą.
Dziedzictwo Władysława Łokietka
Władysław Łokietek zjednoczył część ziem polskich. Udało mu się to po blisko 200 latach rozdrobnienia. Był przedostatnim królem Polski z dynastii Piastów. Przygotował grunt dla swojego syna.
Jego syn, Kazimierz III Wielki, mógł zbudować silne państwo. Stało się to dzięki aktywnej polityce Łokietka. Dziedzictwo Łokietka to odnowienie Królestwa Polskiego. Był to kluczowy krok w historii państwa.
Polecana literatura
Chcesz dowiedzieć się więcej o Władysławie Łokietku? Warto sięgnąć po książki historyczne.
- „Władysław Łokietek na tle swoich czasów” – Edmund Długopolski
- „Damy polskiego imperium” – Kamil Janicki
- „Życie w chłopskiej chacie” – Kamil Janicki
Te publikacje pozwalają lepiej zrozumieć epokę. Przedstawiają życie króla i jego otoczenia. Poznasz więcej szczegółów.
Gdzie szukać więcej informacji o Łokietku?
Możesz znaleźć więcej informacji w książkach historycznych. Warto sprawdzić publikacje Edmunda Długopolskiego lub Kamila Janickiego.
Władysław Łokietek był postacią historyczną. Jego działania miały ogromny wpływ. Przyczynił się do odbudowy Królestwa Polskiego.
Zobacz także: