Truskawki to jedne z najpopularniejszych owoców na świecie. Cenione są za smak, aromat i korzyści zdrowotne. Dowiedz się więcej o ich pochodzeniu, wartościach i zastosowaniach.
Skąd pochodzą truskawki? Historia i pochodzenie
Truskawki nie są dziełem samej natury. Stworzyli je botanicy na polecenie króla Ludwika XIV. Miało to miejsce we Francji w XVII wieku. Pierwsze wzmianki o uprawie truskawek pochodzą z 1750 roku. Odnotowano je w Bretanii we Francji. Nowoczesna truskawka pochodzi z XVIII wieku. Jest mieszańcem dwóch gatunków poziomek. Są to poziomka wirginijska i poziomka chilijska. Mieszaniec ten uzyskano w Europie. Skrzyżowano poziomkę z Wirginii i poziomkę z Chile. Poziomka z Wirginii była znana ze smaku. Poziomka chilijska była większa i bardziej soczysta. Amédée-François Frézier był francuskim szpiegiem. Przywiózł odmiany truskawek z Chile do Europy. Już starożytni Rzymianie wykorzystywali truskawki. Wierzyli w ich właściwości lecznicze. Stosowali je na gorączkę i ból gardła. Używali ich także do leczenia depresji.
Co to jest truskawka? Biologia i uprawa
Truskawka nazywa się Poziomka truskawka (Fragaria ×ananassa Duchesne). To roślina z rodziny różowatych. Dorasta do wysokości 15-45 cm. Truskawki są roślinami wieloletnimi. Kwiat truskawki ma pięć do siedmiu płatków. Truskawka jest oktaploidem. Ma 56 chromosomów. Genom truskawki ma wielkość około 708-720 Mb. Truskawka jest jedynym owocem. Ma nasiona na zewnątrz. Przeciętna truskawka ma 200 nasion. Owocem tej rośliny nie jest czerwona część. Są nim malutkie orzeszki na powierzchni. Rośliny truskawki tolerują większość gleb ogrodowych. Po kilku latach tracą na jakości. Zazwyczaj są przesadzane. Zbiór truskawek odbywa się ręcznie. Szybko postępuje automatyzacja upraw. Zbiór trwa od 4 do 6 tygodni po kwitnieniu. Zbiera się tylko w pełni czerwone owoce. Zbiór powtarza się co trzy dni. Trwa to przez około 3 tygodnie. Po zerwaniu truskawka nie dojrzewa. Wiele szkodników lubi truskawki. Należą do nich ślimaki i muszki owocowe. Istnieje ponad 600 odmian truskawek. Obecnie występuje około 2000 gatunków truskawek. Kształty truskawek różnią się. Zależą od klimatu uprawy.
Uprawa truskawek na świecie i w Polsce
Rocznie na świecie produkuje się ponad 9 milionów ton truskawek. Najwięcej truskawek uprawia się w Chinach. Stanowi to 40% światowej produkcji. Chiny są największym dostawcą truskawek. Polska jest na drugim miejscu pod względem produkcji. Według innych danych Polska jest na siódmym miejscu. Produkcja w Polsce to ponad 180 tysięcy ton rocznie. Kalifornia produkuje 75% upraw truskawek w USA. Truskawki są uprawiane w każdym stanie USA. Rosną też w każdej prowincji Kanady.
Czy truskawki można uprawiać w domu lub ogrodzie?
Truskawki można łatwo uprawiać w domu. Nadają się do doniczek i ogrodu.
Truskawki – wartości odżywcze i właściwości zdrowotne
Truskawki są bogate w witaminy i antyoksydanty. Zawierają więcej witaminy C niż cytryny. Mają więcej witaminy C niż grejpfruty. 100 gramów truskawek zawiera 58,8 mg witaminy C. 8 truskawek zapewnia 140 procent dziennego zapotrzebowania na witaminę C dla dzieci. Truskawki mają niski indeks glikemiczny. IG wynosi 25 lub 40 w zależności od źródła. Truskawki są niskokaloryczne. 100 gramów truskawek ma około 30-33 kalorii. Owoc składa się w 91% z wody. W 100 g truskawek znajduje się 0,7 mg żelaza. Truskawki są ważnym składnikiem diety kobiet. Mają wysoką zawartość żelaza.
| Składnik | Ilość na 100g |
|---|---|
| Kalorie | 30-33 kcal |
| Woda | 90-91% |
| Węglowodany | 7.7 g |
| Białko | 0.67 g |
| Tłuszcze | 0.3 g |
| Błonnik | 2 g |
| Witamina C | 58.8 mg |
| Żelazo | 0.41-0.7 mg |
| Magnez | 13 mg |
| Potas | 153 mg |
Truskawki mają dobroczynny wpływ na organizm. Posiadają fitocydy. Mają właściwości bakterio- i grzybobójcze. Fitocydy hamują rozwój mikroorganizmów. Truskawki zawierają kwas elagowy. Neutralizuje on substancje rakotwórcze. Kwas elagowy chroni przed nowotworami. Truskawki wspomagają przemianę materii. Zawierają bromelinę. Jedzenie truskawek wpływa korzystnie na lipidogram. Obniżają cholesterol całkowity. Zmniejszają poziom złego cholesterolu LDL. Redukują także trójglicerydy. Truskawki mają bardzo wysoki potencjał antyoksydacyjny. Potencjał ten jest 10 razy większy niż w innych owocach. Poprawiają insulinowrażliwość. Zmniejszają stan zapalny. Truskawki mogą pomóc w odkwaszaniu organizmu. Zaleca się zjadanie kilku truskawek. Dotyczy to osób z niedoborem żelaza. Zjedz je po spożyciu warzyw bogatych w żelazo.
Jakie są korzyści zdrowotne z jedzenia truskawek?
Spożywanie truskawek zmniejsza ryzyko chorób serca. Przeciwdziała też niektórym nowotworom. Truskawki poprawiają insulinowrażliwość. Redukują stan zapalny.
Truskawki dobrze działają na bezsenność. Zjedz niewielką porcję przed snem. Ułatwi to zasypianie. Truskawki wykazują zastosowanie w lecznictwie. Starożytni Rzymianie używali ich jako leku.
Czy truskawki są dobre na bezsenność?
Tak, truskawki mogą pomóc w zasypianiu. Zaleca się jeść niewielką porcję wieczorem.
Uwaga: Truskawki mają tendencję do uczulania. Mogą uczulać zwłaszcza dzieci. Nie zaleca się ich spożywania przez matki karmiące.
Ciekawostki o truskawkach, które Cię zaskoczą
Truskawki są pierwszymi owocami. Dojrzewają na wiosnę. Ich nazwa pochodzi od wyrazu dźwiękonaśladowczego 'trusk’. 27 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Truskawek. W Belgii znajduje się muzeum truskawek. Nazywa się Le Musee de la Fraise. Otwarto je w 2016 roku. Muzeum poświęcone truskawkom jest w Wépion. W Belgii można kupić truskawkowe piwo. We Francji truskawki uważa się za afrodyzjak. Podaje się je nowożeńcom. Są częścią tradycyjnych śniadań weselnych. Truskawki ze śmietaną to pomysł kardynała Thomasa Wolseya. Kaszubska truskawka ma certyfikat. Jest jedyną polską certyfikowaną truskawką.
Gdzie naturalnie występują truskawki?
Pierwsze odmiany truskawek były dzikimi roślinami. Rosły w lasach Europy, Azji i obu Ameryk.
Rdzenni Amerykanie jedli truskawki. Było to na długo przed osadnikami z Europy. Truskawki przetrwają w różnych warunkach. Będą rosły w większości miejsc na świecie. Owoc jest ceniony za zapach. Ma jaskrawoczerwony kolor. Posiada soczystą konsystencję i słodycz. Truskawka pineberry jest biała. Smakuje jak ananas. Gigantyczne truskawki mogą być wielkości jabłek. Rekordową wielkość truskawki wyhodował Japończyk Koji Nakao. Średnia waga największej truskawki to 250 gramów. Truskawki w temperaturze pokojowej są słodsze. Smakują lepiej niż zimne.
Jakiego koloru są truskawki?
Dojrzałe truskawki są jaskrawo czerwone. Istnieją też odmiany o innym kolorze, np. biała pineberry.
Truskawki nie są prawdziwymi jagodami. Różnią się od borówek czy winogron. Truskawki zawierają wysoki poziom azotanów. Według danych z USA roczne spożycie truskawek to 10 kg na mieszkańca. W Bielinach odbywają się zawody. To zawody w szypułkowaniu truskawek. Rekordowy czas szypułkowania to 1 minuta i 43 sekundy. Truskawki są symbolem turnieju w Wimbledonie.
Keep calm and eat strawberry!
Ile kalorii mają truskawki?
100 gramów truskawek zawiera około 30-33 kalorie. To owoc niskokaloryczny.
Zastosowanie truskawek w kuchni i kosmetyce
Truskawki to jedne z najbardziej lubianych owoców. Mają szereg zastosowań w kuchni. Są niskokaloryczną przekąską. Stanowią składnik zbilansowanej diety. Truskawki powinny być spożywane świeże. Nadają się też na przetwory. Można z nich zrobić soki, dżemy, konfitury. Najlepszym sposobem na przechowanie jest mrożenie.
Jak wykorzystać przejrzałe truskawki?
Przejrzałe truskawki są idealne na dżem. Można z nich robić też sosy lub musy.
Truskawki świetnie pasują do wielu deserów.
- Można przygotować truskawkowe tiramisu.
- Świetnie smakują w lekkim smoothie. Dodaj banana i jogurt.
- Zrobisz z nich domowe lody.
- Stanowią dodatek do sernika na zimno.
- Są pysznym nadzieniem do naleśników.
- Przygotuj pierogi z truskawkami.
- Dodaj je do sałatek. Pasują do owocowych i wytrawnych.
Truskawki wykazują zastosowanie w kosmetologii. Zaleca się mycie zębów truskawkami. Można też robić płukanki.
Jaki jest średni czas przechowywania świeżych truskawek?
Truskawki powinny być spożyte zaraz po zakupie. Są bardzo nietrwałe. Należy je przechowywać w lodówce.
Truskawki a inne owoce
Truskawki wypadają korzystnie na tle innych owoców. Mają mniej kalorii niż wiele z nich. Ich indeks glikemiczny jest niski.
Truskawki są bogatsze w witaminę C niż cytrusy. Zawierają też żelazo. To ważny minerał. Truskawki są piątym najczęściej wybieranym owocem na świecie.
Podsumowanie
Truskawki to nie tylko pyszne owoce. To także źródło witamin i minerałów. Mają bogatą historię. Stanowią ważny element diety. Ich uprawa rozwija się. To owoc ceniony na całym świecie.
Zobacz także:
- Ziemniaki – historia, wartości odżywcze, zdrowotne właściwości i ciekawostki
- Marchewka – skarbnica zdrowia, smaku i historii
- Niedźwiedź brunatny – poznaj największego drapieżnika Europy
- Mak polny – piękny kwiat o bogatej historii i zaskakujących właściwościach
- Orzech włoski – właściwości, zastosowanie i uprawa w Polsce