Pająki budzą lęk u wielu osób. Warto jednak poznać te fascynujące stworzenia. Pełnią ważną rolę w ekosystemie. Czy polskie pająki są groźne? Odpowiadamy.
Kim są pająki?
Pająki to stawonogi. Stanowią najliczniejszy rząd pajęczaków. Pajęczaki dzielą się na kilka grup. Należą do nich pająki, skorpiony, kleszcze i roztocze. Pająki żyją na Ziemi od bardzo dawna. Istnieją od prawie 400 milionów lat. Na świecie opisano ponad 49800 gatunków pająków. Podzielono je na 129 rodzin. Inne źródła podają liczbę około 50 tysięcy gatunków. W Polsce żyje ponad 800 gatunków pająków.
Ile gatunków pająków żyje na świecie?
Na świecie żyje około 50 tysięcy gatunków pająków. Są one podzielone na 129 rodzin.
Ile gatunków pająków można spotkać w Polsce?
W Polsce można spotkać ponad 800 gatunków pająków. Zamieszkują różne środowiska.
Anatomia i biologia pająków
Ciało pająka zbudowane jest z dwóch części. To głowotułów i odwłok. Pająki mają osiem nóg. To cecha charakterystyczna pajęczaków. Większość pająków posiada cztery pary oczu. Pająki mają otwarty układ krwionośny. Pająki są drapieżnikami. Większość z nich żywi się pokarmem mięsnym. Pająki odżywiają się mniejszymi owadami. Ich pożywienie to głównie owady i drobne bezkręgowce. Pająki żywią się komarami, meszkami i muchówkami. Pająki nie mają zębów. Do chwytania i rozdrabniania ofiar używają chelicer. Trawienie u pająków odbywa się na zewnątrz. Ofiara pająka zostaje unieruchomiona. Pająk pokrywa ją sokami trawiennymi. Pająki nie śpią. Przechodzą jedynie w stan spoczynku. Pająki nie posiadają mózgu. Mają skupiska nerwowe. Niektóre gatunki pająków potrafią zmieniać czułość swoich oczu.
Jak zbudowane jest ciało pająka?
Ciało pająka składa się z dwóch części. To głowotułów oraz odwłok.
Ile nóg ma pająk?
Pająki mają osiem nóg. To cecha charakterystyczna pajęczaków.
Czy pająki mają zęby?
Pająki nie mają zębów. Do chwytania i rozdrabniania ofiar używają chelicer.
Czy pająki śpią?
Pająki nie śpią. Przechodzą jedynie w stan spoczynku.
Jak pająki trawią pokarm?
Pająki trawią pokarm na zewnątrz. Wstrzykują soki trawienne w ciało ofiary.
Pajęczyna – niezwykły materiał
Pajęczyna to potoczna nazwa sieci łownych. Pająki budują skomplikowane sieci z jedwabiu. Pajęczyna jest bardzo mocna i elastyczna. Można ją wydłużyć o czterdzieści procent. Pajęczyna to jedno z najtrwalszych materiałów naturalnych. Jest pięć razy mocniejsza niż stal o tej samej grubości. Pajęczyna składa się z alaniny i glicyny. Pajęcze sieci wyłapują i przytrzymują ofiarę. Przyciągają ją dzięki pajęczemu klejowi. Młode pająki niektórych gatunków stosują technikę 'balonowania’. Pozwala im to przemieszczać się na duże odległości. Pajęczyny przyciągają ładunki elektrostatyczne. Pajęczyna staje się silniejsza w wodzie. Niektóre pająki zjadają swoją pajęczynę. Robią to, aby odzyskać materiał na nową sieć.
Najpopularniejsze pająki w Polsce
W Polsce spotkać można różnorodne pająki. Zamieszkują domy, ogrody i lasy. Kątnik domowy to najczęściej spotykany pająk w naszych domach. Kątnik domowy chowa się w ciepłych miejscach. Lubi rzadko uczęszczane zakamarki. Krzyżak ogrodowy rozpoznać można po znaku krzyża. Ma go na odwłoku.
Najczęściej spotykane gatunki w Polsce:
- Kątnik domowy (Tegenaria domestica / Eratigena atrica): Żyje w domach i piwnicach. Znany z długich nóg. Jest szybki. Kątnik domowy mniejszy ma 1-1,2 cm. Kątnik domowy większy ma rozpiętość nóg do 8 cm.
- Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus): Spotkasz go w ogrodach i na łąkach. Ma charakterystyczny krzyż na odwłoku. Jego wielkość to 0,8-1,7 cm.
- Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi): Coraz częściej widziany w Polsce. Ma efektowne żółto-czarne paski. Jego wielkość to do 1,2 cm.
- Sidlisz piwniczny (Segestria florentina): Duży, czarny pająk. Mieszka w piwnicach i jaskiniach. Ma 1,5-1,6 cm wielkości.
- Strojniś nadobny (Eresus sandaliatus/cinnaberinus): Niewielki pająk. Samce są jaskrawo ubarwione. Mają czerwone ciało z czarnymi kropkami.
Jaki pająk jest najczęściej spotykany w polskich domach?
Najczęściej spotykanym pająkiem w polskich domach jest kątnik domowy. Żyje w ciepłych, zacisznych miejscach.
Gdzie można spotkać krzyżaka ogrodowego?
Krzyżaka ogrodowego spotkasz głównie w ogrodach i na łąkach. Łatwo go rozpoznać po krzyżu na odwłoku.
Jadowite pająki w Polsce – czy są groźne?
Prawie wszystkie pająki w Polsce są jadowite. Ich jad służy do paraliżowania ofiar. Żaden z ich jadów nie jest śmiertelnie toksyczny dla człowieka. Większość pająków w Polsce nie jest groźna. W Polsce żyją pająki, które mogą być niebezpieczne. Ich jad nie jest jednak śmiertelny. Jad polskich pająków jest mniej toksyczny. Jady pająków z Ameryki Południowej są silniejsze. Tylko 3% gatunków pająków na świecie ma jad niebezpieczny dla człowieka. Tylko około 30 z ponad 45 000 gatunków potrafi ugryźć człowieka. Ukąszenie czarnej wdowy rzadko kończy się śmiercią. Pająk wstrzykuje niewielką ilość trucizny. Bolesne skurcze mięśni mogą trwać do 48 godzin. Nie są znane przypadki zgonów. Mowa o zgonach spowodowanych pajęczym ugryzieniem w Polsce. Pająki w Polsce mogą wywołać silną reakcję alergiczną. Ugryzienie pająka pogońcowatego może spowodować obrzęk. Czasem pojawia się świąd lub dolegliwości bólowe. Sidlisz piwniczny powoduje miejscowe zaczerwienienie. Jest ono bolesne. Ukąszenie tygrzyka paskowanego powoduje opuchliznę. Daje też ból w miejscu ukąszenia. Sieciarz jaskiniowy ma najbardziej jadowity jad. Żyje naturalnie w Polsce. Ból po jego ukąszeniu jest porównywalny. Przypomina ukąszenie szerszenia. Kolczak zbrojny posiada jad śmiertelny dla owadów. Może wywołać objawy zatrucia u człowieka. Objawy to piekący ból i osłabienie. Mogą pojawić się dreszcze. Czasem występuje stan zapalny. Możliwa jest gorączka i bóle głowy.
Żaden pająk domowy nie zrobi nam krzywdy.
Pająki mogą budzić niechęć, ale większość nie jest niebezpieczna.
W przypadku ukąszenia przez pająka jadowitego należy jak najszybciej udać się do szpitala. Ważne jest wezwanie pogotowania.
Czy wszystkie pająki w Polsce są jadowite?
Prawie wszystkie pająki w Polsce mają jad. Nie jest on jednak groźny dla człowieka.
Jakie objawy może wywołać ukąszenie kolczaka zbrojnego?
Ukąszenie kolczaka zbrojnego może powodować ból, osłabienie, dreszcze. Czasem pojawia się gorączka i bóle głowy.
Pająki jako nasi sprzymierzeńcy – rola w ekosystemie
Pająki pełnią ważną rolę w ekosystemie. Pełnią ważną funkcję w ekosystemie ogrodowym. Warto, aby bytowały w naszych ogrodach. Większość pająków w Polsce to pożyteczni 'sprzątacze’ natury. Pająki mogą okazać się niezwykle pożyteczne. Pomagają w pozbyciu się uciążliwych owadów. Pająki odgrywają ważną rolę. Kontrolują populacje szkodników. Pająki są drapieżnikami. Odgrywają kluczową rolę w ekosystemach. Kontrolują populacje owadów. Pająki żywią się komarami, meszkami i muchówkami. Zjadają szkodniki takie jak mszyce, muchówki, muchy, komary i larwy.
Szczęśliwy dom, gdzie pająki są.
Pająki stanowią o równowadze ekosystemu, ponieważ żywią się wieloma owadami, które przenoszą groźne choroby.
Pająki mogą być pożyteczne dla człowieka. Dlatego:
- Warto zostawić pająki w ogrodzie. Są pożyteczne.
- Polubmy pająki. Mimo wyglądu, są naszymi przyjaciółmi.
Czy pająki są pożyteczne?
Tak, pająki są bardzo pożyteczne. Zjadają wiele uciążliwych owadów i szkodników.
Jak postępować z pająkami w domu i ogrodzie?
Warto obchodzić się z pająkami delikatnie. Możesz złapać kątnika w domu. Użyj szklanki i kartki. Wyniesiesz go bezpiecznie na podwórko. Można spryskać kąty w pomieszczeniach. Użyj roztworu olejków z wodą. Usunięcie źródeł pożywienia pomaga. Ogranicza liczbę pająków w domu. Można ograniczyć obecność pająków. Regularnie sprzątaj i stosuj środki odstraszające. W ogrodzie zrezygnuj z chemicznych środków ochrony roślin. Nie niszcz pajęczyn podczas prac porządkowych. Zostaw opadłe liście na jesień. Pająki mogą w nich przezimować. Można rozważyć odstraszanie pająków. Dotyczy to sytuacji, gdy na posesji są osoby uczulone na jad.
Osoby uczulone na jad pająka muszą skontaktować się z lekarzem.
Jak łapać pająka w domu?
Możesz delikatnie złapać pająka pod szklankę. Następnie wysuń pod nią kartkę papieru. Wyniesiesz go bezpiecznie na zewnątrz.
Czy środki chemiczne są dobre na pająki w ogrodzie?
Lepiej unikać chemicznych środków. Pająki są pożyteczne i zjadają szkodniki. Chemia szkodzi też im.
Ciekawostki ze świata pająków
Pająki są mistrzami kamuflażu. Potrafią wtopić się w otoczenie. Pająki wykazują zdolność do przetrwania. Żyją w ekstremalnych warunkach. Ptasznik Goliat to największy pająk na świecie. Jego rozpiętość nóg może osiągać 30 cm. Patu digua to najmniejszy pająk na świecie. Mierzy zaledwie 0,37 milimetra. Bagheera kiplingi to wegetariański pająk. Żywi się głównie akacją. Niektóre gatunki pająków mogą żyć bardzo długo. Samice tarantuli żyją nawet do 30 lat. Średnia długość życia pająków to 1 do 3 lat. W 2010 roku w Pakistanie pająki ewakuowały się. Weszły na drzewa podczas powodzi. Tarantula ma kruchy egzoszkielet. Czyni ją to wrażliwą na upadki. Skakun to pająk. Nie tworzy pajęczyn. Skacze na swoją ofiarę. Pająki potrafią poruszać się po wodzie. Pomaga im w tym osiem nóg. Włoski na odnóżach pokrywają się pęcherzykami powietrza. Większość pająków jest samotnikami. Są jednak gatunki, które żyją w grupach. Samice niektórych pająków zjadają samca po stosunku. Czarna wdowa jest znana z tego zachowania. Mit o zjadaniu ośmiu pająków przez człowieka jest nieprawdziwy.
Jaki pająk jest największy na świecie?
Największym pająkiem na świecie jest ptasznik Goliat (Theraphosa blondi). Jego nogi mogą mieć rozpiętość do 30 cm.
Czy pająki mogą chodzić po wodzie?
Tak, niektóre pająki potrafią poruszać się po wodzie. Pomagają im w tym włoski na nogach, które łapią powietrze.
Pająki w medycynie i technologii
Pajęczaki są badane w kontekście medycyny. Ich jad może pomóc w tworzeniu nowych leków. Jad niektórych pająków może być wykorzystany. Służy w produkcji leków przeciwbólowych. Trwają prace nad wykorzystaniem jadu pająków. Mają stworzyć ekologiczny pestycyd. Jad wałęsaka brazylijskiego jest badany. Sprawdza się go pod kątem leku na zaburzenia erekcji. Pajęczyna to jedno z najtrwalszych materiałów naturalnych. Jest pięć razy mocniejsza niż stal o tej samej grubości. Sztuczne pajęczyny są badane. Mają zastosowania w medycynie i podwodnych maszynach. Badania dotyczą syntetycznych materiałów. Mają podobne właściwości do pajęczyny. Pająki inspirują twórców technologii. Powstały roboty kosmiczne inspirowane pająkami. Badane są materiały odblaskowe na bazie pająka Cosmophasis umbratica. Powstał ekologiczny klej z pajęczyny Nephila clavipes. Istnieje materiał do regeneracji nerwów Spidrex. Środki owadobójcze tworzy się z neurotoksyny Hadronyche versuta.
Jak pająki pomagają w medycynie?
Jad pająków jest badany w medycynie. Może posłużyć do produkcji leków przeciwbólowych. Trwają też prace nad lekami na inne schorzenia.
Do czego może służyć pajęczyna w technologii?
Pajęczyna jest bardzo wytrzymała. Może być bazą dla nowych, mocnych materiałów. Inspiruje też twórców robotów.
Zobacz także: