Mikołaj Kopernik to jeden z najwybitniejszych polskich uczonych. Jego teoria heliocentryczna zmieniła obraz Wszechświata. Poznaj fascynujące fakty z życia tego renesansowego polihistora.
Kim był Mikołaj Kopernik?
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu. Był wszechstronnie wykształconym człowiekiem. Zwany jest człowiekiem renesansu. Był astronomem i matematykiem. Zajmował się prawem i ekonomią. Pełnił funkcje administratora. Był także lekarzem. Zasłużył się dla wielu dziedzin nauki. Jego teorie wywróciły astronomię. Był jednym z najsłynniejszych astronomów. Jego odkrycia odmieniły rozumienie Wszechświata.
Kopernik był kanonikiem kapituły. Nigdy nie przyjął święceń kapłańskich. Był kanonikiem katedry we Fromborku. Objął to stanowisko w 1510 roku. Planował karierę naukową. Nie dążył do kariery duchownej.
Młodość i edukacja Mikołaja Kopernika
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku. Pochodził z Torunia. Był najmłodszym synem kupca Mikołaja. Jego matka Barbara pochodziła z rodu Watzenrode. Był najmłodszym z czworga dzieci. Miał starszego brata Andrzeja. Miał także dwie siostry, Barbarę i Katarzynę. Jego ojciec był kupcem krakowskim. Zajmował się handlem miedzią. Ojciec Mikołaja był też radnym. Po śmierci ojca wychowaniem zajął się wuj. Był nim Łukasz Watzenrode Młodszy. Wuj opłacał jego studia.
Kopernik studiował w Krakowie. Rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej w 1491 roku. Ukończył je w 1495 roku. Studiował matematykę i astronomię. Zajmował się też prawem. Następnie studiował we Włoszech. Rozpoczął studia prawnicze w Bolonii w 1496 roku. Studiował także w Padwie. Obronił doktorat z prawa kanonicznego. Zrobił to na Uniwersytecie w Ferrarze. Było to w 1503 roku. We Włoszech spotkał Leonardo da Vinci.
W 1500 roku Kopernik był w Rzymie. Przebywał tam około 10 miesięcy. Wygłosił tam prywatne wykłady. Były one dla studentów i profesorów. Uczestniczył tam w mszy. Mszę sprawował papież Aleksander VI. Rzym w 1500 roku miał 50 tysięcy mieszkańców. Msza wielkanocna zgromadziła 200 tysięcy wiernych.
Rewolucyjne odkrycia Mikołaja Kopernika
Najważniejsze dzieło Kopernika to „O obrotach sfer niebieskich”. Ukazało się ono w 1543 roku. Publikacja dzieła nastąpiła krótko przed jego śmiercią. Dzieło udowodniło ruch Ziemi. Ziemia obraca się wokół Słońca. Sformułował teorię heliocentryczną. Teoria ta zmieniła naukę na zawsze. Wywróciła astronomię do góry nogami. Ziemia przestała być centrum Wszechświata. Stała się jedną z planet.
Kopernik pracował nad teorią bez teleskopu. Nie korzystał z narzędzi optycznych. Używał prostych przyrządów. Stosował triquetrum i astrolabium. Posługiwał się także kwadratem. Stworzył tablicę astronomiczną. Zrobił to w 1517 roku.
Zasłużył się dla ekonomii. Opracował „Traktat o monecie”. Wygłosił go w Grudziądzu. Było to 21 marca 1522 roku. Król Zygmunt Stary zlecił mu ten traktat. Sformułował prawo ekonomiczne. Prawo Kopernika-Greshama mówi, że gorszy pieniądz wypiera lepszy pieniądz. Thomas Gresham był współtwórcą tego prawa.
Pracował nad reformą kalendarza. Jego prace przyczyniły się do kalendarza gregoriańskiego. Obliczył długość roku zwrotnikowego. Wynosiła ona 365 dni. Zmiana kalendarza nastąpiła w 1582 roku.
Był także lekarzem. Prowadził badania nad zarazą. Badał jej przyczyny w Olsztynie. Opracował nową recepturę chleba. Był alchemikiem. Jego zainteresowania medyczne były szerokie.
Nie ma obowiązków większych nad obowiązek względem ojczyzny, dla której nawet życie należy poświęcić.
Życie i działalność na Warmii
Mikołaj Kopernik spędził ponad 40 lat na Warmii. Był kanonikiem we Fromborku. Objął to stanowisko w 1510 roku. Mieszkał tam większość swojego życia. Był administratorem dóbr kapituły. Pełnił tę funkcję od 1516 roku. Administrował dobrami z zamku w Olsztynie. Został administratorem olsztyńskim w 1520 roku. Uczestniczył w obronie Olsztyna. Bronił go podczas oblężenia przez Krzyżaków. Było to w 1521 roku.
Zamek w Lidzbarku Warmińskim odegrał ważną rolę w jego życiu. Pierwszy pobyt miał miejsce na przełomie 1495-1496 roku. Przebywał tam do 1510 roku. Prowadził tam intensywne badania astronomiczne. W Olsztynie łączył obowiązki. Zajmował się administracją i reformą kalendarza.
Brał udział w zjazdach stanów Prus Królewskich. Zjazdy odbywały się na zamku w Malborku. Uczestniczył w nich w latach 1504, 1528-1530. Odwiedził także gotyckie zamki w Kwidzynie i Sztumie.
Oto miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem w Polsce:
- Toruń: Urodził się tam 19 lutego 1473 roku. Znajduje się tam Dom Mikołaja Kopernika. Jest to obecnie muzeum.
- Kraków: Studiował na Akademii Krakowskiej. Obecnie to Uniwersytet Jagielloński. Można odwiedzić Collegium Maius. Znajduje się tam Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Lidzbark Warmiński: Przebywał na zamku biskupów warmińskich. Dziś to Muzeum Warmińskie.
- Olsztyn: Administrował dobrami kapituły z zamku. Obecnie to Muzeum Warmii i Mazur.
- Frombork: Spędził tam większość życia. Zmarł tam 24 maja 1543 roku. Pochowany jest w katedrze. Znajduje się tam Muzeum Mikołaja Kopernika.
Dziedzictwo i upamiętnienia Mikołaja Kopernika
Dzieła Kopernika były kontrowersyjne. Kościół zakazał jego dzieł. Zakaz obowiązywał od 1616 roku. Zniesiono go w 1822 roku. Teoria heliocentryczna zmieniła naukę. Wpłynęła na przyszłych astronomów. Galileusz i Newton czerpali z jego odkryć. Johannes Kepler był jego uczniem. Był wczesnym zwolennikiem heliocentryzmu. Michael Maestlin także popierał jego idee. Giordano Bruno był wczesnym zwolennikiem.
Szczątki Kopernika odnaleziono w 2005 roku. Poszukiwania grobu trwały od 2004 roku. Spoczywa we Fromborku. Pochowany jest w bazylice archikatedralnej.
Upamiętniono go na wiele sposobów. Pomnik w Warszawie odsłonięto 11 maja 1830 roku. W Rzymie postawiono pomnik w 1873 roku. Jego autorem był Tomasz Oskar Sosnowski. Pomnik stoi przy Via Sebastianello 1. Nazwano jego imieniem kratery. Kratery są na Księżycu i Marsie. Planetoida (1322) nosi nazwę Coppernicus. Pierwiastek 112 nazwano kopernik. Stało się to w 2010 roku.
Narodowy Bank Polski wyprodukował banknot. Miał wizerunek Kopernika. Było to w 1965 roku. Moneta upamiętniająca Kopernika powstała w 2017 roku.
Powstały filmy i seriale o Koperniku. Jest obecny w kulturze. Wymieniono go w filmie „Seksmisja”. Powstał serial w 1972 roku. Wspomniano go w serialu „Teoria Wielkiego Podrywu”. Centrum Nauki w Warszawie nosi jego imię. Międzynarodowy Port Lotniczy Wrocław także nosi jego imię. Istnieje Muzeum Kopernikańskie w Rzymie. Zostało założone w 1873 roku. Główne eksponaty pochodziły z kolekcji Artura Wołyńskiego.
Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie go wydało plemię.
Ciekawostki z życia Mikołaja Kopernika
Mikołaj Kopernik był kartografem. Rysował mapy. Jego mapy nie przetrwały do dziś. Zauważył prawo ekonomiczne. Gorszy pieniądz wypiera lepszy. Było to prawo Kopernika-Greshama.
Istnieje popularny mit. Mówi on, że Kopernik wymyślił kanapkę. Jest to nieprawda. Ten mit jest nieprawdziwy.
Kopernik mówił po polsku. Nie nosił sutanny. Żył w nieformalnym związku. Był związany z Anną Schilling. Anna Schilling była jego gosposią. Dr Jerzy Sikorski badał ten aspekt życia. Pomagał Annie w sprawach rozwodowych. Rozwód był w kompetencji kustosza kapituły Giesego.
Lubił piwo i jadł ryby. Był przystojnym brunetem. Mimo to miał orli nos. Rekonstrukcja twarzy bazuje na jego czaszce. Komputerowa wizualizacja pokazała jego wygląd.
Bał się krytyki swojego dzieła. Rękopis przez lata przeleżał w ukryciu. Andrzej Osiander namówił go do publikacji. Sugerował wydanie dzieła jako hipotezy. Kopernik nie bał się naukowców. Chętnie dyskutował z uczonymi.
Zmarł w wyniku wylewu krwi do mózgu. Było to 21 maja 1543 roku. Miał wtedy 70 lat. Zmarł krótko po wydaniu dzieła „O obrotach sfer niebieskich”.
Nic piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne.
Najczęściej zadawane pytania o Mikołaja Kopernika
Kiedy urodził się Mikołaj Kopernik?
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku. Miejscem urodzenia był Toruń.
Jakie były zainteresowania Kopernika poza astronomią?
Kopernik interesował się medycyną, ekonomią i matematyką. Zajmował się też kartografią. Był polihistorem.
Co to jest teoria heliocentryczna?
Teoria heliocentryczna głosi, że Ziemia krąży wokół Słońca. Słońce jest w centrum układu. Kopernik sformułował tę teorię.
Jakie znaczenie miała książka Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”?
Książka ta zmieniła astronomię. Wyjaśniła ruch planet. Była kluczowym dziełem nauki. Pomogła zrozumieć Układ Słoneczny.
Czy Kopernik był księdzem?
Kopernik był kanonikiem kapituły. Nie przyjął jednak pełnych święceń kapłańskich. Nie był księdzem.
Jakie są znane mity związane z Kopernikiem?
Jednym z mitów jest ten o kanapce. Mówi on, że Kopernik wymyślił kanapkę. To jest nieprawda.
Gdzie zmarł Mikołaj Kopernik?
Mikołaj Kopernik zmarł we Fromborku. Było to 24 maja 1543 roku. Miał 70 lat.
Zobacz także: