Henryk Sienkiewicz to postać ikoniczna w polskiej literaturze. Poznaj kluczowe fakty z jego życia, najważniejsze dzieła i fascynujące ciekawostki o pisarzu.
Kim był Henryk Sienkiewicz?
Henryk Sienkiewicz to wybitny polski pisarz. Żył w latach 1846–1916. Był nowelistą, powieściopisarzem i publicystą. Należał do epoki pozytywizmu. Jego pełne imię brzmiało Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz. Posługiwał się różnymi pseudonimami. Znany był jako Litwos. Używał też pseudonimów Musagetes, Juliusz Polkowski i K. Dobrzyński. Sienkiewicz pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Rodzina pieczętowała się herbem Oszyk. Jego przodkowie byli Tatarami. Pradziad Michał przyjął chrzest. Henryk miał pięcioro rodzeństwa. Studiował na kilku wydziałach w Warszawie. Był dziennikarzem od 1869 roku. Zasłynął jako autor nowel. Opisywały one trudną sytuację chłopów. Szybko zdobył popularność w Polsce. Cieszył się też uznaniem za granicą.
Twórczość Henryka Sienkiewicza
Sienkiewicz napisał wiele wybitnych dzieł. Jego dorobek obejmuje 36 książek. Napisał między innymi 18 powieści. Jego powieści często poruszały tematy historyczne. Był mistrzem w opisywaniu historii. Stworzył pierwszą polską powieść historyczną. Jego dzieła zostały przetłumaczone na kilkadziesiąt języków. Książki Sienkiewicza były wielokrotnie ekranizowane.
Najważniejsze dzieła Sienkiewicza
Wśród jego dzieł wyróżnia się kilka tytułów. Trylogia to cykl historycznych powieści. Składają się na nią trzy tomy. Są to: „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski”. „Ogniem i mieczem” rozpoczyna ten cykl. „Potop” powstawał w odcinkach. Sienkiewicz nie zostawiał dla siebie kopii. Trylogia miała podnosić Polaków na duchu.
Innym słynnym dziełem jest „Quo vadis”. Ta książka podbiła serca na całym świecie. Odniosła olbrzymi sukces. Została przetłumaczona na 40 języków. Inne ważne powieści to „Krzyżacy” i „W pustyni i w puszczy”. Sienkiewicz napisał również książki dla dzieci. Jego utwory doczekały się kilkudziesięciu ekranizacji. Widownia „Krzyżaków” z 1960 roku wyniosła ponad 32 miliony widzów.
Nagroda Nobla i międzynarodowe uznanie
Henryk Sienkiewicz to polski noblista. Otrzymał Literacką Nagrodę Nobla w 1905 roku. Był pierwszym Polakiem, który odebrał Nagrodę Nobla. Nagrodę przyznano za całokształt twórczości. Komitet Noblowski docenił jego epicki talent. Wyróżniono go za geniusz. Wcielił on w siebie ducha narodu. Na wręczenie nagrody Sienkiewicz pojechał sam. Nagroda wynosiła 100 tysięcy rubli.
Jego dzieła były bardzo popularne. W Rosji dorównywały popularnością Zoli i Tołstojowi. We Francji darzono go bezprzytomnym podziwem. Włochy, Anglia i Stany Zjednoczone także uznawały jego twórczość. „Quo vadis” sprzedało się w USA w liczbie 1,5 miliona egzemplarzy. Zarobki z tej książki wyniosły 100 tysięcy rubli.
Zaszczyt ten jest szczególnie cenny dla syna Polski. Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać.
Życie prywatne i ciekawostki o pisarzu
Życie prywatne Sienkiewicza było barwne. Był trzykrotnie żonaty. Wszystkie jego żony miały na imię Maria. Pierwszą żoną była Maria Szetkiewicz. Poślubił ją w 1881 roku. Zmarła w 1885 roku. Drugą żoną była Maria Romanowska (Wołodkowicz). Ślub odbył się w 1893 roku. Zmarła w 1895 roku. Trzecią żoną była Maria Babska. Ślub wzięli w 1904 roku. Zmarła w 1916 roku. Sienkiewicz miał dwoje dzieci. Syn miał na imię Henryk Józef. Córka nazywała się Jadwiga. Urodzili się w 1882 i 1883 roku. Zmarli w 1959 i 1969 roku.
Sienkiewicz był namiętnym podróżnikiem. Podróżował po Europie i świecie. Odwiedził Stany Zjednoczone i Afrykę. Był w Egipcie i Sudanie. Znalazł się także na Zanzibarze. Miał ciekawe hobby. Interesował się fotografią. Lubił męskie rozrywki. Chętnie polował i grał w karty. Sienkiewicz prawdopodobnie był hipochondrykiem. Miał szansę zdobyć dużą sumę pieniędzy. Chodziło o testament barona Alfreda von Olszewskiego. Pierwszą miłością pisarza była Maria Jadwiga Keller. Miał talent do pisania listów miłosnych. Był członkiem Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Miał 154 cm wzrostu.
Z okazji 25-lecia pracy twórczej otrzymał majątek. Był to Oblęgorek koło Kielc. Stworzył tam szkołę dla dzieci. W 1990 roku jego wizerunek. Pojawił się na banknocie 500 000 zł.
Działalność społeczna i patriotyczna misja
Henryk Sienkiewicz był zaangażowany społecznie. Działał jako publicysta i społecznik. Jego zdaniem literatura miała misję narodową. Powinna służyć ojczyźnie i narodowi. Z jego inicjatywy powstał Komitet Pomocy Ofiarom Wojny. Trylogia miała podnosić Polaków na duchu. Sienkiewicz był bliskim przyjacielem Bolesława Prusa. Przyjaźnił się też ze Stanisławem Witkiewiczem. Miał bliską relację z Heleną Modrzejewską. Józef Kotarbiński był jego przyjacielem. Towarzyszył mu malarz Henryk Siemiradzki w Rzymie.
Rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu.
Upamiętnienie i dziedzictwo
Henryk Sienkiewicz zmarł w Szwajcarii. Było to w Vevey 15 listopada 1916 roku. Przyczyną śmierci był atak serca. Ciało pisarza pochowano pierwotnie w Szwajcarii. W 1924 roku sprowadzono jego prochy do Polski. Spoczęły w katedrze św. Jana w Warszawie. Rok 2016 ustanowiono rokiem Henryka Sienkiewicza. Senat podjął taką decyzję. Jego utwory inspirują filmowców. Powstało wiele ekranizacji jego dzieł. Znane ekranizacje to:
- Quo Vadis? (1912)
- Potop (1915)
- Krzyżacy (1960)
- W pustyni i w puszczy (1973)
- Ogniem i mieczem (1999)
Sienkiewicz otrzymał wiele wyróżnień. W 1900 roku został doktorem honoris causa. Tytuł nadał Uniwersytet Jagielloński. Był honorowym obywatelem Lwowa. Otrzymał Order Orła Białego w wieku 47 lat. Był jednym z najlepiej zarabiających pisarzy swoich czasów. Jego twórczość wywarła ogromny wpływ na kulturę. Był najchętniej czytanym autorem w Polsce. Zajmował tę pozycję przez 17 lat do 2017 roku. Był ulubionym pisarzem Witolda Gombrowicza.
Najczęściej zadawane pytania o Henryka Sienkiewicza
Gdzie urodził się Henryk Sienkiewicz?
Henryk Sienkiewicz urodził się w Woli Okrzejskiej. Miejscowość ta znajduje się na Podlasiu. Data urodzenia to 5 maja 1846 roku.
Za co Henryk Sienkiewicz dostał Nagrodę Nobla?
Sienkiewicz otrzymał Nagrodę Nobla w 1905 roku. Nagrodę przyznano za całokształt jego twórczości. Doceniono jego wybitne osiągnięcia w epice. Wyróżniono geniusz pisarza.
Ile żon miał Henryk Sienkiewicz?
Henryk Sienkiewicz był żonaty trzykrotnie. Wszystkie jego żony nosiły imię Maria. Były to Maria Szetkiewicz, Maria Romanowska i Maria Babska.
Jakie są najbardziej znane dzieła Henryka Sienkiewicza?
Do najbardziej znanych dzieł Sienkiewicza należą Trylogia, „Quo vadis” i „Krzyżacy”. Trylogia to „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski”. Ważna jest też powieść „W pustyni i w puszczy”.
Kiedy zmarł Henryk Sienkiewicz?
Henryk Sienkiewicz zmarł 15 listopada 1916 roku. Odszedł w Vevey w Szwajcarii. Jego ciało sprowadzono do Polski w 1924 roku.
Zobacz także: