Maria Skłodowska-Curie to polska i francuska fizyczka oraz chemiczka. Dokonała przełomowych odkryć w dziedzinie radioaktywności. Była dwukrotną laureatką Nagrody Nobla. Jej praca zmieniła świat nauki i medycyny. Poznaj bliżej tę niezwykłą postać.
Kim była Maria Skłodowska-Curie?
Maria Skłodowska-Curie była wybitną polską naukowczynią. Urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie. Pochodziła z rodziny nauczycieli. Była piątym dzieckiem w tej rodzinie. Jej ojciec, Władysław Skłodowski, uczył fizyki i matematyki. Maria Skłodowska-Curie dokonała przełomowych odkryć w nauce. Była pionierką badań nad radioaktywnością.
Gdzie urodziła się Maria Skłodowska-Curie?
Maria Skłodowska-Curie urodziła się w Warszawie. Miasto leżało wtedy w Królestwie Polskim. Obszar ten był częścią Imperium Rosyjskiego.
Wczesne lata i edukacja
Maria od najmłodszych lat wykazywała zdolności do nauk ścisłych. Zaczęła uczęszczać do szkoły w wieku 10 lat. Ukończyła szkołę średnią w Warszawie. Została wtedy nagrodzona złotym medalem. Maria udzielała korepetycji przed studiami. Ona i jej siostra uczęszczały na Uniwersytet Latający. Była to tajna polska uczelnia.
W 1891 roku Maria wyjechała do Paryża. Chciała kontynuować naukę. Rozpoczęła studia na Sorbonie. Ukończyła tam fizykę i matematykę. Była jedną z pierwszych kobiet z dyplomem z fizyki na Sorbonie. Maria miała stypendium naukowe. Pracowała też jako guwernantka, aby utrzymać siostrę.
Spotkanie z Pierrem Curie
W 1894 roku Maria poznała Pierre’a Curie. Był on jej przyszłym mężem. Pierre Curie był także wybitnym naukowcem. Maria i Pierre wzięli ślub w 1895 roku. Maria przyjęła obywatelstwo francuskie. Razem stanowili silny zespół badawczy. Ich współpraca przyniosła wielkie odkrycia.
Maria i Pierre mieli dwie córki. Pierwsza to Irène Joliot-Curie. Druga to Ève Curie. Irène również została naukowcem. Później zdobyła Nagrodę Nobla. Ève została pianistką i dziennikarką.
Podróż poślubna Marii i Pierre’a była nietypowa. Spędzili ją na rowerach. Maria miała wtedy krótszą spódnicę. To wywołało pewien skandal obyczajowy. Kochali góry. W 1899 roku zdobyli Rysy w Tatrach.
Przełomowe odkrycia naukowe
Maria była zainspirowana pracami Becquerela. Jego badania dotyczyły promieniotwórczości. Maria i Pierre rozpoczęli własne badania około 1898 roku. Pracowali w skromnych warunkach laboratoryjnych. Pracowali przy małym, drewnianym biurku. To biurko jest teraz w Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Paryżu.
Wspólnie odkryli dwa nowe pierwiastki chemiczne. Nazwali je polon i rad. Polon został nazwany na cześć Polski. Była to ojczyzna Marii. Ich badania nad radioaktywnością były pionierskie. Opracowali nową metodę pomiaru promieniotwórczości. Udało im się wyizolować rad i polon. Maria Skłodowska-Curie nigdy nie opatentowała odkrycia radu. Chciała, aby nauka służyła wszystkim.
Maria Skłodowska-Curie była prekursorką radiochemii. Jej teoria radioaktywności zmieniła fizykę. Używała specjalistycznego sprzętu. Stosowała między innymi elektrometr. Jej metody eksperymentalne były bardzo precyzyjne.
Nagrody i wyróżnienia
Maria Skłodowska-Curie otrzymała Nagrodę Nobla dwukrotnie. To wyjątkowe osiągnięcie. Była pierwszą kobietą, która otrzymała Nagrodę Nobla. Pierwszą Nagrodę Nobla otrzymała w 1903 roku. Była to Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki. Dostała ją razem z mężem Pierre’em Curie. Uhonorowano także Henriego Becquerela.
Drugą Nagrodę Nobla otrzymała w 1911 roku. Tym razem w dziedzinie chemii. Jest jedyną osobą w historii z Noblem w dwóch różnych dziedzinach. Maria jest jedyną kobietą, która dwukrotnie dostała Nobla. Otrzymała także Medal Davy’ego w 1903 roku. W 1911 roku została honorowym członkiem Francuskiej Akademii Nauk. Francuska Akademia Nauk wcześniej odrzuciła jej kandydaturę. Pierwszą kobietą w Akademii była doktorantka Marii, Marguerite Perey.
Ile Nagród Nobla otrzymała Maria Skłodowska-Curie?
Maria Skłodowska-Curie otrzymała dwie Nagrody Nobla. Pierwszą w fizyce w 1903 roku. Drugą w chemii w 1911 roku.
Życie po śmierci Pierre’a
Pierre Curie zginął tragicznie w 1906 roku. Maria prowadziła Dziennik Żałobny. Po śmierci męża przejęła jego stanowisko. Została mianowana profesorem na Sorbonie. Była pierwszą kobietą profesorem na tej uczelni.
Maria założyła Instytut Radowy w Paryżu. Stał się on ważnym ośrodkiem badań. Instytut prowadził badania nad ciałami promieniotwórczymi. Maria czynnie uczestniczyła w I wojnie światowej. Zorganizowała mobilne jednostki radiologiczne. Stworzyła przenośne rentgeny. Były one używane na froncie. Były to tak zwane „Małe Curie”. Opracowała około 200 takich stacji. Przeszkoliła 150 laborantek radiologicznych. Uzyskała prawo jazdy w 1916 roku. Chciała samodzielnie prowadzić ambulanse rentgenowskie.
Ciekawostki z życia Marii
Maria Skłodowska-Curie była bardzo skromną osobą. Albert Einstein uważał ją za wyjątkową. Powiedział, że była „jedynym człowiekiem niezepsutym przez sławę”. Maria znała biegle cztery języki. Mówiła po angielsku, francusku, rosyjsku i niemiecku. Wiedziała, co to znaczy stracić bliskich. Matka zmarła, gdy miała 11 lat. Maria była ateistką po śmierci matki.
Przyjaźniła się z Albertem Einsteinem. Znała też pięciu prezydentów. Henryk Sienkiewicz namawiał ją do powrotu do Polski. Maria występowała w amatorskim teatrze. Miała romans z Paulem Langevinem. To wywołało skandal w 1911 roku. Miała na drugie imię Salomea.
Ukochanym psem rodziny Skłodowskich był Lancet. Maria i Pierre pracowali w trudnych warunkach. Nie wiedzieli o niebezpieczeństwie promieniowania. Maria zmarła na chorobę popromienną. Choroba ta to ostra białaczka leukopeniczna. Zmarła w 1934 roku w Passy. Miała wtedy 67 lat.
Notatki Marii są nadal radioaktywne. Przechowywane są w ołowianych pojemnikach. Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Paryżu je eksponuje.
Dziedzictwo Marii Skłodowskiej-Curie
Odkrycia Marii miały ogromny wpływ na naukę. Zmieniły rozumienie fizyki i chemii. Jej praca pomogła w rozwoju medycyny. Przyczyniła się do rozwoju radioterapii. Wpłynęła na powstanie radiofarmaceutyków. Jej badania zainspirowały nowe technologie. Należą do nich przenośne urządzenia diagnostyczne. Wpłynęły na tomografię komputerową i scyntygrafię. Odkrycia Marii pomogły w rozwinięciu nowych technik leczenia raka. Opracowała zasady bezpieczeństwa w laboratoriach.
Maria Skłodowska-Curie zainspirowała pokolenia naukowców. Zwłaszcza kobiety w nauce. Była patronką wielu szkół i uczelni. Została upamiętniona na monetach. Pojawiła się na monetach polskich, francuskich i hiszpańskich. W 2011 roku obchodzono Międzynarodowy Rok Chemii. Był on poświęcony jej pamięci. W 2011 roku obchodzono też Rok Marii Skłodowskiej-Curie w Polsce.
Maria została pochowana w Panteonie w Paryżu. Była pierwszą kobietą tam pochowaną. Została pochowana w ołowianej trumnie. Jej szczątki przeniesiono do Panteonu w 1995 roku. Spoczęła tam razem z Pierre’em Curie. Rodzina Marii jest pochowana na Powązkach w Warszawie. Na grobowcu rodzinnym jest tablica upamiętniająca Marię.
Maria Skłodowska-Curie jest jedyną kobietą pochowaną w Panteonie za własne zasługi. Została uznana przez Szkotów za najbardziej wpływową kobietę 200-lecia. W 2018 roku otrzymała pośmiertnie Order Orła Białego. Krater na Marsie nazwano jej imieniem. Jej życie i dokonania są źródłem inspiracji. Sugerują zgłębianie wiedzy i dążenie do własnych celów.
Podsumowanie
Maria Skłodowska-Curie to postać wyjątkowa. Połączyła polskie korzenie z francuskimi osiągnięciami. Jej odkrycia zmieniły świat nauki. Jej życie pokazuje siłę determinacji. Inspiruje kolejne pokolenia badaczy.
- Warto zgłębić wiedzę o jej życiu.
- Jej dokonania są lekcją wytrwałości.
- Zainspirowała wiele kobiet w nauce.
Zobacz także: