Ciekawostki o śnie – tajemnice i zaburzenia naszego nocnego życia

Sen to kluczowy element życia. Wpływa na zdrowie i samopoczucie. Poznaj fascynujące fakty o śnie i jego tajemnicach. Dowiedz się więcej o dziwnych zjawiskach, które mogą wystąpić w nocy.

Co to jest sen i dlaczego jest ważny?

Sen to naturalny stan odpoczynku organizmu. Jest to stan czynnościowy ośrodkowego układu nerwowego. Stanowi ważny element rytmu dobowego. Podczas snu następuje zniesienie świadomości i bezruch. Mimo to organizm pracuje intensywnie. Zapewnia podtrzymanie podstawowych funkcji życiowych. W trakcie snu zachodzą różnorodne procesy. Należą do nich regeneracja ciała i umysłu. Sen odgrywa kluczową rolę w przetwarzaniu emocji. Ma znaczenie dla pamięci i regeneracji psychicznej. Sen ma istotny wpływ na regulację emocji. Brak snu może prowadzić do wzmożonej reaktywności emocjonalnej.

Fazy snu – cykle regeneracji

Sen składa się z kilku etapów. Wyróżniamy 4 etapy snu NREM. Są też 2 etapy lekkie i 2 etapy głębokiego uśpienia. Następuje po nich faza REM. REM oznacza rapid eye movement. W czasie snu naprzemiennie występują fazy NREM i REM. Prawidłowej długości sen to minimum 4 cykle. Każdy cykl trwa około 1,5 godziny. Faza REM trwa około 15 minut. Faza NREM trwa od 80 do 100 minut. Pomiędzy cyklami następuje chwilowe przebudzenie. Najczęściej go nie pamiętamy. W 15-20% czasu snu jesteśmy w fazie głębokiej.

Ile snu potrzebujemy? Zalecenia dla różnych grup

Długość snu zależy od wieku. Noworodki potrzebują ponad 15 godzin snu. Niemowlęta potrafią przespać do 20 godzin. Dzieci szkolne potrzebują 9 do 11 godzin. Dorośli muszą spać od 7 do 9 godzin. Osoby po 65. roku życia potrzebują do 8 godzin snu. Organizm potrzebuje około 7 godzin snu na dobę. Idealna dawka snu dla najlepszego zdrowia to 6,5 do 7,5 godzin. Przeciętny dorosły Amerykanin śpi 6 godzin 31 minut dziennie. Ponad 70% ludzi sypia krócej niż 7 godzin.

Dziwne zjawiska podczas snu – czym są parasomnie?

Dziwne zachowania w trakcie snu nazywa się fachowo parasomniami. Parasomnia to zaburzenie snu. Polega na występowaniu nieprzyjemnych lub niepożądanych zachowań. Mogą wystąpić w trakcie snu lub podczas wybudzania się. Parasomnia to grupa zaburzeń snu. Objawia się mimowolnymi ruchami i dziwnymi zachowaniami. Dziwne zjawiska podczas snu mogą być niebezpieczne. Zazwyczaj jednak przemijają samoistnie. Parasomnie dotyczą od 1 do 12% ludzi. Najczęściej występują u dzieci i osób po 50. roku życia. Za występowanie parasomnii są odpowiedzialne czynniki genetyczne. Większość epizodów parasomnii nie świadczy o chorobie neurologicznej.

Parasomnie NREM – aktywność w głębokim śnie

Parasomnie NREM występują najczęściej. Dzieje się to w ciągu dwóch – trzech godzin od zaśnięcia. Są związane z niedojrzałością układu nerwowego dzieci.

Oto niektóre typy parasomnii NREM:

• Wybudzenia z dezorientacją (Upojenie przysenne): Charakteryzuje się dezorientacją po nagłym wybudzeniu. Występuje u 4% dorosłych.
• Lęki nocne: Występują zazwyczaj w fazie NREM. Dzieje się to niedługo po zaśnięciu. Występują u 3% dzieci. Dotyczą 1% dorosłych.
• Somnambulizm („lunatykowanie”): To chodzenie lub wykonywanie czynności w trakcie snu. Występuje w fazie snu głębokiego. Lunatykuje do 17% dzieci. Dotyczy 1% dorosłych populacji. Sugestia: Zabezpiecz dom, aby dziecko nie spadło ze schodów. Zabezpiecz okna, aby dziecko nie wypadło.
• Bruksizm (zgrzytanie zębami): Zgrzytanie zębami często związane jest z ząbkowaniem u dzieci. U dorosłych może być związane ze stresującymi sytuacjami. Zdarza się, że konsekwencje stomatologiczne prowadzą do ortodonty. Dotyczy 8-10% populacji.
• Jaktacje (buju-buju): To rytmiczne kołysanie ciałem lub głową. Występują u około 60% dziewięciomiesięcznych niemowląt.

Parasomnie REM – sny w akcji i paraliż

W fazie snu REM dochodzi do krótkiego porażenia mięśni. Wyjątkiem są mięśnie oddechowe i gałki oczne. Ten naturalny paraliż zapobiega odgrywaniu snów.

Początkowo jest zdezorientowany. Pomału dochodzi do niego, że czuje ucisk w klatce piersiowej. Ale nie w środku jak przy zawale, tylko na zewnątrz, jakby leżał na nim kamień. – Opis paraliżu sennego

To po prostu proces zachodzący w twoim organizmie. – O paraliżu sennym

Inne typy parasomnii REM:

• Zaburzenia zachowania w czasie snu REM: Osoba może odgrywać treść snów, często gwałtownie. Dotyczy 0,5% populacji. Sugestia: Osoby z tym zaburzeniem powinny spać same. Należy unikać niebezpiecznych przedmiotów w sypialni.
• Koszmary senne: To nieprzyjemne, przerażające sny. Mogą być związane z traumatycznymi przeżyciami lub PTSD.

Inne nietypowe zdarzenia podczas snu

Podczas snu mogą wystąpić inne zjawiska.

• Szarpnięcia hipniczne: Zdarzają się najczęściej podczas zasypiania. Wybudzają nas z drzemki. Szarpnięcia są spowodowane krótkimi skurczami mięśni. Towarzyszy im szybsza akcja serca. 2/3 osób doświadcza szarpnięć hipnicznych.
• Dziwne obrazy i dźwięki: To halucynacje związane ze snem. Mogą wystąpić podczas zasypiania lub po przebudzeniu.
• Napięcie w nogach: Zespół niespokojnych nóg (RLS) to utrzymujące się napięcie mięśniowe. Prowadzi do impulsywnego poruszania nogami.

Kiedy niepokojące objawy wymagają wizyty u lekarza?

Parasomnie i inne dziwne zjawiska zazwyczaj są niegroźne. Czasami jednak wymagają konsultacji. Zaleca się leczenie farmakologiczne, jeśli zaburzenia snu stale się powtarzają. Konsultacja z lekarzem specjalistą jest wskazana. Zrób to w przypadku wystąpienia niepokojących objawów snu. Możesz nagrać filmy dokumentujące zachowanie dziecka. Pokaż nagrania pediatrze. Sprawdź, czy dziecko oddycha przez nos. Oddychanie przez usta może wpływać na sen.

Fascynujące ciekawostki ze świata snu

Świat snu kryje wiele tajemnic. Każdy śni. Osoby z poważnymi zaburzeniami psychologicznymi nie mają snów. Czas spędzony na śnieniu to średnio 6 lat w ciągu życia. Nigdy nie śnimy o osobach, których nie znamy. Niewidomi mają sny. Osoby niewidome od urodzenia mają sny oparte na innych zmysłach. Niewidomi mają problemy z zasypianiem. Nie rozróżniają pór dnia i nocy. Niewielki procent ludzkości ma czarno-białe sny. 12% osób ma wyłącznie sny czarno-białe. Przed wprowadzeniem kolorowej telewizji 15% osób miało kolorowe sny.

Inne ciekawostki:

• Marihuana i alkohol zmniejszają ilość snów.
• Mężczyźni, którzy śpią 5-6 godzin, mają poziom testosteronu osoby o 10 lat starszej.
• Drzemki w ciągu dnia poprawiają umiejętność nauki. Zwiększają koncentrację.
• W czasie pełni księżyca śpimy krócej. Sen jest płytszy.
• Sen to jak „sortowanie” informacji.
• Najlepsze pomysły powstają podczas snu.
• Randy Gardner ustanowił rekord bez snu. Wynosił 11 dni i 25 minut (264 godziny i 12 minut). Inne źródła podają rekord 10 dni.
• Po dodatkowej godzinie snu następuje 70% spadek częstotliwości wypadków samochodowych.
• Po zmianie czasu na letni obserwuje się 24% wzrost przypadków ataku serca. Przy wydłużeniu snu o godzinę notuje się 21% mniej przypadków.
• Ponad 72% społeczeństwa odczuwa senność.
• Ponad 50% społeczeństwa ma problemy z zasypianiem.
• Przeciętny człowiek potrafi obudzić się w nocy nawet 6 razy. Najczęściej tego nie pamięta.
• 1/4 małżeństw śpi w osobnych łóżkach.

Analiza snów może prowadzić do odkrycia ukrytych motywacji. Wróżbiarska interpretacja snów uważana jest za zabobon. Podobnie jak wyrocznie czy przepowiednie. Chrześcijaństwo podjęło zdecydowaną walkę z wróżbiarską interpretacją snów. Wiara we wróżebną moc snów zinterpretowana została jako pogański zabobon.

Jak zadbać o zdrowy sen? Praktyczne porady

Zdrowy sen nie powinien być przerywany. Każda niedogodność związana z miejscem snu obniża jego jakość. Warto przestrzegać zasad higieny snu. Regularność snu to najważniejszy czynnik. Unikaj ekranów godzinę przed snem. Warto ograniczyć korzystanie z urządzeń emitujących niebieskie światło. Zaleca się wywietrzenie sypialni przed snem. Pamiętaj o właściwej temperaturze w sypialni. Unikaj kładzenia się spać przejedzonym. Nie kładź się też spać głodnym. Dbanie o aktywność fizyczną poprawia jakość snu. Zainwestuj w odpowiednie posłanie. Czytaj papierowe książki w słabym świetle przed snem. Zredukuj poziom stresu. Odstaw używki. Myśl o rzeczach przyjemnych przed snem.