Pieniński Park Narodowy to jeden z najstarszych i najpiękniejszych parków w Polsce. Znajduje się w województwie małopolskim. Oferuje wspaniałe krajobrazy i bogactwo przyrody. Poznaj jego historię, atrakcje i szlaki turystyczne.
Wprowadzenie do Pienińskiego Parku Narodowego
Pieniński Park Narodowy leży w południowej części Polski. Znajduje się on na terenie województwa małopolskiego. Park graniczy ze słowackim parkiem narodowym Pieniny. Oba obszary wspólnie chronią unikalną przyrodę Pienin.
Park powstał 1 czerwca 1932 roku. Był to pierwszy park narodowy utworzony w Polsce. Dziś stanowi jeden z 23 parków narodowych w kraju. Jego celem jest ochrona przyrody i lokalnej kultury.
Powierzchnia polskiej części parku wynosi 23,46 km². Daje to 2346 hektarów. Otulina parku zajmuje 26,82 km². To niespełna 27 km². Siedziba dyrekcji parku mieści się w Krościenku nad Dunajcem.
Pieniński Park Narodowy jest bardzo popularny. Co roku odwiedza go wielu turystów. Wstęp na teren parku jest bezpłatny. Opłaty dotyczą tylko wybranych atrakcji. Park funkcjonuje zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 1996 roku.
Historia Pienińskiego Parku Narodowego
Historia ochrony przyrody w Pieninach sięga daleko wstecz. Już w 1348 roku Kazimierz Wielki docenił te tereny. Wydał zakaz wyrębu lasów pienińskich. Chciał w ten sposób chronić zwierzynę dla potrzeb zamku.
las który zowią Pieniny, jest w gruncie miejskim jako potok pieniński idzie, zostawić go w pokoju dla zamnożenia zwierza na potrzebę zamkową…
Pierwsze inicjatywy utworzenia parku narodowego pojawiły się w XIX wieku. Oficjalnie Pieniński Park Narodowy powołano 1 czerwca 1932 roku. Był to pionierski krok w Polsce. Jednocześnie utworzono park po stronie słowackiej. Była to pierwsza międzynarodowa współpraca w ochronie przyrody w Europie.
Granice parku ulegały zmianom na przestrzeni lat. Obecne granice ustalono w 1996 roku. Park rozwija się i wdraża nowe metody ochrony. Współpraca transgraniczna z parkiem słowackim trwa do dziś.
Geografia i Krajobraz Pienin
Pieniny to niewielkie pasmo górskie. Leżą wzdłuż granicy polsko-słowackiej. Stanowią część pienińskiego pasa skałkowego. Pas ten ciągnie się na długości około 550 km. Pieniny oddzielają zewnętrzne Karpaty fliszowe od wewnętrznych Karpat krystalicznych.
Długość Pienin wynosi około 35 km. Ich szerokość dochodzi do 6 km. Góry te są zbudowane głównie ze skał. Pochodzą one z okresu jury i kredy. Tworzą one malownicze formacje skalne.
Najwyższym wzniesieniem parku są Trzy Korony. Szczyt ten ma wysokość 982 m n.p.m. Innym charakterystycznym szczytem jest Sokolica. Ma ona 747 m n.p.m. Oba szczyty oferują wspaniałe widoki.
Przez park przepływa rzeka Dunajec. Tworzy ona Pieniński Przełom Dunajca. Jest to głęboki i malowniczy wąwóz. Głębokość Dunajca w niektórych miejscach sięga 4,5 metra. Inne ciekawe miejsca to Jezioro Czorsztyńskie i Zielone Skałki.
Bogactwo Przyrody: Flora i Fauna PPN
Pieniński Park Narodowy charakteryzuje się ogromną różnorodnością biologiczną. Warunki geologiczne i klimatyczne sprzyjają wielu gatunkom. Na terenie parku odnotowano około 2800 gatunków roślin i grzybów. Żyje tu ponad 7300 gatunków zwierząt.
Flora parku jest wyjątkowo bogata. Liczba gatunków roślin naczyniowych to około 1100. Znajdziemy tu także około 400 gatunków glonów. Występuje tu 320 gatunków mchów i wątrobowców. Liczba gatunków porostów wynosi około 470. Grzybów jest około 1200 gatunków.
Pieniny są domem dla dwóch endemitów. Są to rośliny występujące tylko tutaj. Należą do nich mniszek pieniński i pszonak pieniński. W Krościenku nad Dunajcem znajduje się Cmentarzysko cisy. Rosną tu cisy w wieku ponad 500 lat.
Fauna parku jest równie imponująca. Zidentyfikowano tu 6,5 tysiąca bezkręgowców. Wśród nich ponad 1500 gatunków chrząszczy. Jest tu około 1500 gatunków motyli. Ponad 900 gatunków to błonkówki.
W Dunajcu żyje 17 gatunków ryb. Park objął specjalną ochroną płazy. Występuje tu 10 gatunków płazów i gadów. Odnotowano ponad 188 gatunków ptaków. Ssaki reprezentuje 61 gatunków. W jaskiniach i szczelinach skalnych żyje 17 gatunków nietoperzy.
Największe Atrakcje Pienińskiego Parku Narodowego
Park oferuje wiele atrakcji turystycznych. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Najbardziej znaną atrakcją jest spływ Dunajcem. Można go odbyć tradycyjnymi łodziami flisackimi. Dostępne są także spływy kajakowe i pontonowe. Spływ trwa ponad 2 godziny. Jego długość to około 18 km.
Warto zdobyć szczyt Trzech Koron. To najwyższy punkt parku. Oferuje niezapomniane widoki na przełom Dunajca. Popularnym celem wędrówek jest także Sokolica. Z jej szczytu roztacza się piękna panorama.
Na terenie parku znajdują się zabytkowe zamki. Ruiny gotyckiego zamku w Czorsztynie pochodzą z XIV wieku. Zwiedzanie zamku jest płatne. Bilet normalny kosztuje 8 zł. Bilet ulgowy kosztuje 4 zł. W danych pojawiła się też informacja o cenie 5 zł za bilet normalny. Ruiny Zamku Pienińskiego można zwiedzać bezpłatnie. To ważny zabytek regionu.
Inne ciekawe miejsca to Wąwóz Homole. Zachwyca on wspaniałymi widokami. Warto zobaczyć Wodospad Zaskalnik w Szczawnicy. Po stronie słowackiej znajduje się historyczny Czerwony Klasztor. Osoby szukające przygód mogą spróbować zdobywać Pienińskie Turnie. Wymaga to obecności przewodnika.
Dla zainteresowanych kulturą i przyrodą dostępne są muzea. W Krościenku mieści się Muzeum Pienińskiego Parku Narodowego. W Szczawnicy znajduje się skansen. Polecamy także ścieżkę dendrologiczną.
Szlaki Turystyczne w PPN
Park posiada rozwiniętą sieć szlaków turystycznych. Ich łączna długość to ponad 27 km. Niektóre dane podają nawet 35 km szlaków. Szlaki umożliwiają dotarcie do najciekawszych miejsc. Można poruszać się tylko po znakowanych szlakach.
Popularne szlaki piesze to:
- Szlak niebieski: Czorsztyn – Szczawnica (około 5,5 h)
- Szlak żółty: Krościenko Rynek – Sromowce Niżne (ponad 2,5 h)
- Szlak zielony: Sromowce Niżne – polana Kosarzyska (1,5 h)
- Szlak zielony: Krościenko Rynek – Kras – przełęcz Sosnów (2 h)
- Szlak zielony: Krościenko Rynek – polana Burzana – Czertezik (poniżej 1,5 h)
- Szlak zielony: Czorsztyn – zamek Czorsztyn (15 minut)
- Szlak czerwony: przystań flisacka Sromowce Wyżne Kąty – Trzy Kopce (poniżej 1,5 h)
- Szlak czerwony: Szczawnica przystań – Veľký Lipnik (5 h)
- Szlak niebieski: Leśnicki potok – Červený Klastor (2 h)
- Szlak żółty: Huta – Vyhliadka (45 minut)
- Szlak zielony: Lesnica – Haligovce (1 h 45 minut)
Park oferuje także szlaki rowerowe. Są one doskonałą opcją dla aktywnych turystów. W parku możliwe jest także narciarstwo. Zimą dostępne są trasy narciarskie.
Praktyczne Informacje dla Odwiedzających
Planujesz wizytę w Pienińskim Parku Narodowym? Oto kilka praktycznych wskazówek. Wstęp na teren parku jest bezpłatny. Należy jednak wykupić bilety na niektóre atrakcje. Dotyczy to na przykład spływu Dunajcem czy wejścia na platformy widokowe. Cennik zamku Czorsztyn podaliśmy wcześniej.
Pamiętaj o zasadach obowiązujących w parku. Należy poruszać się wyłącznie po wyznaczonych szlakach. Nie wolno zbierać roślin ani grzybów. Płoszenie i zabijanie zwierząt jest zabronione. Podczas wędrówek zachowaj ciszę. Nie schodź ze szlaków dla własnego bezpieczeństwa i ochrony przyrody.
Zaleca się zabranie odpowiedniego wyposażenia. Konieczne są wygodne buty turystyczne. Ubierz się stosownie do pogody. Zawsze miej przy sobie zapas wody. Przyda się także mapa szlaków.
Najlepszym okresem na zwiedzanie parku jest wiosna i jesień. Przyroda jest wtedy najpiękniejsza. Unikniesz też największych tłumów. Punktami startowymi mogą być pobliskie miejscowości. Należą do nich Krościenko nad Dunajcem, Czorsztyn i Szczawnica. Warto zacząć wędrówkę ze Sromowców Niżnych lub Sromowców Wyżnych Kąty.
W parku działa infrastruktura turystyczna. Znajdziesz tu schroniska PTTK. Przykładem jest schronisko Trzy Korony w Sromowcach Niżnych. Dostępne są centra edukacyjne i punkty informacyjne.
Ochrona Przyrody i Działalność Parku
Ochrona przyrody to główny cel istnienia parku. Park koncentruje się na zachowaniu unikalnej flory i fauny. Szczególną ochroną objęto płazy. Działania parku wspierają zachowanie różnorodności biologicznej. Promowana jest także kultura lokalnych mieszkańców.
Park prowadzi różnorodne działania badawcze i monitoringowe. Wykorzystywane są nowoczesne technologie. Należą do nich fotopułapki do obserwacji zwierząt. Prowadzone są badania lidarowe. Monitorowane są stanowiska drzew. Park korzysta z systemu informacji geograficznej FEnIKS.
Park angażuje się w projekty ochronne. Przykładem jest program LIFE – Natura w mozaice. Współpracuje z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska. Park dąży do reintrodukcji niektórych gatunków. Planuje się na przykład powrót sokoła wędrownego.
Ekoturystyka staje się coraz ważniejsza. Park promuje zrównoważoną turystykę. Edukacja ekologiczna jest kluczowym elementem działalności. Park wydaje publikacje i organizuje wydarzenia. Możliwy jest także wolontariat na rzecz parku.
Park jest częścią sieci Natura 2000. Współpracuje z organizacjami. Należy do nich Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich. Aktywna współpraca z parkiem słowackim jest podstawą ochrony transgranicznej.
Ciekawostki o Pienińskim Parku Narodowym
Pieniny kryją wiele fascynujących historii i faktów. W parku występują dwa gatunki roślin. Nie znajdziesz ich nigdzie indziej na świecie. To mniszek pieniński i pszonak pieniński.
Jednym z najtrudniejszych szlaków jest Sokola Perć. Powstała ona już w 1926 roku. Zamek w Niedzicy to kolejny zabytek w okolicy. Pochodzi z XIV wieku. Zamek w Czorsztynie jest jeszcze starszy. Jego początki sięgają XIII wieku.
Dunajec w Pieninach tworzy spektakularne zakola. Rzeka przepływa przez głębokie wąwozy. Krajobraz parku często pojawia się w filmach i serialach. Choć tytuły nie są podane, sceneria jest rozpoznawalna.
Siódme Zgromadzenie wyraziło swoje uznanie dla Pienin. Stwierdziło, że są one jednym z najcenniejszych miejsc w Europie. Doceniono ich piękno krajobrazowe i bogactwo botaniczne.
Siódme Zgromadzenie, pozostając pod głębokim wrażeniem wspaniałości Przełomu Dunajca i Pienińskiego Parku Narodowego, wyraża przekonanie, że jest to tak pod względem botanicznym, jak i ze względu na piękny krajobraz jedno z najpiękniejszych i najcenniejszych miejsc w Europie.
Pieniński Park Narodowy – Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)
Gdzie znajduje się Pieniński Park Narodowy?
Pieniński Park Narodowy leży w południowej Polsce. Znajduje się on w województwie małopolskim. Graniczy ze Słowacją.
Kiedy powstał Pieniński Park Narodowy?
Park został utworzony 1 czerwca 1932 roku. Był to pierwszy park narodowy w Polsce.
Jakie są główne atrakcje w PPN?
Główne atrakcje to spływ Dunajcem. Warto wejść na Trzy Korony i Sokolicę. Ciekawe są ruiny zamku w Czorsztynie. Odwiedź też Czerwony Klasztor.
Czy wstęp do Pienińskiego Parku Narodowego jest płatny?
Wstęp na teren parku jest bezpłatny. Opłaty obowiązują tylko na niektóre atrakcje. Dotyczy to na przykład platform widokowych.
Jakie są najważniejsze zasady zwiedzania parku?
Poruszaj się tylko po szlakach. Nie zbieraj roślin. Nie płosz zwierząt. Zachowaj ciszę.
Kiedy najlepiej odwiedzić Pieniński Park Narodowy?
Najlepszym czasem na wizytę jest wiosna i jesień. Przyroda jest wtedy bardzo malownicza.
Co warto zobaczyć w okolicy parku?
Warto odwiedzić zamki w Czorsztynie i Niedzicy. Polecamy spacer po Szczawnicy. Możesz też popłynąć do Czerwonego Klasztoru.
Zobacz także: