Świat kryje wiele tajemnic i zaskakujących faktów. Przygotowaliśmy zestawienie ciekawostek z różnych dziedzin życia. Poznaj fascynujące historie o książkach, filmach, muzyce, wynalazkach i niezwykłych miejscach.
Ciekawostki ze Świata Książek
Książki fascynują ludzi od stuleci. Wokół literatury istnieje ogromny świat autorów, wydawców i tłumaczy. Czytanie poszerza horyzonty i zwiększa zasób słów. Pozwala też na dalekie podróże bez wychodzenia z domu.
’Bibliosmia’ to słowo oznaczające zamiłowanie do wąchania starych książek. W Japonii istnieje słowo 'tsundoku’. Określa ono manię kupowania książek bez zamiaru ich przeczytania.
Kiedy zaczęto numerować strony w książkach?
Strony w książkach zaczęto numerować dopiero w XVI wieku.
Pierwsza książka napisana na maszynie do pisania to 'Przygody Tomka Sawyera’. Theodore Roosevelt czytał jedną książkę dziennie. Franz Kafka w swoim testamencie nakazał spalenie swoich utworów. Agatha Christie używała medycznej terminologii, ponieważ pracowała w aptece.
J.R.R. Tolkien napisał 'Władcę pierścieni’ używając tylko dwóch palców na maszynie. Stephen King został uznany za wandala. Zaczął pisać na czym popadło w księgarni. Dan Brown próbował pisać piosenki przed 'Kodem Leonarda da Vinci’.
Jakie są najbardziej poczytne książki w historii?
3 najbardziej poczytne książki w historii to Biblia, Czerwona książeczka Mao Tse-Tunga i seria o Harrym Potterze.
’Harry Potter’ jest książką najczęściej zgłaszaną jako 'obrażająca uczucia religijne’ w USA. 'Alicja w Krainie Czarów’ została zakazana w Chinach. 'Codex Seraphinianus’ to książka napisana w wymyślonym języku. Stworzył ją Luigi Serafini.
Józef Ignacy Kraszewski napisał ponad 600 powieści. Najbardziej zapaleni czytelnicy mieszkają w Indiach. Średnio poświęcają tam ponad 10 godzin tygodniowo na czytanie. Statystycznie czytelnik kończy czytać na 18 stronie. W Japonii wydrukowano zapachową książkę kucharską.
Poziom czytelnictwa gwałtownie spada. 1 na 5 dorosłych osób na świecie nie potrafi czytać. Tylko 2% z wydawanych rocznie książek sprzedaje się w nakładzie większym niż 5 tysięcy egzemplarzy.
Biblioteki pełne niespodzianek
Najstarsza działająca biblioteka na świecie znajduje się w Fezie w Maroku. W Stanach Zjednoczonych jest więcej bibliotek publicznych niż McDonald’s. Największą na świecie biblioteką jest Biblioteka Kongresu USA w Waszyngtonie. Posiada ponad 162 miliony dokumentów i ponad 38,6 miliona książek.
Co można wypożyczyć w bibliotece na Alasce?
W bibliotece w Anchorage na Alasce można wypożyczyć wypchane zwierzęta.
W Norwegii można oddać książkę w dowolnej bibliotece w kraju. Nie zależy to od miejsca wypożyczenia. Biblioteka Uniwersytetu Harvarda posiada książki oprawione w ludzką skórę.
Ciekawostki ze Świata Filmu
Świat kina pełen jest zaskakujących faktów i rekordów. Filmy potrafią bawić, wzruszać i uczyć. Odkryjmy kilka niezwykłych historii z planów filmowych i kinowych sal.
Jaki był pierwszy film z dźwiękiem?
Pierwszy film z dźwiękiem to „The Jazz Singer” z 1927 roku.
Najdłuższy film to „Logistics” z 2012 roku. Trwał 35 dni. Najkrótszy film to „Fresh Guacamole” z 2012 roku. Trwał 2 minuty. Najbardziej dochodowy film to „Avengers: Koniec gry” z 2019 roku. Zarobił ponad 2,7 miliarda dolarów.
Najwięcej nagród Oscara zdobyły filmy „Ben-Hur” (1959) i „Tygrys w kokonie” (1972). Oba otrzymały 11 statuetek. Najdroższa scena w historii kina to scena ścigania w filmie „Matrix: Rewolucje” (2003). Kosztowała 40 milionów dolarów.
Najmniejszy budżet filmowy miał film „Tarnation” (2003). Wynosił zaledwie 218 dolarów. Film „El Mariachi” (1992) miał budżet 7 000 dolarów, a zarobił ponad 2 miliony dolarów. Stanowi to ogromny sukces finansowy.
Jakie jest najczęściej powtarzane słowo w filmach?
Najczęściej powtarzane słowo w filmach to 'przyjaciel’.
Pierwszy kolorowy film to „Barwy nocy” (1939). Najstarsza ciągle emitowana seria filmowa to „Godzilla”. Najdłuższa kontynuująca się rola filmowa to James Bond. Sean Connery nosił perukę na planie filmów o Jamesie Bondzie.
Pierwszy film animowany to „El Apostol” (1917). Najwięcej zmian kostiumów w jednym filmie to 85. Miało to miejsce w filmie „Elizabeth: Złoty wiek” (2007).
Najdłuższa scena miłosna miała miejsce w filmie „Nymphomaniac” (2013). Najbardziej rozpoznawalny dźwięk w filmie to dźwięk świetlnego miecza z sagi „Gwiezdne wojny”. Pierwszy film z CGI to „Westworld” (1973). Pierwszy film z udźwiękowionymi efektami specjalnymi to „King Kong” (1933).
Zaskakujące Fakty z Planu
Na planie filmu „Igrzyska śmierci” Jennifer Lawrence kopnęła drugiego aktora. Dostał wstrząsu mózgu. W jednej ze scen Kac Vegas bohater traci swojego zęba. Aktor naprawdę stracił zęba i wykręcił protezę. W pierwszej części filmu 'Kac Vegas’ postać 'Stu’ traci ząb z powodu braku siekaczy Eda Helmsa.
W filmie odlot ponad 10 tysięcy balonów unosi dom Carla. W rzeczywistości potrzeba by ponad 23 miliony balonów. W Strażnikach Galaktyki bohater szop Rocket był inspirowany prawdziwym szopem o imieniu Oreo.
W słynnej scenie z filmu Big Lebowski bohater prześlizgiwał się między nogami tancerzy. Mieli oni peruki włożone w krocze dla żartu. Większość scen filmu Grawitacja tworzono komputerowo. Niektóre klatki wymagały 10-15 godzin pracy specjalistów.
Badacz hien pozwali Disneya za zniesławienie tych zwierząt w Królu Lwie. W 'Królu Lwie’ unoszące się płatki kwiatów układają się w napis SFX. OJ Simpson miał początkowo zagrać Terminatora. Reżyser Cameron uznał, że wygląda zbyt miło.
Co było źródłem dźwięków dinozaurów w Parku Jurajskim?
Niektóre dźwięki wydawane przez dinozaury w Parku Jurajskim to odgłosy żółwi uprawiających seks.
Podczas kręcenia Casino Royal, Craig stracił dwa przednie zęby. Dźwięki obcych w filmie Dystrykt 9 wydawano przez pocierane dynie. Dywan w Lśnieniu i dywan z Toy Story wyglądają niemal identycznie. Rekin w Szczękach i rekin w Gdzie jest Nemo mają takie samo imię: Bruno. Sigourney Weaver sama wykonała efektowny rzut w filmie Obcy.
Michael Jackson chciał zagrać rolę Jar Jar Binksa. Poróżnił się jednak z Lucasem. Zanim Keanu Reeves otrzymał rolę w Matrixie, proponowano ją m.in. Nicolasowi Cage’owi, Willemu Smithowi i Johnny’emu Deppowi. John Hughes napisał scenariusz do Klubu Winowajców w dwa dni. Scenariusz do Wolnego dnia Ferrisa Bullera napisał w sześć dni.
W 1974 odbyła się premiera Ojca Chrzestnego. W filmie Ojciec Chrzestny nawet raz nie padło słowo 'mafia’. Paul Rudd naprawdę ogolił włosy na klatce piersiowej. Zrobił to podczas kręcenia 40-letniego prawiczka. W filmie ’40-letni prawiczek’ Steve Carell naprawdę pozbył się włosów na torsie. Kostium kobiety-kota był tak napięty. Musiał być przyszyty do Michelle Pfeiffer.
W nowszych filmach produkowanych w Hollywood numery telefonów zaczynają się od cyfr 555. W filmie 'Kiler’ dużo scen obsadzono w reklamy telefonów Nokii. W jednym z paryskich teatrów pozwolono widzom oglądać Życie Pi na łodziach. Mogli w ten sposób lepiej wczuć się w akcję filmu.
Ciekawostki ze Świata Muzyki
Muzyka towarzyszy nam niemal codziennie. Słuchamy jej w drodze do szkoły czy pracy. Muzyka ma zdolność wywoływania silnych reakcji emocjonalnych. Rodzaj słuchanej muzyki wpływa na sposób postrzegania świata. Regularne chodzenie na koncerty wydłuża życie.
Czy hymn Hiszpanii ma słowa?
Hymn Hiszpanii, Marcha Real, nie ma słów.
Utwór 'Happy Birthday to you’ jest jedną z najpopularniejszych melodii wszech czasów. Utwór 'Smoke on the Water’ to najbardziej rozpoznawalny utwór zespołu Deep Purple. Piosenka 'Siekiera, motyka’ powstała w 1942 roku w Warszawie. Można ją usłyszeć w kilku polskich filmach.
W 2013 roku Metallica została pierwszym zespołem. Wystąpiła na wszystkich siedmiu kontynentach. Utwór 'Yesterday’ zespołu The Beatles ma ponad 3000 coverów.
Fakty o Artystach
Robbie Williams nagrywał płytę 'Escapology’ w stroju Adama. Celine Dion wygrała Konkurs Piosenki Eurowizji w 1988 roku. Jamala zaśpiewała piosenkę o deportacji Tatarów krymskich. Zdobyła 534 punkty na Eurowizji.
Kto jest rekordzistą w skali głosu?
Georgia Brown jest rekordzistką w skali głosu. Osiągnęła 8 oktaw.
Bruno Mars zagrał małego Elvisa Presleya w filmie 'Miesiąc miodowy w Las Vegas’. Rihanna urodziła się na Barbadosie. Kraj ten ustanowił dzień jej urodzin świętem narodowym. LeAnn Rimes otrzymała nagrodę Grammy w wieku 14 lat.
Elvis Presley ważył 77 kg w 1960 roku. W dniu śmierci ważył 118 kg. Andy White zarobił 7 funtów za nagranie 'Love Me Do’ z The Beatles. Axl Rose miał 21 muzyków w zespole Guns N’ Roses. John Lee Hooker wydał ponad 100 singli.
Portugalski realizator filmowy Manoel de Oliveira był najstarszym czynnym reżyserem. Leo Fender nie potrafił grać na gitarze. Jimi Hendrix był leworęcznym gitarzystą. Pisał jednak prawą ręką. Chris Martin gra na gitarze prawą ręką. Pisze lewą ręką.
Gene Simmons zna cztery języki. Uczy się japońskiego i mandaryńskiego. Roger Taylor został zauważony w supermarkecie. Wypełniał kupon na loterię. John Lennon miał mocną wadę wzroku. Robert Moog wymienia się jako 'Mogue’. Lars Ulrich jest kolekcjonerem sztuki nowoczesnej. Slash urodził się w Hampstead w Londynie.
Bjorn Ulvaeus cierpi na chorobę związaną z utratą pamięci. Joseph Simmons nazywa się Rev Run. Został pastorem. MC Hammer jest również pastorem. Leonard Cohen zmagał się z depresją. Medytował. Zespół U2 nie jest do końca irlandzki.
George W. Bush wprowadził przepis o dniu ZZ Top w Teksasie. Johnny Marr chciał grać w Manchester City F.C. Damon Gough próbował sił w Manchester United. Ice-T nazywa się Tracy Lauren Marrow. Dido wydała album 'Safe Trip Home’ w 2008 roku. Engelbert Humperdinck urodził się jako Arnold George Dorsey. Chłopcy z Village People byli poszukiwani na podstawie ogłoszenia w gazecie.
Coldplay początkowo nazwali album 'Zero Theory’. Graham Coxon był modelem dla Cordings. Eddie Vedder był wokalistą Bad Radio. The Neptunes to Pharrell Williams i Chad Hugo. Anthony Kiedis był pod opieką Cher i Sonny Bono. Delia Smith stworzyła ciasto na okładkę 'Let It Bleed’.
Ciekawostki ze Świata Wynalazków
Wynalazcy i wynalazki zmieniają świat. Sprawiają, że nasze życie jest coraz łatwiejsze. Człowiek już od najdawniejszych czasów eksperymentował. Od XIX wieku ludzie wymyślają coraz więcej wynalazków.
Kiedy wynaleziono koło?
Koło powstało mniej więcej trzy i pół tysiąca lat przed naszą erą. Wynaleźli je Sumerowie w IV tysiącleciu p.n.e.
Ogień wykorzystywano do wyrobu ceramiki, szkła i prac metalurgicznych. Pierwotnie ogień wywoływano przez tarcie przedmiotów. Krzesano też iskry. Pieniądz wymyślono, aby ułatwić transakcje handlowe.
Proch i broń palna miały wielkie znaczenie dla wojskowości. To najważniejsze wynalazki epoki średniowiecza. Wynalazcą ruchomej czcionki był chiński kupiec Bi Sheng.
Przełomowe Wynalazki
W ostatnich 150 latach świat zmieniły maszyna parowa, żarówka i samochód. Ważny był też telefon komórkowy. Żarówka została wynaleziona przez Thomasa Edisona w 1879 roku. Odkrycie żarówki udogodniło życie ludzkości.
Telefon wynalazł Aleksander Graham Bell w 1876 roku. Zgłosił go do biura patentowego w drugiej połowie XIX wieku. Tomasz Edison podkradał pomysły konkurencji. Następnie je opatentowywał.
Pierwszy komputer to amerykański komputer cyfrowy ENIAC. Pierwszy komputer w Polsce wynaleziono w 1958 roku. Pierwszy elektryczny toster wynalazł Albert Marsh w 1905 roku. Pierwsze słuchawki wyprodukowała firma Electrophone. Było to w latach 90. XIX wieku.
Historia lodówek sięga 1755 roku. William Cullen zaprojektował małą maszynę chłodniczą. Najstarszy działający zegarek wykonał Peter Henlein w 1505 roku. Ręczne maszynki do strzyżenia wynalazł Nikola Bizumić. Było to w drugiej połowie XIX wieku. Pierwszy oscyloskop z kineskopem stworzył Ferdinand Braun w 1897 roku. Pierwsze tranzystorowe modele fonografów opracowano w 1955 roku.
Polski Wkład w Wynalazczość
Polacy również mają na koncie ważne wynalazki. Ignacy Łukasiewicz wynalazł pierwszą lampę naftową. Zapoczątkował przemysł naftowy. Kamizelka kuloodporna została wynaleziona przez Polaków. Byli to Jan Szczepanik i Kazimierz Żegleń. Józef Bożek był wynalazcą samochodu osobowego. Wykorzystał silnik parowy.
Stefan Pieńkowski wynalazł świetlówkę. Była popularna w biurach i szkołach. Henryk Magnuski wynalazł walkie-talkie. To przenośna radiostacja. Telektroskop był protoplastą telewizora. Przekazywał obraz i dźwięk. Józef Hofmann wynalazł wycieraczki samochodowe. Stworzył też zegarek elektryczny i maszynkę do gotowania.
Władysław Świątecki wynalazł wyrzutnik bomb. Stefan Drzewiecki wynalazł peryskop. Rudolf Gundlach wynalazł czołgowy peryskop odwracalny w 1934 roku. Stanisław Ulam był jednym z wynalazców bomby wodorowej. Jan Czochralski jest znany jako 'ojciec elektroniki’. Opracował metodę uzyskiwania monokryształów metali. Wynalazł też radiomikroskop do badania próbek metali.
Józef Kosacki zaprojektował pierwszy wykrywacz min. Kazimierz Prószyński wynalazł aeroskop. Jan Józef Baranowski wynalazł kasownik do biletów i semafor.
Ciekawostki o Niezwykłych Miejscach
Świat i Polska pełne są miejsc, które zachwycają i zaskakują. Niektóre z nich to dzieła natury. Inne stworzył człowiek. Warto je poznać planując podróże.
Miejsca na Świecie
Serengeti w Tanzanii to dom corocznej wędrówki gnu. Jest jednym z siedmiu cudów natury Afryki. Żyje tam ponad 2 miliony antylop, gnu i zebr. Wielka Rafa Koralowa w Australii to największy system raf koralowych. Składa się z ponad 3000 raf i ponad 900 wysp.
Gdzie można zobaczyć zorzę polarną?
Zorza polarna jest zjawiskiem naturalnym. Powstaje w atmosferze ziemskiej. Można ją zobaczyć w Norwegii, Finlandii i Islandii.
Machu Picchu w Peru to jedno z najpopularniejszych miejsc turystycznych w Ameryce Południowej. Wielki Kanion w Stanach Zjednoczonych to imponujące dzieło natury. Wodospad Niagara znajduje się na granicy USA i Kanady. Piramidy w Gizie w Egipcie mają ponad 4000 lat. Tarasy ryżowe w Chinach są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wyspy Galapagos w Ekwadorze to raj dla miłośników przyrody.
Niezwykłe Miejsca w Polsce
Polska to zróżnicowany kraj. Jest pełen historii i pięknych miejsc. 33% powierzchni Polski objęto różnymi formami ochrony przyrody. Mamy 23 parki narodowe, niemal 1500 rezerwatów i ponad 120 parków krajobrazowych. Istnieje też prawie 400 obszarów chronionego krajobrazu.
Dlaczego warto odwiedzić Warszawską Starówkę?
Warszawska starówka jest przykładem odbudowy dużego obszaru miejskiego. Została zniszczona podczas II Wojny Światowej. Jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Kraków przetrwał II Wojnę Światową w niemal nieuszkodzonej formie. Słynie z historycznej zabudowy i smoka wawelskiego. Wieliczkę odwiedziło w 2018 roku ponad 1,7 miliona turystów. Przyjechali ze 170 krajów. Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni to zabytek światowej rangi.
Puszcza Białowieska jest domem dla największej populacji żubrów. To jeden z najlepiej zachowanych kompleksów leśnych w Europie. Biskupin to stanowisko archeologiczne. Pochodzi z okresu kultury łużyckiej. Morskie Oko w Tatrach leży na wysokości 1395 metrów nad poziom morza.
Inne niezwykłe miejsca w Polsce to Zamek w Malborku, Zamek Książ i Szlak Orlich Gniazd. Warto zobaczyć Rynek we Wrocławiu i Słowiński Park Narodowy. Jaskinia Raj to najpopularniejsza jaskinia w Polsce. Średniowieczny zespół miejski Torunia zachwyca zabudową. Ojcowski Park Narodowy to najmniejszy park narodowy w Polsce.
Mniej Znane Perełki w Polsce
Polska kryje też mniej znane, ale ciekawe miejsca. Pałac w Zaborze leży niecałe 15 km od Zielonej Góry. Byczyna to zabytkowe miasteczko na Opolszczyźnie. Wojnowo to wieś założona przez rosyjskich staroobrzędowców. Ożarów skrywa drewniany dworek z XVIII wieku. Henryków ma jeden z najcenniejszych zabytków sakralnych Dolnego Śląska.
Myszyniec to stolica Kurpiowszczyzny. Ma 3 tysiące mieszkańców. Świdwin powstał prawdopodobnie już w XIII wieku. Lasy Janowskie to fragment dawnej Puszczy Solskiej. Kadyny to dawny majątek cesarza Wilhelma II. Wysowa-Zdrój jest znana z leczniczych wód mineralnych.
W Polsce znajdują się miejsca, gdzie prawa natury wydają się nie obowiązywać. W Karpaczu występuje anomalia grawitacyjna. W Wągrowcu rzeki krzyżują się. Jezioro Czyste znajduje się w Iławie. Krzywy Las rośnie w Gryfinie. W Rudawach Janowickich są Kolorowe Jeziorka. W Wałczu jest Magiczna Górka. W Muszynie znajduje się Mofeta. Kamienne kręgi odkryto w Węsiorach.
Zobacz także: