Ośmiornice to fascynujące stworzenia morskie. Mają niezwykłe zdolności i zaskakującą inteligencję. Zanurz się w świat ośmiornic i odkryj ich sekrety.
Kim są ośmiornice?
Ośmiornice należą do głowonogów. Posiadają osiem ramion. Dotychczas zidentyfikowano około 300 gatunków. Ośmiornice żyją we wszystkich oceanach. Można je znaleźć tylko w słonej wodzie. Są to drapieżniki morskie. W rejonach Morza Śródziemnego stanowią pokarm dla ludzi. Poławia się je w celach konsumpcyjnych. Pierwsze ośmiornice pojawiły się 323 miliony lat temu. Najstarszą znaną ośmiornicą jest Pohlsepia. Żyła 296 milionów lat temu.
Niezwykła anatomia ośmiornicy
Ośmiornice mają miękkie ciało. Nie posiadają kości ani szkieletu. Jedyną twardą częścią jest dziób. Dziób ośmiornicy przypomina dziób papugi. Ośmiornice mają trzy serca. Ich krew jest niebieska. Niebieski kolor krwi pochodzi od hemocyjaniny. Hemocyjanina zamiast żelaza zawiera miedź. Ośmiornice posiadają specjalny syfon. Potrafią oddychać również przez skórę.
Ramiona i przyssawki
Ośmiornica ma osiem ramion. Czasem nazywa się je rąk. Na wewnętrznych powierzchniach ramion są okrągłe przyssawki. Przyssawki są niezwykle czułe. Czują smak wszystkiego co dotkną. Odnóża ośmiornic mają doskonałe wyczucie dotyku. Każde ramię zawiera około 40 milionów neuronów. Około 65% wszystkich neuronów jest w ramionach. Ośmiornice mają zdolność do autotomii. Potrafią zregenerować utracone ramię. Niektóre gatunki potrafią 'biegać’ na dwóch ramionach. U samców niektórych gatunków jest specjalne ramię reprodukcyjne.
Oczy i mózg
Oczy ośmiornic są bardzo podobne do ludzkich. Mają podobną budowę do oczu kręgowców. Większość ośmiornic charakteryzuje się świetnym wzrokiem. Istnieją gatunki ośmiornic praktycznie ślepe. Ośmiornice nie rozpoznają kolorów. Mózg ośmiornicy ma kształt obwarzanka. Ośmiornica zwyczajna ma 500 milionów neuronów. Dla porównania mysz ma 80 milionów neuronów. Szczur ma 200 milionów neuronów. Kot ma 700 milionów neuronów.
Inteligencja i zdolności ośmiornic
Ośmiornice są bardzo inteligentne. To jedne z najmądrzejszych stworzeń pod wodą. Są uznawane za najinteligentniejsze bezkręgowce. Ośmiornice charakteryzują się niezwykłą inteligencją. Są niezwykle pomysłowe i sprytne. Ośmiornice potrafią używać narzędzi. Podobnie jak delfiny czy wrony. Potrafią rozwiązywać skomplikowane problemy. Zapamiętują i potrafią rozpoznać poszczególnych ludzi. Ośmiornice mają świetną pamięć. Potrafią 'współpracować’ z innymi zwierzętami. Są wrażliwe na drgania w wodzie. Ośmiornice mają 'supermoce’. Są mistrzami w poszukiwaniach jedzenia.
„Arystoteles myślał, że ośmiornice są głupie. Napisał o tym w swojej Historii Zwierząt.”
„Ośmiornice są wyjątkowymi, zagadkowymi zwierzętami, nie pasującymi do naszego Świata.”
Mistrzowie kamuflażu
Ośmiornice potrafią się kamuflować. Potrafią zmieniać kolor skóry. Mogą zmieniać teksturę skóry. Zmieniają także postawę ciała. Mają zdolność zmiany koloru, faktury skóry oraz postawy. Dzieje się to dzięki chromatoforom. Skóra ośmiornicy potrafi odbijać światło. Ośmiornica mimetyczna upodabnia się do 15 zwierząt. Potrafi imitować wygląd innych stworzeń. Potrafią dużo lepiej od kameleonów zmieniać barwę skóry. Zmienność koloru skóry sięga 177 razy na godzinę. Warto zwrócić uwagę na kamuflaż ośmiornic.
Rozmiary i różnorodność gatunków
Dotychczas udało się zidentyfikować około 300 gatunków ośmiornic. Największa znana ośmiornica to Ośmiornica olbrzymia. Jej łacińska nazwa to Enteroctopus dofleini. Największy udokumentowany okaz ważył 71 kg. Waga największej udokumentowanej ośmiornicy to 71 kg. Inne źródła podają wagę 272 kg. Ośmiornica olbrzymia może ważyć ponad 100 kg. Średnia waga największych ośmiornic to 15 kg. Największy okaz Ośmiornicy Olbrzymiej miał ponad 9 metrów rozpiętości ramion. Rozpiętość ramion największej ośmiornicy to 9.1 m. Średnia rozpiętość ramion największych gatunków to 4.2 metra. Najmniejszą na świecie ośmiornicą jest Octopus wolfi. Długość najmniejszej ośmiornicy to 2.5 cm. Waga najmniejszej ośmiornicy to 1 gram.
Gdzie żyją i jak się poruszają?
Ośmiornice żyją tylko w słonej wodzie. Zamieszkują słone morza, zwłaszcza rafy koralowe. Ośmiornice mogą żyć w różnych środowiskach. Niektóre gatunki żyją na głębokości ponad 2000 metrów. Rekord głębokości to 6957 metrów. Ośmiornice mają trzy sposoby poruszania się. Niektóre gatunki ośmiornic mogą poruszać się po lądzie. Dotyczy to gatunków żyjących w strefie pływów. Czołganie się poza wodą nie jest rzadkością dla nich.
Cykl życiowy ośmiornic
Ośmiornice żyją stosunkowo krótko. Większość gatunków żyje krótko. Maksymalna długość życia to 3-4 lata. Najdłużej żyjąca ośmiornica żyje 3-4 lata. Największe gatunki żyją do 5 lat. Średnia długość życia to rok-dwa. Mniejsze ośmiornice żyją 6 miesięcy do roku. Ośmiornice są rozdzielnopłciowe. Samica składa jaja. Może złożyć od 10 do 70 tysięcy jaj. Samica ośmiornicy może złożyć nawet 200 tys. jaj. Czas inkubacji jaj to około 160 dni. Może trwać do 10 miesięcy w zimniejszych wodach. Samice ośmiornic umierają po złożeniu jaj. Głównym celem tych zwierząt jest przekazanie materiału genetycznego.
Pytanie: Dlaczego samica ośmiornicy umiera po złożeniu jaj?
Samice poświęcają całą energię opiece nad jajami. Przestają jeść i polować. Ich ciało wyczerpuje się. Umierają naturalnie po wykluciu młodych. Dbają o potomstwo do końca.
Dieta i broń ośmiornic
Większość ośmiornic to drapieżniki. Ośmiornica olbrzymia odżywia się głównie małżami. Poluje także na kraby. W smaku ośmiornica przypomina smak mięsa z kurczaka. Wszystkie gatunki ośmiornic są jadowite. Atrament ośmiornicy to broń. Pełni funkcję obronną. Atrament dezorientuje drapieżników. Ośmiornice są aktywnymi drapieżnikami. Muszą rozpoznawać i zapamiętywać swe otoczenie.
Ośmiornice i ludzie
Już Arystoteles prowadził obserwacje ośmiornic. Ośmiornice stanowią pokarm dla ludzi. Są poławiane w celach konsumpcyjnych. Dzień Ośmiornicy obchodzony jest 8 października. Obchodzenie Dnia Ośmiornicy w przedszkolu rozwija empatię. Rozwija też zainteresowanie przyrodą u dzieci. W Gdańskim Akwarium bywają pokazy z ośmiornicami. W Londyńskim Muzeum Historii Naturalnej można zobaczyć okazy. Mark Norman nazwał ośmiornice „czystym mięsem; coś w rodzaju żywych, pływających steków”. Profesor Jakob Vinther mówił o „chemicznie zakonserwowanej melaninie”. Roy Caldwell stwierdził, że „Niektóre ośmiornice są głupie jak but”. Wiele osób wierzy, że ośmiornice to istoty pochodzące z kosmosu.
Pytanie: Czy wszystkie ośmiornice są jadalne?
Nie wszystkie gatunki ośmiornic są jadalne. Niektóre gatunki są bardzo jadowite. Poławia się konkretne gatunki w celach konsumpcyjnych w bezpiecznych rejonach.
Zobacz także: