Zamek w Baranowie Sandomierskim to światowej klasy zabytek. Nazywany jest często Małym Wawelem. Ta renesansowa rezydencja magnacka przyciąga zwiedzających. Położona jest w malowniczym regionie Podkarpacia. Zamek znajduje się na prawym brzegu Wisły.
Historia baranowskiego zamku
Historia założenia zamkowego sięga XV wieku. Wtedy istniał tu rycerski dwór obronny. Pierwsza drewniana warownia należała do rodziny Toporczyków. Pierwsze wzmianki o osadzie Baranów pochodzą z XIII wieku. Zamek przeszedł w ręce rodziny Baranowskich.
Zamek w Baranowie Sandomierskim zbudowano w latach 1591–1606. Przebudowa zamku nastąpiła w XVI wieku. Zamek przeszedł na własność Rafała Leszczyńskiego w 1578 roku. Należał do rodu Leszczyńskich herbu Wieniawa. Pierwotnie była to siedziba rodu Leszczyńskich. Zamek przeszedł na własność Rafała VII po śmierci Andrzeja Leszczyńskiego. Właścicielem zamku był ród Leszczyńskich przez długi czas.
Zamek dwa razy trawił pożar. Pożar w 1849 roku zniszczył znaczną część budowli. Drugi pożar wybuchł w 1898 roku. Zamek odbudowywano po tych pożarach. Odbudowa zamku miała miejsce w 1867 roku. Przeprowadził ją ród Dolańskich. Właścicielami zamku byli też Wiśniowieccy i Lubomirscy. Zamek przeszedł w ręce różnych właścicieli. Prace konserwacyjne zakończono w 1965 roku. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. przejęła zamek w 1997 roku. Jest jego obecnym właścicielem.
Architektura Małego Wawelu
Zamek w Baranowie Sandomierskim jest przykładem renesansowej architektury. To jedno z najwybitniejszych dzieł późnego renesansu. Zamek charakteryzuje styl palazzo in fortezza. Zamek wzniesiono na rzucie czworoboku. Ma cztery okrągłe baszty w narożach. Posiada też kwadratową wieżę bramną. Wymiary prostokąta to 70 x 33 metry. Zamek jest trzykondygnacyjny.
Projekt zamku stworzył włoski architekt Santi Gucci. Jego dzieło odznacza się cechami włoskiego renesansu. Zamek stanąć może śmiało obok zamku na Wawelu. Nie ustępuje w bogactwie ornamentacyjnym dziedzińca. Na wewnętrznym dziedzińcu znajdują się krużganki. Zdobi je 18 kolumn. Dziedziniec zamku położony jest na wysokości piętra. Dlatego nigdy nie został zalany.
Wnętrza zamku zdobią dzieła artystów. Pracowali tu Giovanni Battista Falconi i Tylman z Gameren. W kaplicy zamkowej znajdziesz witraże. Zaprojektował je Józef Mehoffer. Kaplica prezentuje styl krakowskiej secesji. Zamek jest dobrze zachowanym przykładem rezydencji magnackiej. Materiałem budowy była cegła. Dachy pokryto dachówką ceramiczną.
Wnętrza, ogrody i park zamkowy
W zespole zamkowym działa Muzeum Wnętrz Historycznych. Muzeum prezentuje dawny wystrój. Wnętrza nie mają dawnego przepychu, ale są urokliwe. Niektórzy uważają zamek za bardziej interesujący z zewnątrz. Mimo to, pałacowe wnętrza mają swój urok.
Zamek otacza rozległy park. Ma powierzchnię około 14 hektarów. Niektóre źródła podają 16 hektarów. Park posiada ogrody w trzech stylach. Znajdziesz tu ogrody angielski, francuski i włoski. Park zamkowy jest pięknym miejscem na spacer. Warto poświęcić więcej czasu na ogrody. W parku rośnie wiele gatunków drzew. Spotkasz klon zwyczajny i tulipanowiec amerykański. Rosną tu też cis pospolity i dąb szypułkowy. Znajdziesz daglezję zieloną i lipę drobnolistną. Jest też miłorząb dwuklapowy i platan klonolistny. Rośnie sosna wejmutka i świerk pospolity. Spotkasz dąb czerwony i jałowiec wirginijski. Kwitnie magnolia i jabłoń niska. W parku można spacerować z psem na smyczy. Do środka zamku mogą wejść jedynie psy asystujące.
W parku zamkowym żyją różne gatunki ptaków. Spotkasz gołębia grzywacza i sikorki. Usłyszysz szpaka i kawkę. Zobaczysz kosa i dzięcioła zielonego. Na terenie parku znajduje się również pole golfowe.
Zwiedzanie zamku w Baranowie Sandomierskim
Zamek pełni funkcję muzealną. Jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok. Czas zwiedzania to około 2 godziny. Zamek oferuje zwiedzanie z przewodnikiem. Muzeum zapewnia schodołaz dla niepełnosprawnych. Wymaga to wcześniejszego kontaktu.
Przed przyjazdem sprawdź godziny otwarcia i ceny biletów. Zaleca się śledzenie mediów społecznościowych zamku. Upewnisz się o dostępności i ewentualnych imprezach zamkniętych.
Jakie są godziny otwarcia zamku?
W sezonie wiosenno-letnim zamek jest otwarty od 10:00 do 19:00. Dotyczy to okresu od 1 kwietnia do 31 października. W sezonie jesienno-zimowym godziny otwarcia to 9:00 do 17:00. Obowiązuje to od 1 listopada do 31 marca. Niektóre źródła podają 9:00-16:00 w sezonie zimowym.
Ile kosztuje wstęp do zamku i parku?
Ceny biletów są zróżnicowane. Bilet normalny kosztuje 22 zł. Bilet ulgowy to 16 zł. Wstęp do parku kosztuje 6 zł normalny i 4 zł ulgowy. Wystawy w przyziemiu kosztują 10 zł. Dostępny jest też karnet w cenie 35 zł normalny i 32 zł ulgowy. Wstęp na teren parku może kosztować 2,00 zł. Bilety wstępu do parku i na dziedziniec kosztują 8 zł normalny i 6 zł ulgowy.
Ile kosztuje parking przy zamku?
Opłata za parking wynosi 7 zł dla samochodu osobowego. Parking dla busa kosztuje 8,00 zł. Parking dla autokaru to koszt 20,00 zł. Inne źródła podają 5,00 zł za samochód osobowy.
| Ceny biletów (przykładowe) | Cena |
|---|---|
| Bilet normalny | 22,00 zł |
| Bilet ulgowy | 16,00 zł |
| Wstęp do parku (normalny) | 6,00 zł |
| Wstęp do parku (ulgowy) | 4,00 zł |
| Wystawy w przyziemiu | 10,00 zł |
| Opłaty parkingowe | Cena |
|---|---|
| Samochód osobowy | 7,00 zł |
| Bus | 8,00 zł |
| Autokar | 20,00 zł |
Dojazd do zamku
Zamek w Baranowie Sandomierskim znajduje się w województwie podkarpackim. Leży w powiecie tarnobrzeskim. Adres zamku to ul. Zamkowa 20, 39-450 Baranów Sandomierski. Baranów Sandomierski to miejscowość położona na nizinnym terenie. Jest to starorzecze Wisły. Zamek jest łatwo dostępny samochodem.
| Odległość od | Dystans |
|---|---|
| Tarnobrzeg | 14-15 km |
| Mielec | 20 km |
| Sandomierz | 30 km |
| Rzeszów | 70 km |
Ciekawostki i legendy o zamku
Zamek w Baranowie Sandomierskim znany jest jako Mały Wawel. Porównywany jest do krakowskiej warowni. To jedna z najlepiej zachowanych budowli renesansowych w Europie. Zamek występuje w polskich filmach i serialach. Kręcono tu sceny do „Czarnych Chmur” i „Klejnotu wolnego sumienia”. Powstały tu też ujęcia do „Barbary Radziwiłłówny”. Na terenie zamku kręcono sceny do „Bitwy pod Wiedniem”.
Z zamkiem wiążą się liczne legendy. Jedna z legend mówi o tajnym przejściu. Miało ono łączyć Baranów Sandomierski z Sandomierzem. Inna legenda opowiada o Białej Damie. To duch, który nie straszy turystów. Chroni za to zwiedzających. Biała Dama pojawia się na zamku jako pokuta. Odpokutowuje grzechy młodości. Jest też legenda o diabelskim pożarze. Mówi ona o smoku podpalającym zamek. Legenda o córce Rafała Leszczyńskiego jest inna. Córka Leszczyńskiego ocaliła zamek modlitwą. Stało się to podczas najazdu szwedzkiego.
W przeszłości na zamku funkcjonowało Muzeum Zagłębia Siarkowego. Zostało zlikwidowane w 1995 roku. Na terenie zamku prowadzone są działalności komercyjne. Działa tu hotel i restauracja Magnacka. Zamek organizuje lekcje dworskich manier dla szkół. Organizowane są też eventy, jak akademia golfa. Można tu zorganizować szkolenia, konferencje i spotkania biznesowe. Zamek oferuje również usługi SPA&WELLNESS. Możliwe są romantyczne kolacje i pobyty we dwoje. Zamek organizuje wesela i przyjęcia. Dostępne są oferty dla grup turystycznych i vouchery podarunkowe.
Cóż, ja bym nazwał to mikro Wawelem, ale nie da się ukryć, że dziedziniec ma urok i jest po prostu piękny.
Zamek stanąć on może śmiało obok zamku na Wawelu, nie ustępując w bogactwie ornamentacyjnym dziedzińca.
Zamek jest również nazywany Perłą Renesansu.
Znaczenie kulturowe i historyczne
Zamek w Baranowie Sandomierskim to cenny zabytek. Jest wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-682. Został zarejestrowany w 1967 roku. Rejestrację rozszerzono w 1977 roku. Zamek należy do ewidencji zabytków. Stanowi perłę renesansu na mapie Polski. To jeden z najcenniejszych zabytków budownictwa świeckiego. Ma duże znaczenie dla historii Polski. Ochrona zabytków jest ważna dla przyszłych pokoleń.
Zamek w Baranowie Sandomierskim jest mniej popularny wśród turystów niż Wawel. Mimo to, przyciąga wielu odwiedzających. Jest to wyjątkowa atrakcja turystyczna. Warto zobaczyć to miejsce. Zapraszamy do przeczytania artykułu pt. 'Detale: mała rzecz, a uczy. Zamek w Baranowie Sandomierskim’.
- Zamek oferuje zwiedzanie z przewodnikiem.
- Na terenie zamku działa hotel i restauracja.
- Organizowane są eventy, takie jak akademia golfa.
- Można wziąć udział w lekcjach dworskich manier.
- Zaleca się śledzenie mediów społecznościowych zamku przed wizytą.
- Warto poświęcić więcej czasu na ogrody zamkowe.
Kto jest obecnym właścicielem zamku?
Obecnym właścicielem zamku jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.
W jakim stylu architektonicznym zbudowano zamek?
Zamek zbudowano w stylu późnego renesansu. Nazywany jest też palazzo in fortezza.
Czy zamek jest dostępny dla osób niepełnosprawnych?
Muzeum zapewnia schodołaz. Wymaga to wcześniejszego kontaktu z obsługą zamku.
Czy można zwiedzać zamek z psem?
Po parku można spacerować z psem. Pies musi być na smyczy. Do środka zamku mogą wejść jedynie psy asystujące.
Jakie filmy kręcono na zamku?
Na zamku kręcono sceny do filmów i seriali. Powstały tu ujęcia do „Czarnych Chmur” i „Klejnotu wolnego sumienia”. Kręcono też „Barbarę Radziwiłłównę” i „Bitwę pod Wiedniem”.
Zobacz także: