Ojcowski Park Narodowy – Najmniejszy Park Narodowy w Polsce

Ojcowski Park Narodowy to malowniczy zakątek Małopolski. Znajduje się kilkanaście kilometrów od Krakowa. Jest najmniejszym parkiem narodowym w Polsce. OPN przyciąga tysiące turystów każdego roku. Oferuje unikalną przyrodę, bogatą historię i fascynujące legendy.

Historia Ojcowskiego Parku Narodowego

Ojcowski Park Narodowy utworzono 14 stycznia 1956 roku. Był to szósty park narodowy w Polsce. Pomysł utworzenia rezerwatu powstał wcześniej, bo w 1924 roku. Kierował nim profesor Władysław Szafer. Piękno Doliny Prądnika zachwycało już w XIX wieku. Nazywano ją nawet „Polską Szwajcarią”. Chciano chronić bogactwo flory i fauny. Teren miał służyć nauce i turystom. Miał stanowić źródło niezapomnianych wrażeń estetycznych. W 1981 roku województwo krakowskie ustanowiło strefę ochronną. Strefa ta otacza OPN. Jej powierzchnia wynosi 6777 hektarów.

Geologia i Rzeźba Terenu

Ojcowski Park Narodowy leży na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Jest częścią Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Obejmuje głównie Dolinę Prądnika. Część parku stanowi też Dolina Sąspowska. Dolina Prądnika ma powierzchnię 2146 hektarów. Park słynie z charakterystycznych białych skał wapiennych. Są to często sterczące ostańce. Wierzchowina osiąga wysokość 450 metrów n.p.m. Na terenie parku obfitują liczne wywierzyska. Ich liczba przekracza 50. Przez park przepływa rzeka Prądnik. Przepływa tam również potok Sąspówka.

Jaskinie w Ojcowskim Parku Narodowym

Ojcowski Park Narodowy słynie z jaskiń. Zinwentaryzowano ich prawie 700 w OPN. W całym dorzeczu Prądnika jest ich 757. Na terenie parku znajduje się około 500 jaskiń. Tylko kilka z nich udostępniono dla turystów. Udostępnione są Jaskinia Ciemna i Jaskinia Łokietka. Jaskinia Łokietka jest najdłuższą w parku. Ma długość 320 metrów. Jaskinia Ciemna ma długość 230 metrów. Jest ważnym stanowiskiem archeologicznym. Jaskinia Ciemna jest otwarta tylko w okresie letnim. W jaskiniach odnaleziono ślady człowieka prehistorycznego. W jaskiniach OPN można spotkać endemit. Jest nim kret jaskiniowy.

• Zabierz ze sobą coś cieplejszego do ubrania. Temperatura w jaskiniach wynosi około 7-8 stopni Celsjusza.

Flora i Fauna Ojcowskiego Parku Narodowego

Fauna i flora Ojcowskiego Parku Narodowego jest bardzo różnorodna. Obejmuje liczne gatunki. Znajdują się tu gatunki pospolite i relikty. Relikty pochodzą z czasów prehistorycznych. Ochrona zwierząt i roślin realizowana jest przez programy naukowe. W parku działa Centrum Edukacji Przyrodniczej. Organizuje ono zajęcia i warsztaty.

Flora

Flora Ojcowskiego Parku Narodowego jest bogata. Składa się z około 1000 gatunków roślin naczyniowych. W parku występuje ponad 311 gatunków mszaków. Stwierdzono ponad 1200 gatunków grzybów. Występuje tu blisko 200 gatunków porostów. Dolina Prądnika znana jest z rzadkich roślin. W parku występuje około 30 zespołów roślinnych. Ochronie podlega 84 gatunki roślin. Występują tu między innymi róża alpejska i brzoza ojcowska. Rosną też kruszczyk błotny i goryczuszka orzęsiona. Spotkasz lilię złotogłów i szarotkę stepową. Występuje wisienka karłowata i tulipan dziki. Lasów jest 1631,61 hektara. Powierzchnia ochrony ścisłej zwiększyła się. Z 14% (225 ha) w chwili utworzenia do 22% (344 ha) w latach 70. Powierzchnia borów zmniejszyła się. Spadek wyniósł 87% w latach 1960-1990.

Vallis pulcherima et plantis raris ditissima. – Willibald Besser

Fauna

Symbolem Ojcowskiego Parku Narodowego jest nietoperz. Na terenie parku potwierdzono występowanie 17 gatunków nietoperzy. To 17 z 25 gatunków występujących w Polsce. W OPN stwierdzono 21 gatunków nietoperzy. W tym 19 gatunków zimujących. Liczba gatunków nietoperzy w 2023 roku przekroczyła 1000 osobników. Liczbę gatunków zwierząt w OPN i otulinie szacuje się na 11 tysięcy. W Ojcowskim Parku Narodowym zidentyfikowano około 8000 gatunków zwierząt. W parku żyje około 6000 gatunków zwierząt. 280 gatunków zwierząt jest chronionych. W Ojcowskim Parku Narodowym żyje około 180 gatunków ptaków. W tym orzeł bielik i puszczyk uralski. Stwierdzono 162 gatunki ptaków. Żyje tu 120 gatunków ptaków. Spotkasz jastrzębia, krogulca i myszołowa. Występuje trzmielojad i orzeł przedni. Gnieździ się sowa uszatka i puszczyk mszarny. Spotkasz kosa, dzięcioła czarnego i zielonego. Widuje się sierpowkę i drozdy. Wśród ssaków kopytnych są sarny. Ich liczba to około 150 osobników. Występują też dziki i jelenie. Inne ssaki to lis, borsuk, łasica i kuna leśna. Czasem pojawiają się wilki. W parku żyje siedem gatunków płazów. Są to traszka grzebieniasta, ropucha paskówka i szara. Spotkasz żabę trawną i kumaka górskiego. Występuje pięć gatunków gadów. To padalec, jaszczurka żyworodna, żmija zygzakowata. Są też zaskroniec zwyczajny i gniewosz plamisty. W rzekach żyje siedem gatunków ryb. W tym pstrąg potokowy i minóg strumieniowy. Spotkasz karpia, szczupaka i okonia. Są też karaś i kiełb. Fauna bezkręgowców obejmuje dżdżownice, pająki wilczaki i ślimaki. Występują kosarze i pająk jaskiniowy. Na terenie parku można spotkać jaszczurkę zwinkę i gniewosza plamistego. Występują także żaby i traszki.

• Przestrzegaj zasad obowiązujących w Parku. Nie wchodź poza wyznaczone szlaki. Nie karm dzikich zwierząt. Nie pozostawiaj śmieci.

Najciekawsze Atrakcje Ojcowskiego Parku Narodowego

Ojcowski Park Narodowy to idealne miejsce na wycieczkę. Sprawdza się na weekendowy wypad. To dobre miejsce na rodzinne zwiedzanie. Możesz tu aktywnie wypocząć na łonie natury. W parku znajdują się liczne atrakcje turystyczne.

Zamki i Ruiny

Na terenie parku znajdują się zabytki. Wśród nich zamek Pieskowa Skała. Są też ruiny zamku w Ojcowie. Zamek Pieskowa Skała to wspaniale zachowana budowla renesansowa. Jest udostępniona dla turystów przez cały rok. Stanowi oddział Muzeum na Wawelu. Ruiny zamku w Ojcowie powstały w XIV wieku. Były elementem fortyfikacyjnym. Chroniły drogę do Krakowa. Zamek w Ojcowie sięga XIV wieku. Był symbolem obrony przed najeźdźcami.

Maczuga jak najbardziej spoko atrakcja, ale sam zamek w Ojcowie nie jest atrakcją wartą 25zł/osoba. – Robert

Formacje Skalne

Park słynie z ciekawych form skalnych. Takich jak Brama Krakowska czy Igła Deotymy. Najsłynniejszym ostańcem na Jurze jest Maczuga Herkulesa. Ma 25 metrów wysokości. Brama Krakowska to olbrzymi twór skalny. Znajduje się w Dolinie Prądnika. Ma około 15 metrów wysokości. Jej nazwa wywodzi się od szlaku handlowego. Szlak ten prowadził tędy w średniowieczu z Krakowa. Igła Deotymy to ostaniec. Jej nazwa pochodzi od Jadwigi Łuszczewskiej. Skały Wernyhory to zespół ostańców wapiennych. Widać je z drogi do Olkusza. Jonaszówka to skała w Dolinie Prądnika. Posiada platformę widokową.

Inne Atrakcje

W Ojcowskim Parku Narodowym znajdziesz więcej interesujących miejsc. Kaplica „Na wodzie” pw. św. Józefa Robotnika powstała w 1901 roku. To niezwykle interesujący zabytek. Stoi na betonowych podporach nad potokiem. Na terenie parku znajduje się Osada Młynarska Boroniówka. Ekspozycja Przyrodnicza im. prof. Władysława Szafera mieści się w Hotelu Pod Łokietkiem. Powstała w 1965 roku jako Muzeum Przyrodnicze. Siedziba dyrekcji parku znajduje się w willi „Jadwiga” pod adresem Ojców 9. Figura Matki Bożej Niepokalanej w skale została ustawiona w 1904 roku. Można też odwiedzić Winnicę k. Ojcowa. Warto zobaczyć kościół i pustelnię bł. Salomei w Grodzisku. Ten kompleks architektoniczny pochodzi z XIII wieku.

Szlaki Turystyczne

W Ojcowskim Parku Narodowym jest wiele szlaków. Długość szlaków turystycznych wynosi 46,6 km. Rzeczywista długość tras to 37,3 km. Najlepszym sposobem zwiedzania jest wycieczka piesza lub rowerowa. Główny szlak to czerwony Szlak Orlich Gniazd. Jego długość w parku to 12,5 km. Prowadzi przez Dolinę Prądnika. Obejmuje Jaskinię Łokietka i Maczugę Herkulesa. Dociera do zamku Pieskowa Skała. Czarny szlak ma około 3 km długości. Żółty szlak prowadzi przez Dolinę Sąspowską. Dolina Sąspowska jest mniej popularna. Nadaje się na piknik. Pętla przez Dolinę Sąspowską i Dolinę Prądnika liczy 10 km. Czas spaceru pętlą to ponad 4 godziny. Wzgórze Okopy oferuje wspaniały punkt widokowy. Prowadzi tam zielony szlak.

Szlaki w OPN	Długość	Główne atrakcje
Czerwony Szlak Orlich Gniazd	12.5 km (w parku)	Dolina Prądnika, Jaskinia Łokietka, Maczuga Herkulesa, Zamek Pieskowa Skała
Czarny szlak	~3 km
Pętla Dolina Sąspowska – Dolina Prądnika	10 km	Dolina Sąspowska, Dolina Prądnika

Praktyczne Informacje dla Odwiedzających

Planowanie wizyty w Ojcowskim Parku Narodowym jest proste. Park jest otwarty przez cały rok. Niektóre atrakcje mogą być niedostępne zimą. Najlepszym okresem na zwiedzanie jest czas od wiosny do jesieni. Park przyciąga tysiące turystów. Zalecany czas na zwiedzanie to minimum jeden pełny dzień. Dla bardziej dociekliwych turystów rekomenduje się 2-3 dni.

Planowanie Wizyty

• Sprawdź aktualne ceny biletów.
• Sprawdź godziny otwarcia poszczególnych atrakcji.
• Zarezerwuj wejścia do najpopularniejszych miejsc z wyprzedzeniem w sezonie wysokim.
• Dla rodzin z dziećmi przygotowano specjalne trasy. Są one bezpieczne i nie wymagają specjalnego przygotowania.
• Sprawdź prognozę pogody przed wizytą.
• Zaleca się zaopatrzyć w mapy i przewodniki.
• Warto wybierać dni robocze na wizytę. Pozwoli to uniknąć tłumów.

Dojazd i Parking

Ojcowski Park Narodowy znajduje się niedaleko Krakowa. Odległość wynosi około 16 kilometrów. Może być to 15 km lub 25 km w zależności od trasy. Dojazd z Krakowa możliwy jest autobusem. Można też dotrzeć rowerem. Ojców można zwiedzać w jeden dzień. Nie wymagają tego noclegi. Parking w Ojcowie kosztuje 15 złotych. Parking pod Maczugą Herkulesa kosztuje 10 złotych.

Bilety i Formalności

Przed wizytą warto sprawdzić aktualne ceny biletów. Zaleca się zwiedzanie parku pod opieką doświadczonego przewodnika. Maksymalna liczba osób w grupie z przewodnikiem wynosi 50.

Gdzie Zjeść

W Ojcowskim Parku Narodowym i okolicy znajdziesz miejsca do jedzenia. Popularną miejscówką jest restauracja Pstrąg Ojcowski. To rodzinna hodowla pstrąga. Możesz zjeść w restauracji Pod Bocianem. Piwnica pod Nietoperzem to popularne miejsce w Ojcowie. Kawiarnia Niezapominajka oferuje piękny widok. Chochołowy Dwór to hotel z restauracją. Znajduje się 10 minut jazdy od OPN.

• Skosztuj pstrąga Ojcowskiego.

Noclegi

Ojców można zwiedzać w jeden dzień. Noclegi w okolicy są dostępne. Zapewniają dłuższy pobyt i spokojniejsze zwiedzanie.

Edukacja i Ochrona Przyrody

Ojcowski Park Narodowy to teren chroniony. Nie wolno zaburzać spokoju zwierząt. Nie wolno naruszać ich środowiska naturalnego. Ochrona zwierząt i roślin realizowana jest przez programy i projekty naukowe. W Parku działa Centrum Edukacji Przyrodniczej. Organizuje ono zajęcia i warsztaty dla dzieci i dorosłych. Park korzysta z różnych programów i funduszy. Należą do nich Natura 2000. Wspierają go Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Działania wspierają Fundusze Europejskie na Infrastrukturę. Realizowane są programy operacyjne. Na przykład Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Aktywny jest też Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 2014-2020. Park organizuje wydarzenia edukacyjne. Przykładem jest szkolenie dla przewodników. Tematem jest ochrona ekosystemów łąkowych. Park stosuje nowoczesne rozwiązania. Dostępna jest mapa interaktywna. Stosowane są systemy płatności terminalami kartowymi.

Legendy Ojcowskiego Parku Narodowego

Ojcowski Park Narodowy kryje wiele ciekawostek i tajemnic. Wiele miejsc związanych jest z legendami. Jedną z najbardziej znanych jest legenda o Jaskini Łokietka. Opisuje ukrywanie się Władysława Łokietka w jaskini. Legenda o Pieskowej Skale opowiada historię Dorotki. Mówi też o jej ukochanym lutniście. Legenda o Skale Rękawica opowiada o Tatarach. Dotyczy schronienia w jaskini. Legenda o Maczudze Herkulesa dotyczy Twardowskiego. Związana jest z jego cyrografem.

Podsumowanie

Ojcowski Park Narodowy to jeden z najpiękniejszych parków w Polsce. Jest najmniejszy, ale pełen atrakcji. Oferuje unikalne formacje skalne i jaskinie. Posiada bogatą florę i faunę. Na jego terenie znajdują się zabytki historyczne. Park jest idealnym miejscem na jednodniową wycieczkę. Można spędzić tu również kilka dni. Warto go odwiedzić.

Pytania i Odpowiedzi

Zobacz także:

• Ciekawostki o Słowiński Park Narodowy
• Ciekawostki o Świętokrzyskim Parku Narodowym
• Narwiański Park Narodowy – Co Warto Wiedzieć i Zobaczyć
• Wielkopolski Park Narodowy – Serce Przyrody w Pobliżu Poznania
• Woliński Park Narodowy – perła polskiej przyrody