Mount Everest to najwyższy szczyt naszej planety. Wznosi się majestatycznie w Himalajach. Jego zdobycie stanowi ogromne wyzwanie. Artykuł wyjaśnia kluczowe fakty i zagrożenia związane z tą górą.
Co to jest Mount Everest?
Mount Everest jest najwyższym szczytem Ziemi. Leży w Azji na granicy Nepalu i Chin. Należy do pasma Mahalangur Himal w Himalajach. Miejscowa ludność uważa go za siedzibę bogów. Góra ma wiele nazw w różnych kulturach. W Nepalu nazywa się Sagarmatha. W Tybecie nosi nazwę Czomolungma. Znaczy ona „Matka Bogów”.
Nazewnictwo Mount Everestu
Górę nazwano na cześć Sir George’a Everesta. Był emerytowanym geodetą Indii. Sam Everest był przeciwny nadaniu górze jego imienia. Chciał użyć lokalnych nazw. Jednak nazwa przyjęła się na całym świecie.
Charakterystyka Mount Everestu
Mount Everest wznosi się bardzo wysoko. Jego oficjalna wysokość to 8848,86 metra nad poziomem morza. Chińczycy zmierzyli go w maju 2005 roku. W 2010 roku Chiny i Nepal ustaliły podawanie dwóch wysokości. Jedna z pokrywą śnieżną (8848 m), druga bez (8844 m). Mount Everest rośnie każdego roku. Przyrost wynosi około 0,6 cm. Wynika to z ruchu płyt tektonicznych.
| Cecha | Wartość |
|---|---|
| Wysokość | 8848,86 m n.p.m. |
| Lokalizacja | Nepal, Chiny (Tybet) |
| Pasmo górskie | Himalaje (Mahalangur Himal) |
| Przyrost roczny | ok. 0,6 cm |
Mount Everest nie jest absolutnym rekordzistą wysokości. Mauna Kea na Hawajach jest wyższa. Mierzy się ją od podstawy na dnie oceanu. Jej całkowita wysokość przekracza 10 000 metrów.
Historia zdobywania Mount Everestu
Historia zdobywania Everestu jest długa. Od początku XX wieku różne wyprawy próbowały zdobyć szczyt. Pierwsze zmierzenie wysokości miało miejsce w 1856 roku. Radhanath Sikdar obliczył ją na 29000 stóp.
Pierwsze wejście na szczyt
Pierwsze udane wejście miało miejsce 29 maja 1953 roku. Dokonali tego Edmund Hillary i Tenzing Norgay. Był to przełomowy moment w historii himalaizmu. Ich sukces otworzył drogę kolejnym wspinaczom.
Polskie osiągnięcia
Polacy również zapisali się w historii Everestu. Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki zdobyli szczyt zimą. Było to 17 lutego 1980 roku. Dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik. Wanda Rutkiewicz była pierwszą Polką na Evereście. Zdobyła go 16 października 1978 roku.
Inne rekordy i zdobywcy
Reinhold Messner był pionierem. Wszedł na Everest samotnie i bez tlenu. Dokonał tego w 1980 roku. Junko Tabei była pierwszą kobietą na szczycie. Zrobiła to w 1975 roku. Kami Rita Sherpa ustanowił rekord wejść. Wszedł na Everest 29 razy do 2023 roku. Później zaliczył 31 wejść.
„Ogromne gratulacje dla legendarnego Kami Rita Sherpy z okazji 31. udanego wejścia na Mount Everest, największej liczby wejść w historii.”
Najmłodszy zdobywca miał 13 lat. Najstarszy zdobył szczyt w wieku 80 lat. Był nim Yuichiro Miura. Najszybszy zjazd na paralotni z Everestu trwał 11 minut. Dokonał tego Jean-Marc Boivin.
Wyzwania i zagrożenia na Mount Evereście
Wspinaczka na Mount Everest to ogromne ryzyko. Wiąże się z licznymi niebezpieczeństwami. Mogą one zagrażać zdrowiu i życiu wspinaczy.
Choroba wysokościowa
Choroba wysokościowa to poważne zagrożenie. Może wystąpić już na 3000 m n.p.m. Na 5500 m ciśnienie tlenu jest o połowę mniejsze. Wysokość powyżej 8000 m to „strefa śmierci”. Ryzyko hipoksji znacznie wzrasta. Objawy to ból głowy, nudności, osłabienie. W ciężkich przypadkach pojawia się obrzęk płuc lub mózgu.
Ekstremalne warunki pogodowe
Pogoda na Evereście bywa brutalna. Temperatury spadają do -60 stopni Celsjusza. Prędkość wiatru osiąga 100 do 300 km/h. Ekstremalne warunki pogodowe prowadzą do odmrożeń i hipotermii. Nagłe zmiany pogody są częste i niebezpieczne.
Inne zagrożenia
Lawiny stanowią duże ryzyko. Szczeliny lodowe są pułapkami. Wspinaczka wymaga ogromnego wysiłku. Himalaiści tracą około 10 kg masy ciała. Podejście na szczyt wymaga spalenia 10 000 kcal dziennie.
Na zboczach Everestu znajduje się ponad 200 ciał wspinaczy. Stanowią one mroczne świadectwo ryzyka. Mount Everest jest jednym z najniebezpieczniejszych miejsc na Ziemi. Około 300 osób zginęło na tej górze od 1922 roku.
Jakie są największe zagrożenia podczas wspinaczki na Mount Everest?
Największe zagrożenia to ekstremalna wysokość. Grożą zmiany pogodowe, ryzyko lawin. Choroba wysokościowa jest powszechna. Występuje też wyczerpanie fizyczne i psychiczne.
Co to jest choroba wysokościowa i jakie są jej objawy?
Choroba wysokościowa pojawia się powyżej 3000 m n.p.m. Objawy to bóle głowy, nudności, osłabienie. W ciężkich przypadkach występuje obrzęk płuc lub mózgu.
Koszty i logistyka wyprawy
Zdobycie Mount Everestu kosztuje dużo. Koszt pozwolenia na wejście w Nepalu to 11 000 USD. W Chinach wynosi od 15 000 do 18 000 USD. Całkowity koszt wyprawy to średnio 30 000 do 50 000 USD. Może sięgać nawet 100 000 USD. Zależy to od agencji i usług. Koszt wynajmu przewodnika przekracza 50 tysięcy dolarów za osobę.
| Element kosztu | Szacunkowy koszt (USD) |
|---|---|
| Pozwolenie (Nepal) | 11 000 |
| Pozwolenie (Chiny) | 15 000 – 18 000 |
| Całkowita wyprawa | 30 000 – 100 000 |
Wyprawy na szczyt organizuje się wiosną i jesienią. Sezon wspinaczkowy trwa od maja do października. Standardowo wyprawy trwają długo. Spędzają od 6 do 8 tygodni na górze. Czas ten jest potrzebny na aklimatyzację. Trekking do Base Camp jest popularny. Około 40 000 osób rocznie dociera do Base Campu. Jest to znacznie mniej wymagające niż wspinaczka na szczyt.
Komercjalizacja i turystyka
Wspinaczka na Mount Everest zyskuje na popularności. W jednym z sezonów na szczycie stanęło 514 wspinaczy. Rekordowa liczba wejść wyniosła 807 w 2018 roku. Ponad 3500 osób zdobyło Everest od 1953 roku. Łączna liczba wejść przekracza 11 000. Wynika to z wielokrotnych wejść niektórych osób.
Wzrost popularności ma swoje konsekwencje. Prowadzi do komercjalizacji wypraw. Istnieją biura podróży specjalizujące się w Himalajach. Oferują one pełną obsługę wypraw. Zwiększa to liczbę wspinaczy na szlaku. Może to prowadzić do „korków” na górze.
Wpływ na środowisko
Duża liczba wspinaczy generuje śmieci. Około 50 ton śmieci pojawia się rocznie. Rząd Nepalu wymaga od wspinaczy zabrania sprzętu. Jeśli tego nie zrobią, ryzykują utratę depozytu. Wynosi on 4 tysiące dolarów. Usunięto ponad 8 ton śmieci wiosną 2011 roku. Ochrona środowiska jest kluczowa dla przyszłości góry.
- Wprowadź limity liczby wspinaczy dla ochrony góry.
- Edukacja ekologiczna jest ważna dla przyszłości Everestu.
Technologie i metody wspinaczki
Nowoczesny sprzęt wspinaczkowy pomaga w zdobywaniu szczytu. Butle tlenowe są powszechnie używane. Specjalistyczne ubrania chronią przed zimnem. Zaawansowane systemy nawigacyjne ułatwiają orientację. Detektory lawinowe i sondy zwiększają bezpieczeństwo.
Terapia ksenonem to nowa metoda. Została zastosowana przez brytyjskich wspinaczy. Zdobyli szczyt w mniej niż pięć dni. Nie potrzebowali standardowej aklimatyzacji. Ksenon zwiększa produkcję EPO. Może to zapobiegać niedotlenieniu. Środowisko lekarskie patrzy na to z powątpiewaniem. WADA zakazała stosowania ksenonu u sportowców. UIAA nie udowodniła korzyści z tej terapii.
„Ludzie chwytają się skrótów, zamiast wykonywać prawdziwą aklimatyzację i przejść odpowiedni trening.”
Krótsze wyprawy mają mniejszy ślad węglowy. Generują mniej śmieci na górze. Zwiększają bezpieczeństwo wspinaczy. Mogą jednak wpływać na lokalną branżę turystyczną.
Porównanie Mount Everest z K2
Mount Everest i K2 to najwyższe góry. Everest ma 8848 m. K2 mierzy 8611 m. Everest jest wyższy. K2 jest uważane za trudniejsze do zdobycia. Na K2 zdobyło około 300 wspinaczy. Na Everest wspięło się ponad 4000 osób. Śmiertelność na K2 wynosi 23%. Na Evereście to 4%. Na K2 umiera 1 na 4 wspinaczy. Na Evereście umiera 1 na 30 wspinaczy.
| Cecha | Mount Everest | K2 |
|---|---|---|
| Wysokość | 8848 m n.p.m. | 8611 m n.p.m. |
| Liczba zdobywców | >4000 | ~300 |
| Śmiertelność | 4% | 23% |
| Trudność techniczna | Mniejsza | Większa |
Na K2 są trudniejsze formacje skalne. Stoki są bardziej nachylone. Jest tam mniej miejsca na obozy. K2 nazywane jest „Savage Mountain”. Koszt wyprawy na Everest jest wyższy. Wynosi 35 000 – 100 000 USD. Wyprawa na K2 kosztuje 20 000 – 60 000 USD.
Czy każdy może wejść na Mount Everest?
Wspinaczka na Mount Everest to ekstremalne wyzwanie. Nie jest dla każdego. Wszyscy uczestnicy muszą przejść badanie lekarskie. Wymagane jest doświadczenie w alpinizmie. Osoby chcące wejść muszą mieć co najmniej pięć lat doświadczenia w górach. Zaleca się zdobywanie doświadczenia w niższych pasmach.
- Zaleca się skorzystanie z usług profesjonalnych przewodników.
- Uzyskaj odpowiednie pozwolenia przed wyprawą.
Tylko kilkaset osób może próbować zdobyć szczyt rocznie. Wspinaczka wiąże się z ryzykiem śmierci. Ofiary śmiertelne stanowią 2-3% prób. Odpowiednie przygotowanie jest kluczowe. Obejmuje trening fizyczny i aklimatyzację. Potrzebny jest też odpowiedni sprzęt. Wspinaczka w górach wysokich wymaga predyspozycji. Testuj swoje możliwości na wysokości 5500 m.
Jak przygotować się do wspinaczki na Mount Everest?
Przygotowanie wymaga treningu fizycznego. Potrzebna jest aklimatyzacja. Zdobądź doświadczenie w trudnych warunkach. Niezbędny jest odpowiedni sprzęt. Należą do niego kurtki puchowe i buty wysokogórskie.
Jak ważna jest aklimatyzacja przed wspinaczką?
Aklimatyzacja jest kluczowa. Trwa kilka tygodni. Pozwala organizmowi przystosować się do niskiego ciśnienia. Przygotowuje ciało na niedobór tlenu na dużych wysokościach.
Dlaczego ludzie wspinają się na Everest?
Ludzie wspinają się na Everest z różnych powodów. Poszukują mocnych wrażeń. Potrzebują strachu i przypływu adrenaliny. Osobowość typu T jest typowa dla himalaistów. Szukają dreszczyku emocji związanego z ryzykiem. Bez dostrzegania ryzyka nie ma poczucia wyzwania. Dopamina odgrywa rolę w motywacji.
„Mogą angażować się w tego rodzaju rzeczy, ponieważ pragną intensywnego przypływu adrenaliny lub dreszczyku emocji, który wiąże się z robieniem tego.”
Dla wielu to marzenie życia. Chęć zdobycia najwyższego punktu Ziemi. Historia zainspiruje poszukujących granic możliwości. Odpowiednie przygotowanie psychiczne jest kluczowe. Trzeba być ostrożnym. Rozpoznaj swoje ograniczenia podczas wypraw.
Zobacz także: