Margaret Thatcher była jedną z najważniejszych postaci brytyjskiej i światowej polityki XX wieku. Jako pierwsza kobieta na stanowisku premiera Wielkiej Brytanii, zyskała przydomek „Żelazna Dama”. Jej rządy i reformy, znane jako thatcheryzm, głęboko zmieniły oblicze Zjednoczonego Królestwa. Poznaj jej życie, karierę i trwały wpływ na historię.
Kim była Margaret Thatcher?
Margaret Thatcher, właściwie Margaret Hilda Roberts, urodziła się 13 października 1925 roku. Jej miejscem urodzenia było miasto Grantham w hrabstwie Lincoln. Była córką pastora metodysty. Matka również była wierna nauczaniu kościoła metodystów.
Margaret studiowała chemię na Uniwersytecie Oksfordzkim. Zdała egzaminy adwokackie w 1953 roku. Została politykiem Partii Konserwatywnej. Była chemiczką i prawniczką. Miała około 166 cm wzrostu.
Margaret Thatcher była pierwszą kobietą wybraną na szefa partii rządzącej w Wielkiej Brytanii. Została pierwszą kobietą premierem w Zjednoczonym Królestwie. Pełniła funkcję premiera Wielkiej Brytanii. Rządziła krajem w latach 1979–1990.
Ile lat żyła Margaret Thatcher?
Margaret Thatcher żyła 87 lat. Urodziła się w 1925 roku, a zmarła w 2013 roku.
Droga do władzy: Kariera polityczna Thatcher
Margaret Thatcher wkroczyła do wielkiej polityki w 1959 roku. Została wybrana na posła do Parlamentu. Kontynuowała pracę prawniczą. Jednocześnie budowała swoją pozycję w Partii Konserwatywnej.
W latach 1970–1974 pełniła funkcję ministra edukacji. Był to ważny etap jej kariery. W 1975 roku objęła przywództwo w Partii Konserwatywnej. Była jedyną kobietą, która osiągnęła ten cel. Odeszła z kierowania partią w 1990 roku.
4 maja 1979 roku Margaret Thatcher została premierem. Była pierwszą kobietą w historii na tym stanowisku. Sprawowała urząd przez jedenaście lat i 209 dni. Była najdłużej urzędującym brytyjskim premierem w XX wieku.
| Stanowisko | Okres urzędowania |
|---|---|
| Minister edukacji | 1970 – 1974 |
| Lider Partii Konserwatywnej | 1975 – 1990 |
| Premier Wielkiej Brytanii | 1979 – 1990 |
Thatcherism: Reformy i ich wpływ
Charakterystyczny styl rządzenia Margaret Thatcher nazwano thatcheryzmem. Był to zestaw reform politycznych i gospodarczych. Obejmowały one prywatyzację przedsiębiorstw państwowych. Deregulacja rynku stała się kluczowym elementem. Ograniczono wpływy związków zawodowych.
Reformy Thatcher były głębokie i często kontrowersyjne. Dążyły do wzmocnienia wolnego rynku. Promowały indywidualną odpowiedzialność. Thatcher walczyła ze związkami zawodowymi. Strajk górników był jednym z najtrudniejszych momentów jej rządów.
Thatcheryzm przyniósł znaczące zmiany gospodarcze. Zwiększyła się liczba właścicieli domów. Wzrosła liczba udziałowców. Thatcher głosiła budowę „jednego narodu”. Uważała, że własność i demokracja jednoczą społeczeństwo.
Jeżeli w państwie, w którym rządzi prawo, istnieje wolne społeczeństwo, mamy do czynienia zarówno z poszanowaniem godności jednostki, jak i z dobrobytem.
Reformy miały bolesne konsekwencje społeczne. Dla wielu Thatcher była symbolem siły i nowoczesności. Inni pamiętali ją jako polityczkę. Według nich doprowadziła do masowego bezrobocia.
Czym charakteryzował się thatcheryzm?
Thatcheryzm to program reform. Obejmował prywatyzację, deregulację i ograniczenie roli związków zawodowych. Celem było wzmocnienie gospodarki rynkowej.
Polityka zagraniczna: Wojna o Falklandy i Zimna Wojna
Margaret Thatcher prowadziła aktywną politykę zagraniczną. Wojna o Falklandy była ważnym testem jej przywództwa. Konflikt z Argentyną wybuchł w 1982 roku. Wielka Brytania odzyskała kontrolę nad wyspami. W wojnie zginęło 258 Brytyjczyków. Zginęło także 649 Argentyńczyków.
Thatcher nawiązała bliskie stosunki z Ronaldem Reaganem. Prezydent USA był jej bratnią duszą. Oboje gwałtownie sprzeciwiali się komunizmowi. Wspólnie działali na rzecz zakończenia zimnej wojny. Thatcher współpracowała również z Michałem Gorbaczowem. Był on reformatorskim przywódcą ZSRR.
Margaret Thatcher odwiedziła Polskę w 1988 roku. Chciała spotkać się z przywódcą Solidarności Lechem Wałęsą. Wizyta podkreślała jej zaangażowanie w sprawy Europy Środkowo-Wschodniej.
Rosjanie dążą do osiągnięcia światowej dominacji…
Thatcher była znana ze swojego eurosceptycyzmu. Dążyła do ochrony brytyjskich interesów. Sprzeciwiała się zbyt głębokiej integracji europejskiej.
Żelazna Dama: Przydomek i styl rządzenia
Margaret Thatcher zyskała przydomek „Żelaznej Damy”. Nazwano ją tak z powodu stanowczości. Podejmowała trudne decyzje. Nie bała się konfrontacji. Jej styl rządzenia był bezkompromisowy. Mówiła, że „Ta dama nie jest do zawracania”.
Jestem niezwykle cierpliwy, pod warunkiem, że w końcu dostanę swoją drogę.
Przydomek „Iron Lady” podkreślał jej determinację. Stał się symbolem jej siły. Pokazał jej nieustępliwość w dążeniu do celu. Thatcher często używała swojej torebki jako rekwizytu. Mówiono, że „dostrzega tylko te polityczne instytucje, które udaje jej się zdzielić ciosem swej torebki”.
Skąd wziął się przydomek „Żelazna Dama”?
Przydomek „Żelazna Dama” nadała jej radziecka prasa. Określenie to szybko przyjęło się na świecie. Podkreślało jej stanowczość i nieugiętość.
Życie prywatne Margaret Thatcher
W 1951 roku Margaret poślubiła Denisa Thatchera. Denis Thatcher był jej mężem. W 1953 roku urodziły im się bliźniaki. Dzieci otrzymały imiona Mark i Carol. Rodzina stanowiła ważne wsparcie dla Margaret.
Margaret Thatcher uważała rolę matki za kluczową. Mówiła, że „Atmosferę w rodzinie wciąż jeszcze tworzy matka. To ona jest w domu menedżerem”. Pomimo intensywnej kariery politycznej, ceniła życie rodzinne.
Po rezygnacji ze stanowiska premiera w 1990 roku, Thatcher pozostała aktywna. W 1992 roku otrzymała tytuł parowski. Została baronową Thatcher. Opisała swoje życie w dwóch tomach pamiętników. Książki nosiły tytuły „Droga do władzy” i „Lata spędzone na Downing Street”.
Śmierć i dziedzictwo
Margaret Thatcher zmarła 8 kwietnia 2013 roku. Miała 87 lat. Zmarła w Londynie. Powodem śmierci był udar mózgu. Zmarła w hotelu The Ritz w Londynie.
Ceremonia pogrzebowa odbyła się 17 kwietnia 2013 roku. Uroczystość miała miejsce w katedrze św. Pawła w Londynie. Uczestniczyło w niej 2300 gości. Reprezentowali oni 170 krajów. Pogrzeb miał charakter uroczystości ceremonialnej. Był to wyraz szacunku dla jej roli w historii.
Spuścizna Margaret Thatcher pozostaje przedmiotem debat. Dla jednych była rewolucjonistką. Zmieniła Wielką Brytanię na lepsze. Dla innych jej polityka doprowadziła do podziałów. Szczególnie dotknęła społeczności górnicze i przemysłowe.
Margaret Thatcher stała się globalną ikoną. Jej wizerunek pojawił się w popkulturze. Został zamieszczony na dwóch okładkach singli Iron Maiden. W 2012 roku powstał film „Żelazna dama”. Tytułową rolę zagrała Meryl Streep.
Jej dziedzictwo jest złożone. Utworzono Centrum Margaret Thatcher. Ma być muzeum i biblioteką. Ma poświęcić się jej dziedzictwu politycznemu. Thatcher była wizjonerką dla jednych. Dla innych była polaryzującą postacią.
Nie ma czegoś takiego jak społeczeństwo.
Gdzie zmarła Margaret Thatcher?
Margaret Thatcher zmarła w Londynie. Przebywała w hotelu The Ritz. Przyczyną śmierci był udar mózgu.
Jej rządy pozostawiły trwały ślad w historii. Zmieniły brytyjską gospodarkę. Wpłynęły na politykę międzynarodową. Margaret Thatcher na zawsze pozostanie „Żelazną Damą”.
Zobacz także: