Tamara Łempicka była polską malarką. Stała się jedną z najważniejszych przedstawicielek stylu art déco. Jej życie było równie barwne jak jej obrazy. Poznaj historię artystki.
Kim była Tamara Łempicka?
Tamara Łempicka urodziła się jako Maria Gurwik-Górska. Data i miejsce jej urodzenia budzą kontrowersje. Niektóre źródła podają Warszawę i datę 16 maja 1898 roku. Inni biografowie twierdzą, że przyszła na świat w Moskwie. Mogło to nastąpić około 1896 roku lub w 1898 roku.
Pochodziła z zamożnej rodziny. Jej ojciec, Borys Gurwik-Górski, był rosyjskim Żydem. Zajmował się przemysłem lub handlem. Matka, Malwina z domu Dekler, pochodziła z wpływowej polskiej rodziny. Dziadkowie ze strony matki należeli do stołecznej elity. Przyjaźnili się z Ignacym Janem Paderewskim i Arturem Rubinsteinem.
Tamara wychowywała się głównie z matką i dziadkami. Spędziła dzieciństwo w Warszawie. Miała młodszą siostrę Adriannę. Adrianna otwarcie mówiła o rosyjskim pochodzeniu rodziny. Tamara wolała podkreślać swoje polskie korzenie. Niektórzy badacze podejrzewają fałszowanie metryki.
Nazwisko Łempicka przyjęła po ślubie. Wyszedł za mąż za Tadeusza Łempickiego w 1916 roku. Był polskim prawnikiem. Uchodził za ulubieńca elity Petersburga.
Czy Tamara Łempicka czuła się Polką?
Tamara Łempicka czuła się Polką. Podkreślała swoje polskie pochodzenie. Niektórzy biografowie kwestionują tę informację. Wskazują na jej miejsce urodzenia w Moskwie. Sugerują też możliwość sfałszowania metryki.
Droga do sztuki i styl Art Deco
Tamara Łempicka rozpoczęła artystyczną przygodę w wieku 12 lat. Po rewolucji w Rosji, rodzina przeniosła się do Paryża. Tam zaczęła studia malarskie. Uczęszczała do Academie Ranson. Uczyła się u Maurice’a Denisa. Studiowała również w Académie de la Grande Chaumière. Doskonaliła warsztat pod okiem André Lhote’a. Lhote był artystą związanym z kubizmem.
Rozwinęła własny, charakterystyczny styl. Stała się czołową przedstawicielką art déco. Jej obrazy cechuje elegancja i precyzja. Malowała portrety elit finansowych i arystokratów. Jej prace były wystawiane przez Salon d′Automne w 1922 roku. Lata 20. XX wieku to szczyt jej kariery.
Moim celem nie jest kopiowanie. Stwórz nowy styl, wyraź jasne kolory i poczuj elegancję modeli. – Tamara Łempicka
Łempicka kreowała wizerunek nowoczesnej kobiety. Jej modelki były pewne siebie i niezależne. Nie bały się ukazywać cielesności. Niektórzy krytycy nazywali jej malarstwo perwersyjnym. Krytykowali cielesność graniczącą z kiczem.
modelki Tamary de Łempickiej to kobiety nowoczesne. Nie znają hipokryzji i wstydu w kategoriach moralności burżuazyjnej. Są opalone i ogorzałe od wiatru, a ich ciała sprężyste jak ciała Amazonek.
Gdzie Tamara Łempicka studiowała malarstwo?
Tamara Łempicka studiowała malarstwo w Paryżu. Uczęszczała do Academie Ranson. Kształciła się pod okiem Maurice’a Denisa. Kontynuowała naukę w Académie de la Grande Chaumière. Pobierała lekcje u André Lhote’a.
Życie prywatne i związki
Tamara Łempicka prowadziła burzliwe życie prywatne. Była dwukrotnie zamężna. W 1916 roku poślubiła Tadeusza Łempickiego. Rozstali się w 1927 roku. Z Tadeuszem miała córkę. Jej imię to Maria Krystyna. Znana była jako Kizette. Urodziła się w 1916 lub 1920 roku.
W 1933 lub 1934 roku wyszła za mąż po raz drugi. Jej wybrankiem został Raoul Kuffner. Był austriackim baronem. Tamara słynęła z licznych romansów. Była osobą biseksualną. Żyła na marginesie społeczeństwa. Nie przejmowała się normami społecznymi.
Robię, co chcę i nienawidzę robić tego, co muszę. Moje życie nigdy nie było konwencjonalne. – Tamara Łempicka
Relacja Tamary z córką była skomplikowana. Niektóre źródła sugerują, że rzadko o niej wspominała. Kamila to inne imię przypisywane córce w jednym ze źródeł. Michał to imię syna Tamary z innego źródła. Bardziej wiarygodne dane wskazują na jedną córkę, Kizette/Marię Krystynę.
Ile razy Tamara Łempicka wychodziła za mąż?
Tamara Łempicka była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był Tadeusz Łempicki. Poślubiła go w 1916 roku. Drugim mężem został Raoul Kuffner. Ślub wzięli w latach 1933/1934.
Kariera i sukcesy
Tamara Łempicka szybko zdobyła popularność. Została znaną portrecistką w Paryżu. Malowała portrety najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi. Jej prace były symbolem epoki art déco. Kreowała swój wizerunek kobiety sukcesu. Była ambitna i niezależna. Mówiła, że potrafi zrobić wszystko lepiej od innych.
Potrafię zrobić to lepiej! – Tamara Łempicka
Jej sukces przynosił duże pieniądze. Do 28 roku życia zarobiła milion dolarów. W 1940 roku przeniosła się do Hollywood. Później mieszkała w Nowym Jorku. Stała się ulubioną portrecistką Hollywood. Mimo to, amerykańscy krytycy sztuki nie zawsze przyjmowali jej prace przychylnie.
Łempicka przełamała tradycyjny model kobiety. Nie była zamknięta w domu. Nie była podległa mężowi. Żyła według własnych zasad. Była ikoną nowoczesności. Otrzymała brązowy medal na Wystawie Krajowej w Poznaniu.
Jaki był stosunek Tamary Łempickiej do tradycyjnych ról kobiecych?
Tamara Łempicka odrzucała tradycyjne role kobiece. Nie akceptowała modelu kobiety zamkniętej w domu. Nie chciała być podległa mężowi. Kreowała wizerunek kobiety niezależnej i ambitnej. Jej życie było manifestem wolności.
Najważniejsze obrazy i ceny
Twórczość Tamary Łempickiej osiąga dziś zawrotne ceny. Jej obrazy cieszą się wielkim powodzeniem. Szczególnie popularne są wśród kobiet. Tamara Łempicka jest trzecią najdrożej sprzedającą się artystką XX wieku.
Najsłynniejszym jej dziełem jest „Autoportret w zielonym Bugatti”. Powstał w 1925 roku. Obraz „Czytająca I” sprzedano za prawie 4,5 mln zł w 2020 roku. W 2018 roku obraz „La Musicienne” osiągnął cenę ponad 9 mln dolarów. „La tunique rose” sprzedano za 13,3 mln dolarów w 2019 roku.
Rekordową cenę uzyskał „Portrait de Marjorie Ferry”. W 2020 roku sprzedano go za 16,28 mln funtów. To równowartość 82 mln złotych. Obraz „Rafaela sur fond vert” z 1927 roku osiągnął cenę 8,48 mln dolarów. Obraz „Adam i Ewa” sprzedano za prawie 2 mln dolarów. Obecne szacunkowe ceny jej obrazów wahają się między 6 a 8 mln dolarów.
| Obraz | Rok (sprzedaży/powstania) | Cena |
|---|---|---|
| Czytająca I | 2020 | ~4,5 mln zł |
| La Musicienne | 2018 | >9 mln $ |
| La tunique rose | 2019 | 13,3 mln $ |
| Portrait de Marjorie Ferry | 2020 | 16,28 mln £ (~82 mln zł) |
| Rafaela sur fond vert | 1927 | 8,48 mln $ |
| Adam i Ewa | ? | ~2 mln $ |
Jaki jest najdroższy obraz Tamary Łempickiej?
Najdroższym obrazem Tamary Łempickiej sprzedanym na aukcji jest „Portrait de Marjorie Ferry”. W 2020 roku osiągnął cenę 16,28 mln funtów. To ponad 82 miliony złotych.
Ciekawostki o Tamarze Łempickiej
Życie Tamary Łempickiej obfitowało w niezwykłe wydarzenia. Ceniła sobie luksus i elegancję. Ubierała się u znanych projektantów. Uwielbiała szybkie samochody. Jeździła Renault i Bugatti. Autoportret w zielonym Bugatti jest tego dowodem.
Miała wielu sławnych wielbicieli i kolekcjonerów. Do grona posiadaczy jej obrazów należą Madonna, Jack Nicholson i Barbra Streisand. Salvador Dali podziwiał jej twórczość. Gabriele D’Annunzio podarował jej pierścionek.
Tamara Łempicka prowadziła intensywny tryb życia. Paliła nawet 3 paczki papierosów dziennie. Lubiła bywać w kawiarniach. Towarzyszył jej tam Filippo Tommaso Marinetti.
Jej obrazy w Polsce można zobaczyć w Muzeum Narodowym w Warszawie. Twórczość Łempickiej przeżywa obecnie renesans. Jej styl wciąż inspiruje. Obrazy zaczęto wieszać w najlepszych galeriach świata.
- Tamara Łempicka żyła jak chciała. Nienawidziła robić tego, co musiała.
- Uważała, że artystom wolno więcej niż innym.
- Swoją artystyczną przygodę rozpoczęła w wieku 12 lat.
- Powtarzała, że za każde dwa sprzedane obrazy kupi bransoletkę. Chciała pokryć całe ręce diamentami.
- Nie znała techniki malarskiej na początku kariery. Uważała to za nieważne.
- Była portrecistką elit. Malowała królów i prostytutki.
Schyłek życia i dziedzictwo
W późniejszych latach Tamara Łempicka mieszkała w Meksyku. Osiedliła się w Cuernavaca. Zmarła tam 18 lub 19 marca 1980 roku. Miała 82 lata. Zmarła we śnie.
Zgodnie z jej życzeniem, prochy rozrzucono. Dokonano tego nad wulkanem Popocatepetl w Meksyku. Jej dziedzictwo artystyczne jest ogromne. Jest uznawana za królową art déco. Jej twórczość wciąż fascynuje. Wpłynęła na styl epoki.
Jestem nieszczęśliwą istotą, udręczoną, bez ojczyzny, bez korzeni, zawsze samotną. – Tamara Łempicka
Mimo początkowych trudności w USA, jej prace zyskały uznanie. Osiągnęły zawrotne ceny na aukcjach. Styl Łempickiej pozostaje ważną częścią kultury. Inspiruje artystów i projektantów na całym świecie.
Nie liczą się początki, o ile koniec jest dobry. – Tamara Łempicka
Zobacz także: