Sport to pasja miliardów ludzi na świecie. Kryje w sobie wiele nieznanych historii i zdumiewających rekordów. Poznaj najciekawsze fakty o piłce nożnej, koszykówce, tenisie, lekkoatletyce i sportach zimowych.
Piłka nożna – najpopularniejszy sport na świecie
Piłka nożna jest globalnym fenomenem. To najpopularniejsza gra zespołowa. Ponad 4 miliardy fanów śledzi mecze. Sport ten uprawia ponad 280 milionów zawodników. Pomaga im 5 milionów sędziów. Początki piłki nożnej sięgają starożytności. Obecna forma gry powstała w Anglii w połowie XIX wieku. The Football Association powstała 26 października 1863 roku. Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej (FIFA) założono w Paryżu 21 maja 1904 roku. Pierwszy ranking reprezentacji FIFA opublikowano w 1990 roku.
Pierwsi sędziowie meczów pojawili się w 1891 roku. Kiedyś nie było bramkarzy. Piłkę mógł złapać gracz najbliżej bramki. Dawniej po golu nie wznawiano gry od środka. Zmiana zawodnika po kontuzji jest możliwa od 1958 roku. Młodzi chłopcy podający piłkę stoją za linią boiska od 1972 roku. Białe piłki z czarnymi cętkami wymyślili Brazylijczycy. Pierwsze numery na koszulkach pojawiły się pod koniec XIX wieku.
Rekordy i wydarzenia w piłce nożnej
Największą imprezą są Mistrzostwa Świata FIFA. Odbywają się co 4 lata od 1930 roku. Nie zorganizowano ich w latach 1942 i 1946. Mundial po raz pierwszy odbył się w Urugwaju w 1930 roku. Najwięcej zwycięstw na mundialu zdobyła Brazylia. Mają pięć tytułów mistrzowskich. Finał mundialu w 2014 roku oglądało ponad 1 miliard osób. Największa frekwencja na Mistrzostwach Świata wynosiła 199 854 widzów.
Najstarszym klubem na świecie jest FC Sheffield. Został założony w 1857 roku. Pierwszy transfer piłkarski odbył się w Anglii w 1876 roku. Kosztował 100 funtów. W roku 1894 powstały pierwsze kluby w Polsce. Były to Sokół Lwów i Sokół Kraków. Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) założono 20 grudnia 1919 roku. Pierwsze mistrzostwa Polski odbyły się w 1920 roku. Reprezentacja Polski istnieje od 1921 roku. Najwięcej goli dla Polski strzelił Robert Lewandowski. Ma na koncie 69 bramek. Najwyższą pozycję w rankingu FIFA Polska osiągnęła w 2017 roku. Było to 5 miejsce.
Najwyższy wynik w historii polskiej piłki to 35-0. Rekord na najszybszą bramkę wynosi 2 sekundy. Padł w meczu Mitos Nowoczerkask – Olimpia Gelendżik. Najwyższy wynik w historii to 149-0. Taki rezultat padł w meczu AS Adema – SOE Antananarivo. Na pierwszych MŚ w 1930 roku gola strzelił Hektor Castro. Był to jednoręki zawodnik. W 1964 roku w czasie meczu Peru – Argentyna zginęło ponad 300 osób.
Lev Yashin jest uznawany za najlepszego bramkarza. Pele strzelił 1281 bramek w 1362 meczach. Średni dystans przebiegany przez piłkarza to 11 km na mecz. Sędzia biega od 10 do 15 kilometrów. Waga Pucharu Mistrzostw Świata wynosi 6,2 kg. Wysokość Pucharu Europy to 36 cm.
Stadiony i technologie
Największym stadionem na świecie jest Stadion im. 1 Maja w Pjongjangu. Ma pojemność 150 000 miejsc. Największym w historii był brazylijski stadion Maracana. Mieścił 200 000 widzów. Obecnie ma 77 000 miejsc. Aby wyłożyć murawę boiska trawą, potrzeba 25 tirów rolek.
Piłki produkuje się ze skóry lub materiałów syntetycznych. Używa się poliuretanu lub polichlorku winylu. Mają wulkanizowaną gumę. W środku jest lateksowy lub butylowy pęcherz. Ostateczne wymiary boiska ustandaryzowano w 2008 roku. Technologia goal-line pojawiła się na MŚ w Brazylii w 2014 roku. VAR to kolejna technologia wspierająca sędziów.
Gola nie można strzelić ręką. Ale jest jeden wyjątek. Trzeba się nazywać Maradona.
Najwięcej piłek produkuje się w Pakistanie, Indiach i Chinach.
Koszykówka – dynamiczna gra zespołowa
Koszykówka to sport zespołowy. Dwie drużyny po pięciu graczy rywalizują. Grę wymyślił James Naismith. Był kanadyjskim lekarzem. Stworzył koszykówkę w grudniu 1891 roku. Pierwsza gra odbyła się 21 grudnia 1891 roku. William Chase zdobył pierwszy punkt. Pierwotnie grano piłką nożną. Używano brzoskwiniowych koszy. Dawniej zawodnicy nie mogli przesuwać piłki. Zabronione jest noszenie barków czy popychanie przeciwnika.
Pierwszy oficjalny mecz rozegrano 20 stycznia 1892 roku. Wynik wynosił 1-0. Koszykówka pojawiła się na igrzyskach olimpijskich w 1936 roku w Berlinie. Koszykówka kobiet dołączyła w 1976 roku. Polska reprezentacja mężczyzn zdobyła mistrzostwo Europy w 1963 roku. Polska drużyna ma brązowe medale z mistrzostw Europy. Zdobyła je w latach 2009 i 2015.
NBA i koszykarskie rekordy
NBA to najlepsza liga na świecie. Liga znana jako NBA powstała 6 czerwca 1946 roku. Wcześniej nazywała się BAA. Sacramento Kings to najstarsza drużyna w NBA. Salt Lake City jest najmniejszym miastem z drużyną NBA. Adidas produkuje wszystkie stroje NBA. Pierwszy rzut za trzy punkty w NBA oddał Chris Ford. Miało to miejsce 12 października 1979 roku.
Na świecie jest ponad 400 milionów zawodowych koszykarzy. Wilt Chamberlain zdobył 100 punktów w jednym meczu. Było to 2 marca 1962 roku. Kareem Abdul-Jabbar ma najwięcej punktów w karierze NBA. Zdobył ich 38 387. Robert Parish zdobył 23 334 punkty. John Stockton jest rekordzistą w asystach. Ma ich 15 806. Moses Malone jest rekordzistą w zbiórkach. Ma ich 7 382.
Najwyższy na świecie koszykarz w NBA to Gheorghe Mureșan. Mierzy 231 cm. Najwyższy zawodowy koszykarz to Sun Mingming. Ma 236 cm wzrostu. Małgorzata Dydek była najwyższą koszykarką. Najwyższy zanotowany skok to 1,45 metra. Osiągnął go Tony Batty. Przeciętna waga gracza NBA to 99,8 kg.
NBA All-Star Game na Cowboys Stadium ustanowił rekord frekwencji. Oglądało go 108 713 osób. Philadelphia 76ers ma najdłuższą passę porażek. Cleveland Cavaliers przegrali 26 meczów z rzędu. Los Angeles Lakers mają najdłuższą passę zwycięstw. Wygrali 33 mecze. Największa przewaga punktów w NBA to 68. Najniższy wynik w historii NBA to 19 do 18.
W jednej kwarcie Klay Thompson zdobył 37 punktów. Rekord asyst w jednym meczu NBA to 30. Do 1929 roku używano piłki nożnej. Koszykówka jest drugim sportem z największą liczbą kontuzji. Bardziej niebezpieczny jest futbol amerykański.
Standardowa wysokość kosza to 3,05 metra. To 10 stóp. Międzynarodowa Federacja Koszykówki (FIBA) powstała w 1932 roku. Miała ośmiu krajów założycielskich. Były to Argentyna, Czechosłowacja, Grecja, Włochy, Łotwa, Portugalia, Rumunia i Szwajcaria.
Kto wynalazł koszykówkę?
Koszykówkę wynalazł kanadyjski lekarz James Naismith w 1891 roku.
Jaka jest standardowa wysokość kosza?
Standardowa wysokość kosza wynosi 3,05 metra, czyli 10 stóp.
Kiedy koszykówka stała się sportem olimpijskim?
Koszykówka została dodana do konkurencji igrzysk olimpijskich w 1936 roku.
Tenis – sport tradycji i nowoczesności
Tenis to dyscyplina sportowa. Polega na odbijaniu piłki rakietą. Ojczyzną tenisa jest Wielka Brytania. Gra powstała w Chinach 2300 lat temu. Europejscy mnisi wymyślili ją jako część ceremonii. Początki współczesnego tenisa sięgają końca XIX wieku. Harry Gem i Augurio Perera założyli pierwszy klub. Było to Leamington Spa w 1872 roku. Główną organizacją jest Międzynarodowa Federacja Tenisowa (ITF).
Tenis zadebiutował na igrzyskach olimpijskich w 1896 roku. Był sportem olimpijskim do 1924 roku. Powrócił w 1988 roku. Pierwsze reguły gry spisano w 1877 roku. Wimbledon jest najstarszym turniejem tenisowym. Rozgrywany jest od 1877 roku. Pierwszy turniej Wimbledon miał wygraną 12 funtów. Na Wimbledonie użyto żółtych piłek dopiero w 1986 roku. Na turnieju zużywa się 54 000 piłek. Piłki są trzymane w temperaturze 20 stopni Celsjusza. Wimbledon wymaga białych strojów od zawodników. Jest to jedyna duża impreza na trawie.
Korty tenisowe mają różne nawierzchnie. Gra się na trawie, mączce ceglanej, twardej i dywanowej. Słynne „love” w punktacji pochodzi od francuskiego słowa „l’œuf”. Tenis zawsze był sportem dla obu płci.
Rekordy w tenisie
Najdłuższy mecz w historii trwał 11 godzin i 5 minut. Rozegrali go John Isner i Nicolas Mahut na Wimbledonie w 2010 roku. Wynik to 70-68 dla Isnera. Najkrótszy oficjalny mecz trwał 20 minut. Rozegrały go Susan Tutt i Marion Bandy. Najkrótszy mecz finałowy Grand Slam trwał krótko. Steffi Graf wygrała z Natashą Zverevą 6-0, 6-0 w 1982 roku na French Open.
Najszybszy serwis w tenisie należy do Samuela Grotha. Zaserwował 263 km/h w 2012 roku. Ivo Karlovic posłał piłkę z prędkością 251 km/h. Venus Williams jest najszybciej serwującą kobietą. Jej serwis osiągnął 209 km/h. Sabine Lisicki zaserwowała 210 km/h. Venus i Serena Williams zdobyły olimpijskie złoto razem. Były pierwszą parą sióstr z tym osiągnięciem.
Najmłodszą liderką rankingu WTA została Martina Hingis. Miała 16 lat w 1997 roku. Stała się numerem 1. Martina Hingis była najmłodszą zwyciężczynią Wimbledonu w 1997 roku. Novak Djokovic ma najwięcej tytułów wielkoszlemowych. Zdobył ich 24 w grze pojedynczej mężczyzn. Margaret Court ma 24 tytuły w grze pojedynczej kobiet. Najstarszy kort tenisowy zbudowano w latach 1526-1529. Znajduje się w Hampton Court Palace w Londynie.
Współczesny tenis korzysta z technologii. System Hawk-Eye pomaga sędziom. Historia spódniczki tenisowej sięga początku XX wieku.
Jak długo trwał najdłuższy mecz tenisowy?
Najdłuższy mecz w historii tenisa trwał 11 godzin i 5 minut.
Kiedy powstał pierwszy klub tenisowy?
Pierwszy klub tenisowy założono w 1872 roku w Anglii.
Lekkoatletyka – królowa sportu
Lekkoatletyka to jedna z najstarszych dyscyplin. Jej korzenie sięgają starożytnej Grecji. Była częścią antycznych igrzysk. Pierwsze nowożytne igrzyska odbyły się w 1896 roku. Lekkoatletyka jest dyscypliną olimpijską od 1896 roku. Jest też dyscypliną paralimpijską od 1960 roku. Pierwsze zorganizowane zawody miały miejsce w Olimpii. Lekkoatletyka łączy siłę, zręczność i wytrzymałość. Przyciąga tłumy na najważniejsze zawody.
Dyscypliny lekkoatletyczne obejmują biegi i chód. Są też rzuty i skoki. Wieloboje łączą różne konkurencje. Biegi sprinterskie to 100 m, 200 m, 400 m. Biegi długie to 5000 m, 10 000 m. Maraton ma 42 195 metrów. Chód sportowy obejmuje dystanse 20 km i 50 km. Rzuty to pchnięcie kulą, rzut dyskiem, młotem, oszczepem. Skoki to skok wzwyż, w dal, trójskok, o tyczce. Wieloboje to np. dziesięciobój.
Stadiony lekkoatletyczne są specjalnie projektowane. Zapewniają warunki dla zawodników i widzów. Nawierzchnia lekkoatletyczna jest kluczowa. Ewolucja sprzętu i technologii wspiera sportowców. Używa się specjalistycznych butów do biegów. Są zaawansowane dyski i nowoczesne tyczki. W skoku o tyczce stosuje się włókno szklane i węglowe.
Słynni lekkoatleci i rekordy
Paavo Nurmi zdobył 9 złotych medali olimpijskich. Miał też 3 srebrne medale. Osiągnął to w latach 1920-1928. Irena Szewińska była rekordzistką świata. Miała rekordy na trzech najkrótszych dystansach. Była też rekordzistką w sztafecie 4×100 metrów. Abebe Bikila zdobył dwukrotnie złoto w maratonie. Był pierwszym takim zawodnikiem.
Usain Bolt ma rekord świata na 100 metrów. Wynosi 9,58 sekundy (2009). Rekord na 200 m Florence Griffith-Joyner to 21,34 sekundy (1988). Mike Powell ma rekord w skoku w dal. Wynosi 8,95 metra (1991). Rekord Jürgena Schulta w rzucie dyskiem to 74,08 metra. Javier Sotomayor ma rekord w skoku wzwyż. Wynosi 2,45 m (1993). Paula Radcliffe ma rekord w maratonie. Wynosi 2:15:25 (2003).
Skąd wywodzi się lekkoatletyka?
Korzenie lekkoatletyki sięgają starożytnej Grecji.
Czy lekkoatletyka jest sportem olimpijskim?
Tak, lekkoatletyka jest dyscypliną olimpijską od 1896 roku.
Sporty zimowe – emocje na śniegu i lodzie
Zima kojarzy się ze sportami zimowymi. Potrzebne są mróz, lód i śnieg. Dawniej uprawiano je tylko sezonowo. Dziś technologia pozwala na treningi cały rok. Sporty zimowe są popularne na półkuli północnej. Europa, Ameryka Północna i Azja przodują. W Europie cieszą się dużą popularnością.
Sporty zimowe to biathlon, bobsleje, curling. Obejmują hokej na lodzie, łyżwiarstwo figurowe. Są też łyżwiarstwo szybkie i short track. Narciarstwo ma formę alpejską i klasyczną. Narciarstwo klasyczne to biegi, kombinacja, skoki. Inne dyscypliny to saneczkarstwo, skeleton, skibob, snowboarding. Istnieje też żeglarstwo lodowe. Nowy, rozwijający się sport to snowkiting. Zawodnicy używają latawców pociągowych.
Zimowe igrzyska i polskie sukcesy
Zimowe igrzyska olimpijskie to zawody międzynarodowe. Organizuje je Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Pierwsze igrzyska odbyły się w 1924 roku we Francji. Wzięło w nich udział szesnaście ekip. Rywalizowały w szesnastu konkurencjach. Polska uczestniczyła we wszystkich zimowych igrzyskach. Jest jednym z dwunastu takich krajów.
Polacy odnoszą sukcesy w skokach narciarskich. Adam Małysz zdobył 4 medale olimpijskie. Ma też 6 medali Mistrzostw Świata. Wygrał 4 razy Puchar Świata. Adam Małysz wygrał 39 konkursów indywidualnych Pucharu Świata. Natalia Kaliszek i Maksym Spodyriew to aktualni mistrzowie Polski w łyżwiarstwie figurowym. Na Olimpiadzie 2018 zajęli 14 miejsce. Olga Kosek była 13. na Lodowym Pucharze Świata w Iceclimbingu.
Rekord prędkości łyżwiarzy to 93 km/h. Canadian Ski Marathon ma długość 160 km. Polska zajęła 11 miejsce w hokeju na lodzie. Było to na ostatniej olimpiadzie.
Spotkajmy się razem w Calgary
Ogień w Twoim sercu
Radosne spotkanie na czystym lodzie i śniegu
Zaleca się rozpoczęcie nauki narciarstwa pod okiem wykwalifikowanego instruktora. Biegi narciarskie zyskują na popularności. Warto spróbować tej dyscypliny.
Świat sportu jest pełen niesamowitych historii. Kryje w sobie wiele rekordów i ciekawostek. Od starożytnych początków po nowoczesne technologie. Sport ciągle ewoluuje. Dostarcza emocji i inspiracji.
Zobacz także:
- Mundial – Historia, fakty i ciekawostki o najważniejszym turnieju piłkarskim świata
- Mistrzostwa Świata 2022 w Katarze – Historia, Kontrowersje i Niesamowite Opowieści
- Ciekawostki o piłce nożnej – fakty i rekordy, które Cię zaskoczą
- Roger Federer – legenda tenisa. Droga na szczyt, rekordy i życie poza kortem
- Manuel Neuer – legenda niemieckiej bramki