Słowacja – odkryj serce Europy Środkowej

Słowacja, niewielkie państwo w centrum Europy, zachwyca przyrodą i bogatą historią. Dowiedz się, co warto wiedzieć przed podróżą do tego górzystego kraju. Poznaj jego kulturę, atrakcje i praktyczne wskazówki dla turystów.

Poznaj Słowację: Podstawowe Informacje

Słowacja to państwo śródlądowe w Europie Środkowej. Graniczy z pięcioma krajami. Są to Polska, Czechy, Austria, Węgry i Ukraina. Kraj nie ma dostępu do morza. Pełna nazwa to Republika Słowacka.

Słowacja powstała 1 stycznia 1993 roku. Wcześniej wchodziła w skład Czechosłowacji. Ustrój polityczny kraju to republika. Jest to demokracja parlamentarna. Stolicą i największym miastem jest Bratysława.

Powierzchnia Słowacji wynosi około 49 035 km². Kraj ten jest ponad sześć razy mniejszy od Polski. Populacja liczy około 5,4 do 5,5 miliona mieszkańców. Gęstość zaludnienia to około 110 osób na km². Główną religią jest katolicyzm (63%).

Historia w pigułce

Na terytorium Słowacji osiedlano się od najdawniejszych czasów. Na początku naszej ery ziemie te zamieszkiwali germańscy Kwadowie. Cesarz rzymski Marek Aureliusz pokonał Kwadów w II wieku. Plemiona słowiańskie przybyły po przejściu Hunów. W 833 roku powstało Państwo Wielkomorawskie. Chrystianizacja ziem słowackich rozpoczęła się w księstwie Pribiny w Nitrze.

Słowacja została włączona do Węgier. Stało się to za panowania Stefana I Świętego. Od 1526 roku kraj znajdował się pod panowaniem Habsburgów. W XVI wieku rozprzestrzeniła się reformacja. W 1918 roku proklamowano powstanie państwa czechosłowackiego. W marcu 1939 roku proklamowano niepodległą Republikę Słowacką. Słowacja stała się samodzielnym państwem 1 stycznia 1993 roku.

Geografia i przyroda Słowacji

Słowacja to kraj górzysty. Góry zajmują 61% powierzchni. Najwyższy szczyt to Gerlach (2655 m n.p.m.). Leży on w Tatrach Wysokich. Tatry to ważny region turystyczny. Niziny zajmują około 40% powierzchni. Lasy pokrywają ponad połowę terytorium. Słowacja jest drugim najbardziej zalesionym krajem w Europie, zaraz po Austrii.

Kraj ma gęstą sieć rzeczną. 96% rzek należy do zlewni Dunaju. Najdłuższa rzeka to Wag (403 km). Na Słowacji znajduje się wiele pięknych jezior. Jednym z nich jest Jezioro Szczyrbskie w Tatrach Wysokich.

Słowacja ma ponad 6000 grot i jaskiń. Ponad 400 jaskiń zostało zbadanych. Niektóre są udostępnione turystom. Znajduje się tu Jaskinia Lodowa Dobszyńska. Jest ona wpisana na listę UNESCO. Inne znane jaskinie to Demianowska Jaskinia Wolności i Jaskinia Bielańska. Na Słowacji jest ponad 1300 źródeł termalnych. Kraj ma 9 parków narodowych. Zajmują one 6,5% powierzchni.

Procentowy udział głównych form krajobrazu na Słowacji.

Kultura i Tradycje Słowacji

Słowacja ma długą i skomplikowaną historię. Największy wpływ na Słowaków mieli Węgrzy, Czesi i Turcy. Kultura słowacka zawiera elementy polskiej i czeskiej kultury góralskiej. Górale z Beskidów mają wspólne pochodzenie od wołoskich przodków. Najstarsze wzmianki o nich pochodzą z VIII wieku.

Słowacy mają unikalne tradycje. Są one kultywowane od pokoleń. Kraj promuje swój folklor poprzez festiwale. Najbardziej popularne festiwale to Východná i Detva. Fujara i kontrabasy to popularne instrumenty muzyczne. Tradycyjne stroje ludowe różnią się w zależności od regionu. Oryginalne słowackie folkowe wzory i hafty są cenione na całym świecie. Wioska Čičmany słynie z tradycyjnych drewnianych domów. Jest to podobno pierwszy na świecie rezerwat architektury ludowej.

Tradycyjne potrawy są ważne w kulturze. Warto spróbować pierogów z kapustą i grzybami. Piwo jest szeroko spożywane i doceniane. Słowacja jest dumna ze swoich tradycji winiarskich. Szczególnie w regionie Tokaj. Dzień zmarłych obchodzony jest 2 listopada. Słowacy obchodzą liczne święta i festiwale.

• Warto poznawać te zwyczaje i uczestniczyć w lokalnych obchodach.
• Zanurzyć się w lokalne obyczaje i tradycje, aby lepiej zrozumieć kulturę Słowacji.

Miasta i Atrakcje Turystyczne

Atrakcje Słowacji zachwycają na każdym kroku. Kraj ma wiele pięknych miejsc. Znajdują się tu zamki, jaskinie, góry i parki narodowe. Kraj cieszy turystów ośrodkami narciarskimi i termalnymi.

Bratysława – stolica i największe miasto

Bratysława jest stolicą Słowacji. Jest to jedyna stolica na świecie. Graniczy bezpośrednio z dwoma krajami. Są to Austria i Węgry. Bratysława i Wiedeń to najbliżej położone stolice Europy (około 60 km).

Stare Miasto w Bratysławie jest pełne zabytków. Znajduje się tu Zamek Bratysławski. Jest on symbolem Słowacji. Obecnie mieści muzeum. Warto zobaczyć Katedrę św. Marcina. Była to katedra koronacyjna. Inne atrakcje to Brama Michalska i Pałac Prymasowski. Główny plac Bratysławy to centrum Starego Miasta. Sad im. Janka Kráľa powstał w 1776 roku. Jest to najstarszy park publiczny w Europie Środkowej.

Koszyce – Europejska Stolica Kultury

Koszyce były Europejską Stolicą Kultury. Miasto jako pierwsze w Europie otrzymało prawo posługiwania się herbem. Katedra św. Elżbiety w Koszycach jest wyjątkowa. To najdalej wysunięta na wschód gotycka świątynia w Europie. Warto zobaczyć Złoty skarb w Muzeum Wschodniosłowackim. Ulica Główna jest centralnym punktem. Znajduje się tu Most Zakochanych.

Koszyce mają wiele ciekawych faktów. Międzynarodowy Maraton Pokoju w Koszycach jest najstarszym maratonem w Europie. W mieście znajduje się najdłużej nieprzerwanie działający hotel na Słowacji (od 1869 r.). Ogród zoologiczny w Koszycach jest największym ogrodem zoologicznym w Europie Środkowej. W 1874 roku w Koszycach utworzono pierwszą remizę strażacką.

Inne warte odwiedzenia miasta

• Bardejov: Zachowane średniowieczne miasto. Wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2000 roku. Znany z Placu Ratuszowego.
• Levoča: Stare miasto wpisane na listę UNESCO. W kościele św. Jakuba znajduje się najwyższy drewniany ołtarz na świecie.
• Bańska Szczawnica: Historyczne miasto górnicze. Wpisane na listę UNESCO. Posiada około 360 historycznych obiektów. Kalwaria w Bańskiej Szczawnicy także jest wpisana na listę UNESCO.
• Trenčín: Miasto z zamkiem na skalistym wzgórzu. Osada Laugaricio, dzisiejszy Trenczyn, była najdalej wysuniętym na wschód miastem, do którego dotarły legiony rzymskie.
• Čičmany: Wioska słynąca z malowanych drewnianych domów. Rezerwat architektury ludowej.
• Vlkolínec: Górska wioska bez nowoczesnych budynków. Tradycyjne kolory domów. Wpisana na listę UNESCO w 1993 roku jako Rezerwat Zabytków Architektury Ludowej.
• Kremnica: Miasto znane z mennicy. Mennica w Kremnicy działa nieprzerwanie od 1328 roku. W gminie Kremnické Bane znajduje się środek geograficzny Europy.

Zamki i Jaskinie – Skarby Słowacji

W Słowacji znajduje się wiele zachowanych zamków. Kraj ma ich ponad 300. Są to majestatyczne budowle. Wiele z nich jest udostępnionych turystom.

• Zamek Spiski: Ruiny zamku wpisane na listę UNESCO. To jedna z największych budowli w Europie Środkowej. Zabudowania zajmują ponad 4 hektary. Jest to narodowy zabytek kultury.
• Zamek Orawski: Średniowieczny zamek z XIII wieku. Usadowiony na skale nad rzeką Orawą. Wybudowany w stylu 'orlego gniazda’. Jeden z najlepiej zachowanych na Słowacji. Znany z filmu „Nosferatu” i serialu „Janosik”.
• Zamek w Bojnicach: Ma bajkowy charakter. Odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Duchów i Widm. Jest narodowym pomnikiem kultury.
• Zamek Bratysławski: Symbol Słowacji. Ma historię sięgającą czasów sprzed narodzin Chrystusa.
• Zamek Devín: Ruiny starożytnej twierdzy. Pełnił funkcje obronne. Zaleca się przybycie co najmniej godzinę przed zamknięciem.

Podziemny świat Słowacji

Słowacja ma wiele pięknych jaskiń. Kraj ma ponad 6000 grot i jaskiń. Kilkanaście z nich jest udostępnionych turystom. Warto je odwiedzić.

• Demianowska Jaskinia Wolności: Słowacki narodowy zabytek przyrody. Ma 8126 metrów długości. Dostępne są dwie trasy turystyczne.
• Dobrzyńska Jaskinia Lodowa: Jaskinia wpisana na listę UNESCO. Znajduje się w Parku Narodowym Słowacki Raj. Zamrożona woda ma grubość 25 metrów.
• Jaskinia Bielańska: Jedyna udostępniona jaskinia w Tatrach Wysokich. Znajduje się na terenie Tatr Bielskich. Czas trwania wycieczki to około 1 godzina.
• Jaskinia Jasovska: Jaskinia stalaktytowa w Parku Narodowym Słowacki Kras. Długość podziemi to 2811 metrów.
• Demianowska Jaskinia Lodowa: Warto zabrać ze sobą ciepłą bluzę.

Sport i Aktywny Wypoczynek

Słowacja to doskonały kierunek dla aktywnych. Kraj ma góry, jeziora i rzeki. Oferuje wiele możliwości. Możesz uprawiać piesze wędrówki, wspinaczkę czy narciarstwo.

Na Słowacji jest najdłuższa w Europie sieć oznaczonych pieszych tras turystycznych. Mają łączną długość blisko 13 000 km. Park Narodowy Słowacki Raj oferuje blisko 300 kilometrów zróżnicowanych szlaków. Charakteryzuje się malowniczymi kanionami. Są tam wąskie przejścia i wysokie drabiny. Trasy mają kładki zawieszone nad kanionami. Niektóre szlaki w Tatrach Słowackich wymagają łańcuchów.

Słowacja to idealne miejsce na narty. Kraj ma wiele ośrodków narciarskich. Jasna Nizkie Tatry ma 50 km tras. Znajduje się tam 41 nartostrad. Tatrzańska Łomnica ma ponad 12 km tras. SKI PARK Kubínska Hoľa ma 9 nartostrad. Ośrodek Bachledka Ski & Sun oferuje ścieżkę w koronach drzew.

W górach działa HZS. Horská záchranná služba zapewnia pomoc w górach. Zawsze warto mieć dodatkowe ubezpieczenie turystyczne. Pamiętaj o tym przed wyruszeniem na szlak.

• Słowacja to doskonały kierunek na weekendowy wypad lub dłuższą wyprawę.

Informacje Praktyczne dla Turystów

Wybierając się na Słowację, warto znać kilka faktów. Na Słowacji płaci się w euro. Waluta została przyjęta 1 stycznia 2009 roku. Prawie wszystkie kraje sąsiadujące ze Słowacją (poza Austrią) wciąż używają własnej waluty. Na Słowacji obowiązuje prawo zaokrąglania końcówek sum przy płatności w gotówce. Lepiej mieć przy sobie gotówkę. Warto wcześniej zapytać o możliwość płatności kartą.

Na Słowacji jest 15 dni wolnych od pracy. Słowacja nie ma zakazu handlu w niedzielę. Obywatele UE mogą korzystać z Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Zaleca się posiadanie dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Jeśli podróżujesz samochodem, pamiętaj o przepisach. Warto wykupić elektroniczną winietę przed wjazdem do kraju. Obowiązują restrykcyjne przepisy drogowe. Przed odwiedzeniem kraju sprawdź, czy potrzebujesz Międzynarodowego Prawa Jazdy. Dotyczy to prowadzenia pojazdu.

Słowacy promują swój folklor. Festiwale folklorystyczne przyciągają turystów. Słowaczki są uważane za jedne z najpiękniejszych kobiet na świecie. Około 90 procent Słowaków ma wykształcenie średnie. Jest to jeden z najlepszych wyników w Europie. Słowacja jako pierwsza na świecie wprowadziła darmowe przejazdy pociągami dla osób uczących się do 26 roku życia.

Ciekawostki o Słowacji

Słowacja kryje wiele zaskakujących faktów. Wynalazcą spadochronu był Słowak Štefan Banič. Opatentował go w 1913 roku. W gminie Kremnické Bane znajduje się środek geograficzny Europy. Na Słowacji są trzy miejscowości. Są one podzielone pomiędzy dwa kraje.

Zimny gejzer w miejscowości Herlany jest jedynym zimnym gejzerem w Europie. Na Słowacji znajdują się jedyne kopalnie opalu w Europie. Wyspa Żytnia ma powierzchnię 132,6 km². To największa wyspa rzeczna w Europie. Čiernohronská železnica to kolej wąskotorowa. Jej linia przebiega przez boisko piłkarskie.

W pobliżu szczytu Wielki Rozsutec ukryty jest skarb Janosika. Legendarny bohater narodowy, Juraj Jánošík, jest uważany za słowackiego odpowiednika Robin Hooda. Najstarsza apteka na Słowacji została otwarta w 1649 roku. Najstarsza i największa biblioteka na Słowacji znajduje się w mieście Martin. W Medzilaborcach znajduje się muzeum Andy Warhola.

Słowacja jest znana z produkcji wysokiej jakości skór i butów (Bata). Jest też znana z produkcji kryształów (RONA). Kofola jest głównym konkurentem Coca-coli i Pepsi w Czechach i na Słowacji. Słowacki klub hokejowy Slovan Bratislava występował w rosyjskiej lidze KHL. W 3 lidze słowackiej występował polski klub hokejowy Ciarko KH 58 Sanok.

Słowacja w Unii Europejskiej i Strefie Schengen

Słowacja jest krajem członkowskim Unii Europejskiej. Przystąpiła do UE 1 maja 2004 roku. Od grudnia 2007 roku Słowacja jest członkiem strefy Schengen. Umożliwia to swobodne podróżowanie. Kontrole graniczne zostały zniesione. Słowacja tworzy Grupę Wyszehradzką. Należą do niej także Polska, Czechy i Węgry. Słowacja jest członkiem ONZ i NATO (od 2004 r.).

Organizacja	Data przystąpienia
Unia Europejska	1 maja 2004
Strefa Schengen	Grudzień 2007
NATO	2004

Podsumowanie

Słowacja to kraj o bogatej historii i kulturze. Oferuje spektakularną przyrodę i liczne atrakcje. Znajdziesz tu góry, jaskinie, zamki i termalne źródła. Słowacja jest łatwo dostępna dla turystów z Polski. Jest członkiem UE i strefy Schengen. Warto odkryć jej unikalne tradycje i piękne miejsca.

Zobacz także:

• Ciekawostki o słowackim
• Praga – niezwykłe ciekawostki o sercu Europy
• Zamek Królewski w Warszawie – Historia, Architektura i Ciekawostki
• Stare Miasto w Warszawie: Serce Stolicy na Liście UNESCO
• Malta: Ciekawostki, Historia i Praktyczne Porady