Święta Bożego Narodzenia to czas radości, spokoju i rodzinnych spotkań. To jedno z najważniejszych świąt w kalendarzu chrześcijańskim. Na całym świecie obchodzone są w różny sposób, a wiele zwyczajów związanych z tym okresem ma długą historię i ciekawe pochodzenie. W tym artykule przedstawimy kilka ciekawostek o świętach Bożego Narodzenia, które warto poznać.
Historia Bożego Narodzenia
Święto Bożego Narodzenia obchodzone jest od ponad 1600 lat. Początkowo było to święto jedynie w Kościele Zachodnim, jednak z czasem zaczęło się ono rozprzestrzeniać na inne części świata. Data 25 grudnia została wybrana jako dzień narodzin Jezusa Chrystusa, chociaż nie wiadomo dokładnie, kiedy on się urodził. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa nie obchodzono Bożego Narodzenia, a jedynie Wielkanoc i Zmartwychwstanie Pańskie.
Zwyczaje związane z Bożym Narodzeniem
Na świecie istnieje wiele różnych zwyczajów związanych z Bożym Narodzeniem. W Polsce jednym z najbardziej rozpowszechnionych jest ubieranie choinki i ozdabianie jej bombkami, łańcuchami i innej dekoracji. W niektórych krajach, jak na przykład w Hiszpanii, tradycją jest ustawianie szopek bożonarodzeniowych, a w innych, jak na przykład we Włoszech, dzieci otrzymują prezenty dopiero w dniu Trzech Króli, czyli 6 stycznia.
Przysmaki bożonarodzeniowe
Święta Bożego Narodzenia to czas, kiedy chętnie spożywa się różnego rodzaju smakołyki. W Polsce tradycyjnymi potrawami są barszcz z uszkami, pierogi z kapustą i grzybami, karp smażony lub w galarecie, a na deser makowiec i piernik. W innych krajach popularne są na przykład: w Wielkiej Brytanii pieczony indyk, w Niemczech kapusta z kiełbasą, a w Hiszpanii turrón, czyli rodzaj nugatu.
Symbolika bożonarodzeniowa
Boże Narodzenie to czas, kiedy w domach i na ulicach pojawiają się różnego rodzaju symbole związane z tym świętem. Jednym z najbardziej charakterystycznych jest oczywiście choinka. Drzewko to, ozdobione różnymi kolorowymi bombkami, lampeczkami i łańcuchami, symbolizuje zmartwychwstanie Chrystusa oraz jego wieczną młodość.
Historia choinki
Tradycja stawiania choinki pojawiła się w XVI wieku w Niemczech, gdzie mieszkańcy wieszczyli, że drzewko uświęcone przez św. Bonifacego, które poświęcone zostało w imię Świętej Trójcy, ma moc przeganiać złe duchy i zapewniać błogosławieństwo domowi, w którym się znajduje. Przyozdobienie drzewka towarzyszyło temu zwyczajowi już w XVIII wieku.
Do Polski tradycja ta przyszła z Niemiec w XIX wieku. Z czasem choinka stała się jednym z najważniejszych elementów dekoracji świątecznych w naszym kraju i stanowi ważny punkt programu podczas Wigilii.
Tradycyjne potrawy wigilijne
W Polsce najważniejszym daniem podczas Wigilii jest oczywiście barszcz czerwony z uszkami. To właśnie ten zestaw na stole pojawia się jako pierwszy, symbolizując jednocześnie pokorę i skromność. Na drugie danie serwowany jest zazwyczaj karp, gotowany lub smażony. Na koniec, jako deser, podaje się makowiec lub kutię.
Jak każda tradycja, tak i ta związana z potrawami wigilijnymi ma swoje korzenie w historii i religii. Barszcz symbolizuje krzyż, zaś karp, który przepływa w naszych rzekach, to metafora Chrystusa, który ma nas oczyścić z grzechów. Makowiec natomiast nawiązuje do łez Matki Boskiej pod krzyżem, a kutia, wykonana z ziaren zbóż, ma przypominać o radości związanej z narodzinami Jezusa.
Zwyczaje i tradycje
Wigilia to nie tylko czas spotkań z rodziną i przyjaciółmi oraz degustacji wigilijnych potraw, ale także czas wielu zwyczajów i tradycji. Jednym z nich jest łamanie się opłatkiem, podczas którego składamy sobie życzenia i wybaczamy sobie grzechy. Kolejnym zwyczajem jest też kolęda, czyli odwiedzanie sąsiadów i przyjaciół z życzeniami świątecznymi i kolędami.
W Polsce znany jest również zwyczaj dzielenia się opłatkiem ze zwierzętami, które są członkami rodziny. Jest to forma błogosławieństwa, która ma na celu zapewnienie szczęścia i dobrobytu całej rodzinie, włącznie z jej zwierzętami. Opłatek jest kawałkiem chrupiącego chleba, który jest łamany i dzielony między wszystkich obecnych. Podczas dzielenia się opłatkiem, składane są życzenia dla każdej osoby oraz jej pupila. Jest to bardzo miłe i symboliczne gest, który w Polsce cieszy się wielką popularnością.
Czy opłatek ma znaczenie religijne?
Tak, opłatek ma swoje korzenie w tradycji chrześcijańskiej. W czasach starożytnych, podczas celebracji Eucharystii, chleb był łamany na małe kawałki, a następnie rozdawany między wiernych. Opłatek, jako forma chleba łamanego, jest częścią tej tradycji i symbolizuje jedność między ludźmi oraz miłość bliźniego. Obecnie opłatek jest często kojarzony z Bożym Narodzeniem, ale w Polsce dzieli się nim także podczas innych uroczystości, takich jak Wigilia czy Wielkanoc.
Skąd wziął się zwyczaj ozdabiania choinki?
Zwyczaj ozdabiania choinki ma swoje korzenie w Niemczech, gdzie po raz pierwszy pojawił się w XVI wieku. Początkowo drzewko było ozdabiane jabłkami, orzechami i cukierkami, ale z czasem dodawano do niego coraz więcej ozdób i dekoracji. Tradycja ta szybko rozprzestrzeniła się po całej Europie i obecnie jest jednym z najbardziej charakterystycznych symboli Bożego Narodzenia.
Jakie są inne popularne symbole Bożego Narodzenia w Polsce?
Ponadto w Polsce popularne są również szopki bożonarodzeniowe, które są specjalnymi dekoracjami przedstawiającymi scenę narodzenia Jezusa. Często wykonane są one ręcznie przez mieszkańców miast i wsi, a ich prezentacja i ocena odbywają się podczas specjalnych konkursów. Inne popularne symbole to światełka, które zdobią wiele polskich domów i ulic, oraz aniołki, które często pojawiają się na choince i jako ozdoba wnętrz.
Zobacz także:
