Salamandra plamista to jeden z najbardziej charakterystycznych gatunków płazów występujących w Polsce. Ten niezwykle barwny gatunek zasługuje na naszą uwagę ze względu na wiele interesujących cech i faktów związanych z jego biologią. W niniejszym artykule przedstawimy najciekawsze informacje o salamandrze plamistej.
Pochodzenie i występowanie
Salamandra plamista należy do rodziny salamandrowatych. To gatunek endemiczny dla Europy, który występuje na całym kontynencie, od Półwyspu Iberyjskiego aż po zachodnią Rosję. W Polsce salamandra plamista jest jednym z najczęściej spotykanych płazów, występującym w całym kraju, z wyjątkiem najwyższych pasm górskich.
Wygląd
Salamandra plamista to płaz o charakterystycznej, intensywnie czerwonej barwie skóry z czarnymi plamami. Dorosłe osobniki osiągają zazwyczaj długość 10-15 cm, ale największe osobniki mogą mierzyć nawet do 25 cm. Samce są zazwyczaj nieco większe od samic. Salamandra plamista posiada duże, wyraźne gruczoły jadowe zlokalizowane na głowie i grzbiecie, które stanowią dla drapieżników poważne zagrożenie.
Tryb życia
Salamandra plamista to zwierzę aktywne głównie w nocy i o zmierzchu. Podczas dnia ukrywa się pod kamieniami, kłodami lub w norach. W okresie godowym, który przypada na wiosnę, samce zaczynają szukać samic, często pokonując duże odległości. Samice składają jaja w strumieniach lub stawach, gdzie rozwijają się larwy. Młode salamandry plamiste osiągają dojrzałość płciową po około 3-4 latach.
Środowisko naturalne
Salamandra plamista jest gatunkiem związanym z lasami liściastymi i mieszanych. Wymaga wilgotnego środowiska oraz dostępu do wody. Płaz ten jest zazwyczaj spotykany w okolicach strumieni, stawów, bagnisk i źródeł. Salamandra plamista jest gatunkiem o niezwykle wrażliwej na zmiany środowiska, dlatego też zaliczana jest do gatunków zagrożonych wyginięciem.
Jadowitość
Salamandra plamista to gatunek jadowitego płaza. Jego skóra zawiera groźne dla zdrowia substancje, zwane tetrodotoksynami. Chociaż jadowitość salamandry plamistej jest silna, nie jest ona groźna dla człowieka, o ile nie zostanie zjedzona. To właśnie z powodu jadowitości salamandry zaliczane są do grupy zwierząt aposematycznych, czyli posiadających wyraźne sygnały ostrzegawcze. Dzięki nim drapieżcy unikają zjadania salamandry plamistej i unikają tym samym zatrucia.
Czy salamandra plamista jest zagrożona wyginięciem?
Salamandra plamista to gatunek, który jest zagrożony wyginięciem. W Polsce uznawana jest za gatunek krytycznie zagrożony, a jej populacje są stale monitorowane. Zagrożenie dla tych płazów stanowi przede wszystkim utrata siedlisk, w których żyją. Salamandry plamiste preferują wilgotne lasy, a także tereny wodne, takie jak strumienie czy zbiorniki wodne. Coraz częściej jednak lasy są wycinane, a tereny podmokłe są meliorowane, co powoduje drastyczny spadek liczebności populacji.
Czy salamandra plamista jest chroniona prawnie?
Tak, salamandra plamista jest objęta ochroną prawną. W Polsce jest to gatunek chroniony prawnie na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Zakazane jest zabijanie, łapanie, przetrzymywanie, przewożenie i handel tymi płazami oraz ich jajami. W przypadku złamania tych przepisów grożą wysokie kary finansowe i kary pozbawienia wolności.
Jakie są metody ochrony salamandry plamistej?
Najważniejszą metodą ochrony salamandry plamistej jest ochrona jej siedlisk. Wymagają one stałego monitorowania i ochrony przed dewastacją. Istotne jest również prowadzenie działań edukacyjnych, które zwiększą świadomość społeczeństwa na temat zagrożeń dla salamandry plamistej i innych gatunków chronionych. Dodatkowo, istnieją programy hodowli w niewoli, które mają na celu odtworzenie populacji salamandry plamistej i przeciwdziałanie jej wyginięciu w środowisku naturalnym.
Zobacz także:
